Türkiye'nin çok sevilen, sayılan iki sivil toplum örgütüne üyeyim: TEMA'ya ve Deniz Temiz Derneği diye de bilinen TURMEPA'ya.
TEMA'nın Mütevelliler heyetinde görev yapıyorum. TURMEPA'nın da Yüksek Danışma Kurulu'nda.
TEMA Mütevelliler Heyeti yılda iki kez toplanıyor: Yılın ilk aylarında yapılan birinci toplantıda geçmiş yılın bilançosu ve çalışmaları değerlendiriliyor, yılın son aylarında yapılan ikinci toplantıda da bir sonraki yılın tahmini bütçesi tartışılıyor.
Son iki Mütevelliler Heyeti toplantısına katılmadım. Gerekçem son derece basit: TEMA gibi saygın bir hareketin iki kurucusu arasında küskünlüğe kadar varan soğuk savaş beni çok yordu.
Bir yanda "Toprak dedemiz" Hayrettin Karaca, öbür yanda "Yaprak Dedemiz" Nihat Gökyiğit...
Her toplantıya bu iki iyi ama huysuz insan arasındaki çekişmeler damgasını vuruyor. Ve Mütevelliler Heyeti'nin tüm üyeleri gibi ben de iki arada bir derede kalıyorum. Sonunda "En iyisi gitmemek" dedim ve bir kenara çekildim.
Arkadaşlarımın çoğu artık benim gibi düşünmeye başlamış olmalı ki, Mütevelliler Heyeti'nin bu yılın ilk toplantısı öngörülen tarihte yapılamadı. Çoğunluk sağlanamadığı için.
Biz Mütevelliler'in bezginliği bir yana; Hayrettin Karaca ile Nihat Gökyiğit arasındaki gerilim TEMA'ya kalıcı hasarlar da vermeye başladı.
En azından kurumsallaşmayı engelliyor.
Bu konuda da arkadaşlarımın çoğu benim düşünceme gelmiş olmalı ki, Mütevelliler Heyeti'nin yapılamayan toplantısının arefesinde vakıf içinde bir dizi girişimde bulunuldu.
Örneğin, TEMA'da çalışan veya geçmişte çalışmış olan ya da halen vakfın çeşitli şubelerinde ve birimlerinde gönüllü olarak görev yapan bir grup genç, Mütevelliler Heyeti'ne imzalı bir metin gönderdi. Şöyle diyorlardı:
"TEMA'ya olan inancın ve güvenin her geçen gün yok olmasını seyretmek bizi derinden üzüyor. Özellikle de ideallerin, inancın, insanlığın azaldığı, toprak erozyonu ile yaşam kaynağımızın ve gıda güvenliğimizin yok olduğu, yeşilin kaybolduğu, paranın, gösterişin ve statünün ön plana çıktığı bu günlerde... TEMA içinde zaman zaman bazı değişiklikler yapılmaya çalışıldı, fakat bunlar tam anlamıyla sonuç vermedi. TEMA'nın acilen gerçek ve köklü bir değişikliğe ve yeniliğe ihtiyacı var. Bugün Türkiye'de birçok sivil toplum kuruluşu harika işler yapıyor. TEMA da toprağın korunması ve yeşil örtünün var olmaya devam etmesi, halkımızın toprakla barış içinde onurlu bir yaşam sürdürmesi için kalıcı işler yaptığını ortaya koymalı. Bunun ancak Mütevelliler Heyeti'nin alacağı cesur kararlarla gerçekleşeceğine inanıyoruz."
Bildiride bir dizi değişiklik önerisi de sıralandı: 1- TEMA'nın kişilerden bağımsız, amaçlarını ve toplum için, ülke için değerini ortaya çıkartacak güçlü projelere imza atması. 2- TEMA'da çalışma ortamının ve süreçlerin bir an önce düzenlenmesi, insanlardan azami verimin alınacağı bir yapının kurulması. 3- TEMA'daki yönetimin, sorumlulukların çağdaş yönetim anlayışıyla delege edildiği, sonuç odaklı bir yaklaşıma dönüştürülmesi...
Ayrıca TEMA Yönetim Kurulu da Mütevelliler Heyeti'ne vakfın yapısına ilişkin somut öneriler iletti: 1- TEMA'nın faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesi ve geliştirebilmesi için kurumsallaşma çalışmalarına hemen başlanmalı. 2- TEMA gücünü bilimden ve hukuktan alan bir yöntemle çalışmalı. Bu yöntemi uygulamak için de gereken tüm yapı/sistem hayata geçirilmeli. 3- Yapılacak yeniden yapılanma çalışmasıyla TEMA'nın sonuç odaklı, çağdaş yönetim anlayışıyla yönetilmesini sağlayacak organizasyon yapısı ve kadrosu oluşturulmalı...
Tüm bu girişimler TEMA'da kişilerden bağımsız bir yapıya geçilmesinin kaçınılmaz hale geldiğini gösteriyor. Başarılamazsa, koskoca vakıf iki kurucunun kaprislerinin kurbanı olmaya devam ederse, TEMA içten içe çürüyen bir yaşlı çınar gibi günün birinde devrilip gidecek. Ve gerçekten çok yazık olacak.