6 yıllık Parasal Genişleme Sona Erdi

Fed, ABD finans sistemindeki çöküşü önlemek amacıyla piyasaya likidite pompalayarak tüketimi ve üretimi canlandırmak ve para bolluğu sayesinde faizlerin ucuzlamasının önünü açmak için 2008 yılının aralık ayından bu yana sürdürdüğü üç aşamalı varlık alım programına noktayı koydu.

ABD piyasalarından yayılarak "mortgage krizi" adıyla anılan likidite krizinin, 2006 sonlarında başlayıp daha sonra tüm dünyayı etkisi altına almasının ardından, Fed, para basma ve tahvil alımı yoluyla parasal genişleme politikası izleyerek krizin etkilerini azaltmaya çalışmıştı.

Fed, parasal genişlemeye ilk kez 2008 yılının aralık ayında başladı ve 2010 yılının ortasına kadar devam etti. İlk parasal genişleme döneminde (QE1), toplam 1,3 trilyon dolarlık hazine bonoları ve ipoteğe dayalı menkul kıymetleri, piyasadan satın alarak finans sistemine fon aktarıldı.

Kasım 2010 ile 30 Haziran 2011 arasında gerçekleşen ikinci parasal genişlemede (QE2) 600 milyar dolarlık tahvil alım programı gerçekleştiren Fed, ekonominin daha güçlü bir şekilde toparlanmasına destek olmaya çalıştı.

Fed, Eylül 2012'de başlayan üçüncü parasal genişleme sürecinde (QE3) ekonomi düzelene kadar, her ay 40 milyar dolar mortgage destekli tahvil ve 45 milyar dolar hazine tahvili olmak üzere aylık 85 milyar dolarlık varlık alımı yapacağını duyurdu.

Dönemin Fed Başkanı Ben Bernanke ilk kez 21 Mayıs 2013'de parasal genişlemenin 2013 sonuna kadar azaltılacağı ve 2014 yılında sonlandırılabileceğini açıkladı. Böylece QE3'de de sona yaklaşıldığının sinyalleri verildi.

- Gerçek bir para politikası sıkılaştırma sürecinden bahsetmek güç

Kasım 2008'de başlayan parasal genişleme esnasında yüzde 6,8 olan ABD'deki işsizlik oranı, Eylül 2014'de yüzde 5,9 seviyesini gördü. Enflasyon oranı ise bir önceki yıla göre yüzde 1,7 oranında artış gösterdi. Böylece, eylül ayında yüzde 1,7 seviyesinde gerçekleşen yıllık enflasyon, Fed'in yüzde 2'lik hedefinin altında kalmayı sürdürmüş oldu.

Varlık alım programı bitmesine rağmen enflasyon oranının düşük kalabileceği Fed üyeleri tarafından tartışılan bir konu olurken, gerileyen işsizlik oranınında, iş gücüne katılım oranının azalmaya devam etmesi neden olarak gösterildi. Bu yılın başından itibaren önemli bir ivme yakalayan istihdamdaki güçlü duruşun devam edip etmeyeceği de büyük önem taşıyor.

Uygulanan üç varlık alım programı sonrası Fed'in bilançosu 4,4 trilyon dolara kadar ulaşırken, analistler, Fed'in bilançosunun kademli bir şekilde azaltılmadığı takdirde, gerçek bir para politikası sıkılaştırma sürecinden bahsetmenin güç olabileceğini belirtiyor.

Analistler, varlık alım programı sonlandırılmış olsa da etkilerinin uzun yıllar boyu sürebilecek ve ekonomik duraksama dönemlerinde yeniden başvurulabilecek önemli bir silah olarak kullanılmaya devam edeceğini ifade ediyor.

- Fed, bu yılın son toplantısı öncesinde "tamam" dedi

Fed'in para politikalarını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) dün sona eren ekim ayı toplantı sonucunda, QE3'ün bu ay sonlandırmasına ve politika faiz oranının "kayda değer bir süre" daha yüzde 0 ile 0,25 aralığında tutulmasına karar verildi.

ABD ekonomisinin ölçülü bir büyüme gösterdiği ifade edilen sonuç bildirisinde, işgücü piyasasının da güçlü istihdam artışı ve düşen işsizlik oranıyla biraz daha iyileştiği vurgulandı. FOMC üyeleri, kısa vadede gerileyen enerji fiyatlarıyla düşük seyretmeye devam etmesi beklenen enflasyonun, uzun vadede ise yüzde 2 hedefinin altında kalma olasılığının yılın başına kıyasla azaldığı öngörüsünde bulundu. Ayrıca, ABD ekonomisinin hala desteğe ihtiyacı olduğunun altı çizildi.

Böylece Fed, 16-17 Aralık tarihlerinde gerçekleşecek yılın son FOMC toplantısı öncesinde, 6 yıllık parasal genişleme serüvenini noktalamış oldu.