5 Vakit Namaz Kılıp Faiz Pazarlıyorlar

Ka­rar.co­m’­dan İb­ra­him Kah­ve­ci ib­ret­lik bir ko­nu olan “Fa­iz”­i yaz­dı. So­nuç de­ğil se­be­be odak­la­nan Kah­ve­ci­’nin ya­zı­sı­nın il­gi­li kıs­mı şöy­le:

2003 yı­lın­dan 2015 yı­lı­na ka­dar ne­re­de ise her gün bu açık­la­ma­yı bek­le­dim: Ak Par­ti ge­le­cek ve Tür­ki­ye fa­iz be­la­sın­dan kur­tu­la­cak di­ye umut et­tim dur­dum.  

Ak Par­ti ge­le­cek ban­ka­cı­lık ve fa­iz­ci­lik ye­ri­ne or­tak­lık ve ser­ma­ye pi­ya­sa­la­rı ge­li­şe­cek di­ye na­sıl güç­lü ha­yal­le­rim var­dı bi­le­mez­si­niz.

Bu ha­yal uğ­ru­na ik­ti­sat fa­kül­te­sin­den me­zun ol­duk­tan son­ra ban­ka­cı­lık yap­ma­dım. Fa­iz­ci ol­ma­ya­ca­ğım di­ye or­tak­lık pi­ya­sa­sın­da mes­lek ha­ya­tı­ma baş­la­mış­tım.  Rah­met­li Tur­gut Özal ser­ma­ye pi­ya­sa­la­rı­nı-bor­sa­yı Tür­ki­ye'nin ge­le­ce­ği ola­rak ilan et­miş­ti. 

Özal'ın işa­ret et­ti­ği yol­dan git­mek be­nim için bir şe­ref­ti. Ama ol­ma­dı... Hiç ku­su­ra bak­ma­yın, açık açık ye­ni­den ya­za­ca­ğım: 2003 yı­lın­dan 2015 yı­lı­na ka­dar biz fai­zi hiç tar­tış­ma­dık; hep fai­zin ora­nı­nı tar­tış­tık. Hep fai­zin düş­me­si için ça­ba­la­dık ama fai­zin ye­ri­ne al­ter­na­tif pi­ya­sa­la­rın ge­liş­me­si­ne hiç eğil­me­dik. 2008-09 kri­zin­de bir kez ümit­len­miş­tim. Ban­ka­lar kre­di­le­ri bir bir ge­ri ça­ğır­ma­ya baş­la­yın­ca ve eko­no­mi­yi ümük sı­kar gi­bi sık­tık­la­rın­da "Şim­di ser­ma­ye pi­ya­sa­la­rı­nın öne­mi­ni an­la­ya­cak­lar" de­dim... Ama yi­ne ol­ma­dı.

Evet, sa­yın Ba­ba­can'ın de­di­ği gi­bi "gü­ven" çok önem­li. Çün­kü bor­sa­da "gü­ven" di­be vur­muş du­rum­da. 15 yıl­dır bir ör­nek ve­ri­rim: Be­le­di­ye pa­za­rın­da bi­le çü­rük mal sa­tar­ken be­le­di­ye de­ne­tim ve so­rum­lu­luk üst­le­nir ama bu bor­sa­da o ka­dar çok çü­rük-hi­le­li mal sa­tıl­dı ve in­san­lar do­lan­dı­rıl­dı, kan­dı­rıl­dı ve so­yul­du ki. Bor­sa­da "gü­ven" an­la­mı ol­ma­yan bir ke­li­me ha­li­ne gel­di.

Ba­kın da­ha bir haf­ta ön­ce Ki­ler Mar­ket'in hal­ka arz ve bor­sa se­rü­ve­ni­ni kı­sa­ca özet­le­dim. Ve son­ra şir­ke­tin sa­tış ka­ra­rı açık­lan­ma­dan his­se­de ya­şa­nan kim­se­nin bil­me­di­ği yük­se­liş ve son gün açık­la­nan sa­tış ha­be­ri. 

Öy­le ör­nek­ler var ki!

Mil­le­te sa­tıl­dık­tan bir kaç yıl son­ra ba­tan şir­ket­ler da­ha dün ya­şan­ma­dı mı? Ya­zık­tır, gü­nah­tır... As­lın­da kay­be­di­yo­ruz, eri­yo­ruz. Fa­iz be­la­sı her ya­nı­mı­zı çığ gi­bi sa­rar­ken or­tak­lık kül­tü­rü­müz gü­ven­siz­lik te­me­lin­de eri­di bit­ti. Cid­di bir ya­tı­rım­cı kal­ma­dı. Ta­sar­ruf­la­rı­mız için tek se­çe­nek fa­iz. Ve­ya bir ya­tı­rım için kay­nak ara­dı­ğı­mız­da da tek se­çe­nek fa­iz. Fa­iz, fa­iz, fa­iz... Baş­ka yol yok mu?

Sa­yın Ba­ba­can ko­nuş­ma­sın­da ser­ma­ye pi­ya­sa­la­rı­nı ar­tık ye­ni ha­ri­ta ola­rak gös­te­rir­ken ma­ale­sef yi­ne or­tak­lık­tan bah­set­mi­yor. "Şir­ket­ler tah­vil sa­tı­sın" di­yor. Ya­ni his­se se­ne­di-or­tak­lık ye­ri­ne tah­vil-fa­iz di­yor. Be­ce­re­me­dik... 

Or­tak­lık kül­tü­rü­nü eko­no­mi­nin fai­ze al­ter­na­ti­fi ha­li­ne ge­ti­re­me­dik. Oy­sa ba­tı top­lum­la­rın­da bü­yük şir­ket­le­rin uzun va­de­li bü­yü­me yol­la­rı or­tak­lık pi­ya­sa­sın­dan ge­çi­yor. Or­tak ala­rak da­ha hız­lı bü­yü­yor­lar.

Biz ise bü­tün yol­la­rı fai­ze bağ­la­dık. Tek yol fa­iz..