Adam Olmak
Öğrenilmesi çok zor meslekler uzmanlıklar vardır. Nükleer santral mühendisliği, beyin cerrahisi, savaş uçağı pilotluğu gibi; lakin şu dünyada en zor, en zahmetli, en çetin iş adam olma ilmini ve sanatını öğrenmektir.
Başarılı bir doktor, süper bir mühendis, dünya çapında bir fizikçi olabilirsiniz; adam olmak bunlardan bin kat daha zordur.
Çok iyi niyetli anne babalar oğlumuz Metin mühendis, kızımız Sevgi doktor olsun diyorlar; çocukları çalışkansa, Allah’ın izniyle bu istedikleri olabilir. Lakin Metin ve Sevgi nasıl adam olacaklar? Bu konuyu düşünmüyoruz bile.
Nasıl adam olunur? Acaba bu konuda doğru dürüst bir kitap var mı? Ülkemizde adam yetiştirme eğitimi ve okulları var mı?
Adam olmak ne demektir? Adam gibi adam kimdir? Bu, dinlere, medeniyetlere, kültürlere, ideolojilere göre değişir. Bendeniz İslam dinine ve medeniyetine göre adam olmaktan bahsediyorum.
Adam olmak için aletler, vasıtalar, vesileler gerekir. Bunların başında yazılı ve edebi ana dil gelir. Güçlü lisan kültürüne sahip olmadan halk adamı olabilirsiniz ama yüksek kültürlü adam olamazsınız.
Tarihe geçmiş adamların çoğunun kitapları vardır, o kitaplar lisan kültürü ile yazılmıştır, lisan konusunda cahil olanların yüksek adam olması zordur.
Adamlık sadece bilgi ile kültür ile de olmaz, onun yanında yüksek ahlak, yüksek karakter, çeşitli faziletler, meziyetler, özellikler gerekir.
Bugünün Türkiye’sinde adam olmak için, eski (yeni demedim) İstanbul kültürüne, ahlakına, görgüsüne sahip olmak lazımdır. Adam olmak nurları, ülkenin dört bir tarafına İstanbul’dan saçılır.
Ahlakı karakteri bozuk görgüsüz kimselerden, yükselmiş ün kazanmış nüfuz ve prestij sahibi olmuş kimseler çıkabilir ama onlardan adam olmaz, köy olmaz kasaba olmaz.
Bir Müslümanın adam olması için İmam Gazali’nin İhya’sında anlattığı kültüre ve bilgiye sahip olması, münciyyatı yerine getirip mühlikattan kaçınması gerekir.
Müslüman bir ülkede yeterli sayıda adam yoksa işleri onlar görmezse yahut iş görenler onlara danışmazlarsa işlerin iyi yürümesi mümkün olmaz.
İslami bakış açısından:
İtikadı sahih olmayan kimse adam değildir.
Adam gibi Müslüman, imandan sonra İslam’ın ikinci temel şartı olan beş vakit namazı kılar.
Kur’an’ın emirlerini yerine getirir yasaklarından uzak durur.
Resulullah efendimizi (salat ve selam olsun ona) en güzel örnek ve model olarak kabul eder din ve dünya işlerinde ona uyar.
Adam gibi adam, öyle bir kimsedir ki onun adamlığını, faziletlerini, (hepsi olmasa bile) bir kısım düşmanları da kabul eder.
Bir kimse kendisinin yahut yakın ve dostlarının demesiyle adam oluvermez.
Adam kendi kendine yetişmez, bu iş için adam yetiştirme üstadları, mektepleri, tezgâhları olması gerekir.
Türkiye’de Müslüman nüfus, çoğunluğu oluşturuyor. Müslümanlar iyi olursa Türkiye iyi olur, onlar zayıf ve güçsüz olursa Türkiye bozulur.
Ne büyük eksiklik! Türkiye’de İslami kriterlere göre adam gibi adamlar yetiştirecek medreseler, okullar, eğitim sistemi, irfan kurumlar mevcut değil.
Kelle yetiştirmek başkadır, adam yetiştirmek başka.
Yetmiş yedi milyonluk bir ülkeye az sayıda birkaç adam yetişmez. Yeterli sayıda adam olması gerekir.
İstisnalar kuralı bozmaz.
Bir gökdelen bir adam etmez, bir AVM bir adam etmez.
Elifi mertek zannedene adam denmez.
Dehri arasan binde bir âdem bulamazsın
