Eczacıların Türkiye çapında bir günlük kepenk kapatma eyleminin ardından çevremde konuştuğum pek çok kişinin işin özünü anlayamadığını gördüm. Destek verenler de karşı çakınlar da sebebini bilmiyorlar. Pek çoğu eczacıların zarar ettiğini bu hususta Bakanlık ile yaptıklar görüşmelerden bir sonuç alamayınca eyleme gittiklerini söylediler. Eczacıların, Çalışma Banklığı ile görüşmeleri vardı ve bazı taleplerini de ilettiler bunlar doğruydu ama ortada olan esas mesele ilaç fiyatlarının yüzde 40 ile 60 arasında ucuzlayacak olmasıydı. Yani bu hususta aslında eczacıları doğrudan ilgilendiren bir husus görünmüyordu. Görünmüyordu diyorum dışarıdan bakınca böyle görülüyordu. Öyle ise eczacılar ilaçları kaça alırlarsa alsınlar belli oranda kâr ederek bunu satacaklardı. Yani ilaç fiyatları pahalı iken de ucuzladığında da karları devam edecekti. Ama, görünen o ki ilaç fiyatlarının ucuzlaması eczanelerin cirosunu, bu da karlarını düşürecekti. Görünen buydu.

Aslında kepenk kapatan eczacıların söyledikleri ise ellerinde var olan ilaçları üretici firmalar geri almadığı için, yüksek fiyata aldıkları ilaçları yeni düşük fiyata satmak zorunda kaldıkları, bunun da zararlarına yol açtığı idi. Bu noktada eczacılara hak vermemek mümkün değil. Ancak, bunun sorumlusu hastalar değildir. Yani ilaç üretici firmaları ile aralarında ortaya çıkan sorunun faturasını hastalara kesmenin izah edilebilecek bir yanı yoktur. Eczacıların bir günlük kepenk indirme eylemini bu yönüyle "Ucuz ilaca hayır eylemi" olarak nitelendirmek yanlış olmayacaktır. Eğer ilaç fiyatlarında bir düşüş ortaya çıkmasaydı eczacıların bir şikayeti yoktu. Onların şikayeti zaman zaman devletten alacaklarını alamadıkları durumlarda ortaya çıkıyordu. Görünen o ki şimdilerde böyle bir durum söz konusu değil. Bu bakımdan eczacıların eylemlerini ilaç firmalarına karşı geliştirmeleri gerekirken vatandaşa karşı geliştirmeleri onları haklı oldukları bir konuda haksız duruma düşürmüş ve pahalı ilaçtan yana oldukları görüntüsü vermelerine sebep olmuştur. İlaç için "İsteyen alsın istemeyen almasın" denemez. Çünkü, hasta olduğunuzda ilaç almasam da olur diyemezsiniz. Kısacası ilaç insan sağlığı ile ilgilidir ve hastalar için olmazsa olmaz durumundadır. Böyle olunca ilaç fiyatlarının ucuzlamasını eylem sebebi haline getirmenin izahı olamaz. Bu noktada ilaç üreticisi firmaların belki şikayeti olabilir. Belirlenen fiyatlarının masraflarını karşılamadığını, bundan böyle ayakta kalamayacaklarını söylemelerinin tartışılabilir bir yanı olabilir. Buna rağmen firmalarından şikayet gelmiyor. Ama, eczacıların ilaç fiyatları ucuzladı diye boykot uygulamaları doğrudan doğruya halka karşı bir direniş olarak görülür. Bu bakımdan kepenk kapatarak halkı değil de ilaç firmalarını zorlayarak ellerindeki ilaçlarda eski fiyatlar ile yeni fiyatlar arasında ortaya çıkacak farkın karşılanması istemeleri gerekirdi. Bu konuda bakanlığın da aracı olmasını istemek elbette mümkündür. Ancak, "Biz ucuz ilaç satmak istemiyoruz. Bu bizim kârımızı azaltıyor" şeklinde yorumlanabilecek bir eylemden kaçınmaları gerekirdi. Bu arada eylemin yapıldığı günün sabahı bir günlük kepenk kapatmanın uyarı eylemi olduğunu, bunu yaptırım anlamına gelebilecek eylemlerin takip edeceğinin açıklanması sanki işe ticari bir boyuttan çok siyasi bir anlam kazandırıyormuş görüntüsü veriyordu.

Bunları söylerken elbette eczacıların iflas etmesini istiyor değiliz. Hele hele isteyen bu işi yapar isteyen kapatır gibi bir mantığın da sahibi değiliz. Hatta her sağlık kuruluşunda bir de eczane açılsın muayenesini olan hastalar ilaçlarını alıp evlerine gitsin de demiyoruz. Çok sıkışılırsa elbette bu da olabilir ama bugünün piyasa ekonomisi şartlarında bu tür uygulamaların geride kaldığını düşünenlerdenim. Sadece eylemin şekli ve muhatabı yanlış belirlenmiş oldu diye düşünüyorum.

Yapılan işin "Ucuz ilaca hayır" eylemi görüntüsü verdiğini, bunun protesto edilmesinde halkın mağdur edildiğini düşünüyorum. Ve yüksek sesle soruyorum "İlaçların ucuzlaması ile ortaya çıkacak olan zararı karşılamak durumunda olan ilaç firmaları değil midir?"

Bu zararı karşılamak için ilaç firmalarının ceplerinden nakit ödeme yapmaları da gerekmez. Her eczane elindeki eski ilaç miktarını belirler, ilgili ilaç firmasının yetkilisine ulaştırır aradaki fark da yeni alınacak ilaçlarla karşılanabilir. Böylece ne üretici firma sıkıntıya düşer ne de eczaneler zarar eder. Böyle yapılmayıp da eczanelerin kapatılması suretiyle halkın cezalandırılması yanlış olmuştur.

Her halde ileri sürülen muhtemel zararı vatandaş karşılayacak değildir.