Avrupa’da Meclis Denetliyor

Hollanda, İngiltere, İspanya, Fransa’da da Meclis denetimi var. MİT başta olmak üzere Emniyet ve Jandarma istihbaratlarının da denetimini yapacak olan Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’na benzer uygulamalar Avrupa’da da var. Bazı ülkelerdeki komisyonlar ve yaptıkları görevler özetle şöyle:

-Hollanda: Parlamento İstihbarat ve Güvenlik Komisyonu. Kapsamlı ve geniş denetim yetkisi var. Tüm parti temsilcilerine açık.

-İngiltere: İstihbarat ve Güvenlik Komitesi. Genel soruşturma, mali soruşturma ve hukuki soruşturma yetkileri bulunuyor. Üye seçiminde parlamento dağılımı göz önünde bulunduruluyor.

Bütçeleri de denetleniyor

-İspanya: Gizli Fonlar Komisyonu. Yabancı istihbarat servislerinden gelen bilgiler dışında gizlilik nitelikli belgelere ulaşabilir ancak açıklayamaz. Meclis üyelerinin beşte üçünün oyunu alan üye komisyona katılabilir.

-Fransa: Parlamento İstihbarat Komisyonu. Yüzeysel yetkilere sahip. Soruşturma sürdüremez, yabancı servis bilgilerine ve operasyonel bilgilere erişemez, servis başkanı dışında herhangi bir mensubu çağıramaz.

-ABD: İstihbarattan Sorumlu Seçilmiş Senato Komitesi ve İstihbarattan Sorumlu Seçilmiş Daimi Meclis Komitesi olarak iki farklı yapı bulunuyor. Komite üyelerinin istihbarat yöntem ve bütçelerine ilişkin denetim yetkisi var. Başkan’ın örtülü operasyon bilgilerini erişime kısıtlama yetkisi bulunuyor.

-Türkiye: Komisyonun üye sayısı 17 olacak; üye dağılımı, siyasi parti gruplarının, parti grupları toplam sayısı içindeki yüzde oranına göre yapılacak. Milli güvenliğe ilişkin konularda görüş ve öneriler sunmak, güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası alanda kabul gören gelişmeleri izlemek. Kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak. Güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde edilen kişisel verilerin güvenliğini, bireyin hak ve özgürlüklerini koruyucu öneriler geliştirmek.Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanmasında ve korunmasında gizlilik esas olacak.

Star