Kıvanç Tığlı

Kıvanç Tığlı

Sınav kaygısını azaltmada ve başarıyı artırmada EMDR

Sınav kaygısını azaltmada ve başarıyı artırmada EMDR

Değerli okuyucular, ülkemizde eğitimin birçok aşamasında seçme ve yerleştirme süreci yaşanmaktadır. Bu, ilköğretimin ilk yıllarından itibaren başlamakta ve öğrenciler tarafından oldukça stresli bir dönem olarak yaşanmaktadır. Öğrenciler ortaöğretimin üçüncü kademesinde TEOK (eski adıyla SBS) sınavına girerek iyi bir liseye girebilmek için adeta yarışmaktadırlar. Çoğu öğrenci yüksek düzeyde sınav kaygısı taşımaktadır.
Sınav kaygısı olan kişide fizyolojik olarak; uykusuzluk, çarpıntı, kabus görme, terleme, titreme, mide bulantısı, baş ağrısı gibi belirtiler görülürken, davranışsal olarak; gerginlik, sinirlilik, öfke, karamsarlık, mutsuzluk, isteksizlik gibi belirtiler de ortaya çıkar. Bilişsel olarak öğrencide;
• Bu sınavda başarılı olamayacağım.
• Bu sınav sonunda her şey berbat olacak.
• Bu sınavda başarısız olursam not durumumu asla düzeltemem.
• Sınav sırasında heyecandan bildiğim her şeyi unutabilirim.
• Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum.
• Ailemin yüzüne nasıl bakarım? gibi birtakım olumsuz düşünceler gelişebilmektedir. Bu tür olumsuz düşünceler gencin dikkatini toplamasını engelleyerek, sınav üzerine yoğunlaşmak yerine başka yönlere dikkat vermesini sağlar. Bu da sınav başarısını olumsuz yönde etkiler.    
Çocuklarımızın sınav kaygısını aşırı derecede yaşayıp yaşamadığını nasıl anlarız, bu konuya değinmek isterim;
• Çocuğunuzun başarısında nedenini bilmediğiniz belirgin düşüş varsa,• Ders çalışmayı sürekli erteliyor ve sınava hazırlığı reddediyor ise,• Bu konuda soru sorulmasından rahatsız oluyor ise, • Dikkati çok dağınık, ders çalışmaya odaklanamıyorsa, • Fiziksel şikâyetlerinde dikkat çeken bir artış gözlüyorsanız (mide bulantısı, terleme, uyku düzensizliği, iştahsızlık ya da mutsuz bir ruh hali vb. )• Çok çalıştığı zamanlarda bile sınav performansında belirgin bir performans yüksekliği görmüyorsanız, • Çocuğunuz sınav kaygısı taşıyor olabilir. • Ayrıca sınav kaygısının zihinsel belirtileri de vardır; Felaket yorumları içeren tüm inanç ve düşünceler (yapamayacağım, başarısız olacağım,  rezil olacağım gibi..) aşırı uyanıklık hali, unutkanlık dikkatini toplamada, sınav sorularını okuyup anlamada, düşünceleri organize etmede, soruları cevaplarken anahtar kelimeleri, konuları hatırlamada güçlük..
   Aysel 8. sınıfta okuyan bir öğrenciydi, sınava girmesine aylar kalmasına rağmen bu sınava girmeyle ilgili yoğun endişeleri vardı. Kendinden iki yaş büyük, Anadolu lisesinde okuyan ablası vardı. Ablası çok iyi bir puanla bu liseye girmişti. Öğrencilik hayatı boyunca sınav konusunda ciddi bir sıkıntısı olup olmadığı gence sorulduğunda , dershane sınavlarından birinde aşırı heyecan nedeniyle burnunun kanadığını, sınavı tamamlayamadığını ve bu yüzden başarısız olduğunu bildirdi. Sınavlardan önceki gece rahat uyuyamıyor ve karnı ağrıyormuş. Seanslarda bu sınavlarla ilgili sahneler hedeflendi ve çalışmada yedinci sınıfta yaşadığı bir anısını hatırladı. Yedinci sınıfta başarılı bir öğrenci olmasına rağmen, matematikten düşük bir not almış ve dersin öğretmeni “Sen nasıl böyle düşük not alırsın, sana yakışmadı” diye çıkışmış ve babasını görüşmeye çağırmış. Babasını hayal kırıklığına uğrattığını ve babasının o andaki yüz ifadesini unutamadığını söylüyordu. Bu sahneyi hatırladığında, “Ben utanç kaynağıyım” şeklinde olumsuz bilişe sahipti. Bu bilgilerden sonra Aysel ile  tüm bu travmatik anıları EMDR yöntemiyle çalışıldı. Dördüncü EMDR seansında “Herkes bazen düşük notlar alabilir, bu durum onun yetersiz olduğu anlamına gelmez” şeklinde olumlu bilişleri oluştu.
 Bu çalışmanın ardından SBS’ de başarılı olarak Anadolu lisesini kazanan ablası ile ilgili kendisini yetersiz hissettiren bir dizi anısı çalışıldı, bu konuda da sıkıntısı azaldı. Tedavinin bitmesinden 1 ay sonra yapılan izleme görüşmesinde, yine zaman zaman kaygıları olmasına rağmen, sınavlara artık daha rahat girdiğini ve SBS sınavında başarılı olduğunu ve iyi bir liseye girdiğini anlattı.     
Değerli okuyucular, Anne-baba olarak bizler de bazen çocuğumuza yaklaşım tarzımız nedeniyle onların sınav kaygısını daha da çoğaltabiliyoruz; Yoğun kaygı yaşayan çocukların anne-babalarında kaygılı ruh hali içinde olmaları gözlenen bir durumdur. Bu yüzden öncelikle ebeveynin kendisini rahat tutması gerekir ki; çocuğunuz da rahat davranmayı öğrensin. Gerekirse bir psikoterapistten bu konuda destek almanız faydalıdır. Anne-baba olarak mükemmelliyetçi, rekabetçi kişilikte olmak da kaygıyı artırır.    
Sınav kaygısı yaşayan çocuklarımıza bazen sadece ilaç verilip geçer deniliyor. Oysa sınav kaygısı mutlaka psikoterapi ile düzelen bir sorundur. Özellikle aynı sorunu yaşayan çocuklar, gençlerin bir arada olduğu “Grup psikoterapileri”, “Psikodrama Grubu” gibi faaliyetler çocuğunuzun sınav kaygısını yenmesine yardımcı olur.
    Sınava hazırlanan çocuklarımıza yardımcı olabilmek, onları motive edebilmek için ailelere büyük görevler düşüyor.
EMDR  sınav kaygısında; kaygıyı azaltmada ve başarıyı artırmada etkili ve kolay uygulanabilir bir tedavi metodu olarak görünmektedir.
Çocuklarımızın başarılı olması duasıyla Allah’a emanet olunuz.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Kıvanç Tığlı Arşivi