Savaşın Dehşeti Minik Resimlerde

Dik­ta­tör­lük­le yö­ne­ti­len Su­ri­ye­’de son beş yıl­dır de­vam eden sa­vaş en çok ka­dın­la­rı ve ço­cuk­la­rı vur­du. Kat­li­am­dan ka­ça­rak ül­ke­mi­ze sı­ğı­nan ve mül­te­ci kamp­la­rın­da ba­rı­nan si­vil hal­kın ta­nık­lık et­tik­le­ri vah­şet ve bu­nun ruh­la­rın­da yol aç­tı­ğı trav­ma yüz­le­rin­den oku­nu­yor. Sa­va­şın öz­gür­lü­ğü­nü elin­den al­dı­ğı ve kü­çük be­den­le­rin­de trav­ma­lar ya­rat­tı­ğı Su­ri­ye­li ço­cuk­lar, bu­lun­duk­la­rı kamp­lar­da, ül­ke­le­rin­den ay­rı kal­ma­nın hüz­nü­nün ya­nı sı­ra, dün­ya­ya kor­ku do­lu göz­ler­le ba­kı­yor­lar. 

SA­VAŞ UÇA­ĞI Pİ­LO­TU

Su­ri­ye­li ço­cuk­lar ev­le­ri­ne ge­ri dön­mek, ken­di top­rak­la­rın­da oyun­lar oy­na­mak is­ti­yor­lar. Ge­le­ce­ğe dö­nük ha­yal­le­ri­ni sor­du­ğu­nuz­da “tank şö­fö­rü­”, “sa­vaş uça­ğı pi­lo­tu” ol­mak is­te­yen­le­rin ya­nı sı­ra, ül­ke­sin­de­ki ya­ra­lı­la­rı te­da­vi ede­bil­mek için dok­tor, ül­ke­sin­de ya­şa­nan­la­rı bü­tün dün­ya­ya an­lat­mak için ga­ze­te­ci, ya­zar ol­mak is­te­yen­ler var. Ken­di ara­la­rın­da oy­na­dık­la­rı oyun­lar ise itiş ka­kış­lı, vur­du­lu kır­dı­lı oyun­lar. Özel­lik­le er­kek ço­cuk­lar, fo­toğ­raf ma­ki­ne­le­ri­ne poz ve­rir­ken el­le­ri he­men si­lah olu­yor, yum­ruk­la­rı sı­kı­lı­yor ve bir sa­vaş­çı gö­rün­tü­sü­ne bü­rü­nü­yor­lar.

EV YAP­MAK İS­Tİ­YO­RUM

Ki­li­s’­te bu­lu­nan Ön­cü­ka­pı kon­tey­nır kent­te ya­şa­yan ve bu­ra­da kal­dı­ğı sü­re­de bi­raz Türk­çe öğ­re­nen 12 ya­şın­da­ki Ay­şe, ken­di­si ya­şın­da­ki bir­çok ço­cu­ğun hem­şi­re, öğ­ret­men gi­bi ce­vap­lar ver­di­ği “Bü­yü­yün­ce ne ol­mak is­ti­yor­sun?” so­ru­su­na “Bu­ra­da ev yap­ma­yı öğ­ren­mek is­ti­yo­rum. Sa­vaş­ta evi­mi­zi bom­ba­la­dı­lar. Ar­tık evi­miz yok. Dö­nün­ce evi­mi­zi ye­ni­den yap­mak is­ti­yo­rum.” di­yor. 

DRAM RE­SİM DEFTER­LE­RİN­DE

Su­ri­ye­li ço­cuk­la­rın ya­şa­dık­la­rı trav­ma­nın et­ki­le­ri­ni azalt­mak ve ma­ruz kal­dık­la­rı sa­vaş psi­ko­lo­ji­sin­den kur­tul­ma­la­rı­nı sağ­la­mak için dev­let sı­ğın­ma­cı­la­rın bu­lun­du­ğu böl­ge­ler­de, kreş, ana­oku­lu ve nor­mal okul­lar açı­yor. İHH gi­bi STK’­la­rın da des­tek­le­di­ği pro­je­ler­de, öğ­ret­men­ler ve uz­man­lar yap­tık­la­rı ça­lış­ma­lar­la ço­cuk­la­ra ken­di­le­ri­ni gü­ven­de his­set­tir­me­ye ça­lı­şı­yor­lar. Kreş­le­rin, ana­okul­la­rı­nın du­var­la­rın­da ası­lı ve eğit­men­ler be­ra­be­rin­de ha­zır­lan­mış re­sim ça­lış­ma­la­rı­na bak­tı­ğı­nız­da her şey yer­li ye­rin­de. Fa­kat ço­cuk­la­rın ser­best za­man­la­rın­da kul­lan­dı­ğı re­sim def­ter­le­ri­nin ka­pa­ğı­nı ara­la­dı­ğı­nız­da sa­va­şın bir ço­cu­ğun dün­ya­sın­da aç­tı­ğı ya­ra­lar göz­ler önü­ne se­ri­li­yor. 

