350 yıllık cami, dansözlü meyhane oldu!

ŞOK BELGELERE ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN

1590’lı yıllarda Kâtip Mustafa Çelebî tarafından inşa edilen ve Beyoğlu ilçesi Kâtip Mustafa Çelebî mahallesi Çukur Çeşme sokağında bulunan ve mahalleye adını veren Kâtip Mustafa Çelebî Camii, şu anda İstiklal Meyhanesi olarak kullanılıyor. 350 yıllık caminin yerine yapılan İstiklal Meyhanesi’nde, içki içiliyor, dansöz oynatılıyor.

CAMİ BİNASI SATILMIŞ
Kâtip Mustafa Çelebî Camii'nin yapımına, Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde bulunan Ağa Camii ile birlikte başlanmış. Ağa Camii’nin hemen çaprazında yer alan Kâtip Mustafa Çelebî Camii, kâgir duvarlı ve ahşap çatılı olarak inşa edilmiş. 350 sene namaz kılınan cami, 1930’lu yıllarda kadro harici bırakılmış, 1940’lı yıllarda cami binası arka tarafında yer alan eski dikişhâne binasının sahipleri olan Zarifî ailesine satılarak yıktırılmış, yerine üç katlı betonarme bina yapılmış. Bu üç katlı bina en son 2005 yılında İstiklâl Meyhânesi’ne dönüştürülmüş.

1907 TARİHLİ PLAN, PROJE VE KROKİLERDE CAMİ
Kâtip Mustafa Çelebî Camii, 1907 tarihli Başbakanlık Osmanlı Arşivi plan, proje ve kroki arşivlerinde ve 1927 tarihli J.J. Pervititch Sigorta haritalarında cami olarak görülüyor. Başbakanlık Osmanlı Arşivi plan proje ve krokilerinde, Kâtip Mustafa Çelebî Camii şöyle yer alıyor:

“Beyoğlu’nda Katip Mustafa Çelebi Camii Şerifi ittisalinde Madam Zarifî’nin uhdesinde olub, üzerine Dikişhane inşaa olunacak olan arsanın altıncı daire-i belediyede mevcud kadastrodan bi’l-ihrac şehremaneti celilesinin fi 19 Kanun-i Evvel Sene 1323 tarih ve 186 numaralı tezkiresine melfuf olan mezkur arsa, haritasına Daire-i Mezkure Mühendis-i Sanisi Mahmud Bey beraber olduğu halde mahallinde icra edilen muayene neticesinde Cami-i Şerife aid olan tabutluk ve minare mahalli ile Cami-i Şerif mahalli tecavüzden masun kalmak üzere kırmızı boya ile boyanmış ve bir sureti ahz olunmuştur. Fi 31 Kanun-i Evvel Sene 1323”

SİGORTA HARİTALARINDA CAMİ
1927 yılında yayımlanan J.J. Pervititch Sigorta Haritası’nda, Kâtip Mustafa Çelebî Camii yer alıyor. Söz konusu haritada, caminin minaresi de görülüyor.

CAMİNİN GEÇMİŞİ
Araştırmacı-Yazar Müfid Yüksel, Katip Mustafa Çelebi Camii hakkında şunları söyledi: “Cami Beyoğlu ilçesi Kâtip Mustafa Çelebî mahallesi Çukur Çeşme sokağında bulunuyordu. Camiin bânisi Kâtip Mustafa Çelebî, sonradan Şeyhu’l-Harem olarak Medine-i Münevvere’de vefat etmiş olan Beyoğlu Ağa Camii’nin bânisi Kapı Ağası Hüseyin Ağa’nın kâtibidir. Kabri Firuz Ağa Camii karşı köşesinde yer alan mektebinin altında bulunmaktaydı. Bu mektep ve türbe bugün mevcut değildir. Bu mescitle ilgili Hadikatu’l-Cevâmi’de şu satırlar yer almaktadır:

“Yeni Mahalle Mescidi Der Kurb-ı Tophâne-i Amire
Bânisi Kâtib Mustafa Efendi’dir ki, karîbinde vâki câmiin bânisi olan Şeyhu’l-Harem Hüseyin Ağa’nın hizmet-i kitâbetinde olmuştur. Ve âğa-yı mezbur Medine-i Münevvere’de vefat etmiştir. Ve sâhib-i câmi Mustafa Efendi’nin kabri Fîrûz Ağa Camii’nin mukâbilinde köşede, kendi binâ eylediği fevkânî mektebin tahtındadır. Mahallesi vardır.

(Ayvansarâyî, Hadika, 1281:2/70)

Kâgir duvarlı ve ahşap çatılı olan bu mescid 30’lu yıllarda kadro harici bırakılmış, 40’lı yıllarda Cami binası arka tarafında yer alan eski dikişhâne binasının sahipleri olan Zarifî ailesine satılarak yıktırılmış, yerine üç katlı betonarme bina yapılmıştır. Bu üç katlı bina en son 2005 yılında İstiklâl Meyhânesi’ne dönüştürülmüştür. Karşısında Cebecibaşı Abdullah Ağa Çeşmesi (Çukurçeşme) vardır.

(Öz, 1997:2/71; Eygi, 2003:242; Mehmed Râif, Mir’ât, 1314:373)”

Yarın: CAMİYİ KİM SATTI?

(Kenan Kıran / Cevdet Kılıçlar - Vakit)