ÇA­TI­SIZ, KA­PI­SIZ EV­LER

He­men her ço­cu­ğun çiz­di­ği, ça­tı­sı, ka­pı­sı, pen­ce­re­si olan ev­ler gö­rül­mü­yor bu re­sim­ler­de. Kon­tey­nır­lar­da ya­şa­yan Su­ri­ye­li ço­cuk­la­rın çiz­di­ği ev­ler ku­tu­lar­dan iba­ret. Gök­yü­zün­de ma­vi bu­lut­lar ye­ri­ne bom­ba yağ­dı­ran sa­vaş uçak­la­rı var. El ele tu­tuş­muş ai­le re­sim­le­ri­nin ye­ri­ni ise asıl­mış in­san­lar alı­yor. Re­sim def­te­rin­de asıl­mış in­san res­mi çi­zen al­tı ya­şın­da­ki İmed, öğ­ret­me­ni­nin “Bu asıl­mış in­san kim?” so­ru­su­na “E­se­d” ce­va­bı­nı ver­miş. 

GUVENSiZLiK VE KARMASA VAR

Yaklaşık üç yıldır ülkemizde misafir ettiğimiz Suriyeli mültecilerin içinde bulundukları fiziki şartları yakından takip eden Psikolog Kaniye Ayer, mültecilere mutlaka psikolojik yardım sağlamak gerektiğini söylüyor. 3 ortamı gibi korkutucu ve sarsıcı bir duruma maruz kalan insanların ciddi kayıplar da yaşadıklarında duygu durumları altüst olduğunu söyleyen Ayer; gözlediği çocukların birçoğunda travma sonrası stres bozukluğu görüldüğünü belirtiyor. Suriyeli çocukların çizdiği resimleri yorumlamasını istediğimiz psikolog Kaniye Ayer, şunları söylüyor: 

DUYGUSAL TRAVMA

"Bu çocuklar şu an her ne kadar nispeten güvenli bir ortamda bulunsalar da, daha önceden yaşamış oldukları korkutucu savaş sahneleri( saldırıya maruz kalma, kayıp yaşama…v.b) onların ruh dünyasında sarsıcı etkiler yaratmış. Akabinde kendi memleketlerinden çıkıp başka bir ülkede mülteci olarak hayata tutunmaya çalışmak da ayrı bir duygusal travmaya neden oluyor.”

İÇ DÜNYALARI MUTSUZ

“Bu çocuklarla konuştuğunuzda birçoğunun ilginizden dolayı yüzü gülse bile iç dünyalarına yönelik konuşmalardan ne kadar mutsuz olduklarını anlayabilirsiniz. Daha küçük yaşta olanların da sözcüklerle kendilerini ifade etmekte bir hayli zorlandıklarını görürsünüz. Küçük çocukları anlamanın en güzel yolu ise, yapmış oldukları serbest resim çalışmalarını incelemektir.” 

UÇAKLAR VE BOMBALAR

“Özellikle okul öncesi çağdaki çocukların bu resimlerine baktığımızda savaşın onlarda yarattığı psikolojik travmaların izlerine rastlıyoruz. Birçoğunun resimlerinde uçakların ve bombaların olduğuna şahit oluyoruz. Birçok resimde güvensizliği ve yaşadıkları karmaşayı yansıtan çizimleri ve renkleri kullandıkları dikkati çekiyor. Bazı çocukların ise saldırgan tutumlarını yansıtan resimler çizdikleri sıklıkla görülüyor.” 

OYUNLARI SAVAŞ

“Hem yaşadıkları saldırılardan kaynaklanan hem de bulundukları durumun etkisiyle biriktirdikleri öfkeyi dışa vuran saldırganlık içeren resimlere de sıklıkla rastlanıyor. Ayrıca mülteci çocukların kendi aralarındaki oyunlara bakıldığında, onlarda da vurma öldürme gibi savaş oyunlarının yaygın olduğu gözlemlenmekte. Çocuklar yaşadıkları sarsıcı durumun etkilerini bu şekilde resimlerine ve oyunlarına yansıtıyorlar.” 

PSİKOLOJİK DESTEK ŞART

“Bu çocukların içinde bulundukları durum hakkında yorumlar yapılsa da, mevcut şartlardan dolayı onlara ciddi anlamda psikolojik yardım almadığı takdirde, maalesef birçok çocuk bastırdığı duygularının olumsuz etkilerini yetişkin olduğunda da yaşamak durumunda kalacak. Ve bizler bu konuda biran evvel adım atmazsak,  insanlık olarak gelecekte bu dramlara şahit olacağız.”

Vahdet Gazetesi