Çi­n’­in Do­ğu Tür­kis­ta­n’­da Müs­lü­man­la­ra yö­ne­lik ay­rım­cı, asi­mi­le edi­ci ve kim­lik­siz­leş­tir­me­ye yö­ne­lik bas­kı­cı po­li­ti­ka­la­rı­nın ben­ze­ri hat­ta ba­zı ül­ke­ler­de da­ha şid­det­li­si ma­ale­sef bu­gün Or­ta As­ya­’da ya­şa­nı­yor. İs­lam kar­şıt­lı­ğı de­ni­lin­ce da­ha çok Av­ru­pa ve Ame­ri­ka­’da­ki uy­gu­la­ma­lar gün­de­me gel­se de ge­nel­de As­ya­’da, özel­de ise Rus­ya ve Tür­kis­ta­n’­da İs­lam kar­şıt­lı­ğı ve bu­nun so­nu­cu ola­rak top­lum­da olu­şan İs­la­mo­fo­bi, do­zu git­tik­çe ar­tan bir in­san hak­la­rı ih­la­li ve ye­ni tür ık­çı­lık ola­rak or­ta­ya çı­kı­yor.   

İs­la­m’­a, Müs­lü­man­la­ra ve ‘İs­lam­cı­’ di­ye bi­li­nen ha­re­ket ve akım­la­ra kar­şı son yıl­lar­da ar­tan ‘ku­şat­ma­’ (İs­lam­cı­fo­bi) ve Mı­sı­r’­da­ki dar­be­den (3 Tem­muz 2013) DA­EŞ tü­rü ör­güt­len­me­le­rin do­ğur­du­ğu ‘İs­lam kar­şı­tı­’ kon­jonk­tür, kü­re­sel İs­la­mo­fo­bik­ler gi­bi Türk İs­la­mo­fo­bik­le­ri da­ha da ce­sa­ret­len­di­ri­yor. 

Bir za­man­lar İs­la­mo­fo­bi­’nin ana­va­ta­nı Tür­ki­ye idi; bu­gün bu bü­yük oran­da de­ğiş­ti. An­cak Tür­kis­ta­n’­ın di­ğer ül­ke­le­rin­de bu so­run ya­ni ‘Tür­k’­ün Tür­k’­e İs­lam kar­şı­tı is­tib­da­dı­’ tüm şid­de­tiy­le de­vam edi­yor. Or­ta As­ya­’da­ki ye­ni ne­sil­le­ri İs­la­m’­dan ko­par­ma ve İs­la­m’­a kar­şı ye­ni bir bi­linç oluş­tur­ma adı­na adım adım ‘bü­yük bir pla­n’ uy­gu­la­nı­yo­r… İs­la­m’­la ger­çek kim­li­ği­ni bu­lan ve İs­lam­sız hiç­bir­şey olan Türk­le­ri ta­rih sah­ne­sin­den it­me­ye yö­ne­lik bu plan, Tür­ko­fo­bi ile İs­la­mo­fo­bi­’yi eş­za­man­lı ola­rak yay­ma ama­cıy­la yü­rür­lük­te­…  

RUS­YA VE AB­D’­NİN ET­Kİ­Sİ 

Was­hing­ton-Mos­ko­va ara­sın­da­ki Or­ta As­ya üze­rin­den de­vam eden nü­fuz mü­ca­de­le­si böl­ge­de­ki re­jim­le­rin eli­ni güç­len­di­ren en önem­li fak­tör. Çün­kü her iki ül­ke de Or­ta As­ya Cum­hu­ri­yet­le­ri ile ku­ra­cak­la­rı iliş­ki­ler­den do­la­yı mev­cut re­jim­le­ri sa­de­ce ken­di­le­riy­le olan it­ti­fak ze­min­le­ri­ne gö­re de­ğer­len­di­rip ona gö­re bir stra­te­ji be­lir­li­yor­lar. Or­ta As­ya ül­ke­le­rin­de­ki in­san hak­la­rı so­run­la­rı ve re­jim­le­rin dik­ta­tor­yal eği­lim­le­ri Was­hing­ton-Mos­ko­va hat­tın­da gün­dem bi­le de­ğil. Bu du­rum en çok da ‘ye­ni ne­sil dik­ta­tör­le­r’­i mem­nun edi­yor! 

Or­ta As­ya Cum­hu­ri­yet­le­ri­’n­de son dö­nem­de ar­tan İs­la­mo­fo­bik po­li­ti­ka­lar­da bu ül­ke­ler­den DA­EŞ’­e ka­tı­lım­la­rın da cid­di et­ki­si var. ABD ve Rus­ya­’nın DA­EŞ tü­rü ör­güt­le­ri­ni, stra­te­jik he­sap­la­rı doğ­rul­tu­sun­da yön­len­dir­me ka­bi­li­yet­le­ri­ni he­sa­ba ka­ta­cak olur­sak önü­müz­de­ki dö­nem­de Öz­be­kis­tan, Ka­za­kis­tan, Kır­gı­zis­tan ve Ta­ci­kis­ta­n’­dan bu ör­gü­te ka­tı­lım­la­rı, ge­rek ‘şid­det sar­ma­lı­’nı bes­le­yen İs­lam kar­şı­tı po­li­ti­ka­la­rı yay­gın ha­le ge­tir­mek ge­rek­se bu ül­ke­le­ri is­te­dik­le­ri za­man is­tik­rar­sız­laş­tır­mak için kul­la­na­bi­le­cek­le­ri­ni tah­min et­mek zor de­ğil.

DA­EŞ OR­TA AS­YA­’YA SIÇ­RA­YA­Bİ­LİR Mİ? 

İs­lam kar­şı­tı po­li­ti­ka­lar­la âde­ta ‘dev­let te­rö­rü­’ uy­gu­la­yan ba­zı Or­ta As­ya re­jim­le­ri, özel­lik­le Öz­be­kis­tan ve Ta­ci­kis­ta­n’­ın Af­ga­nis­ta­n’­la olan sı­nır­la­rı­nın ge­çiş­gen­li­ği ve is­tik­rar­sız­lı­ğı se­be­biy­le ve Af­ga­nis­ta­n’­da DA­EŞ’­e ya­kın ya­pı­lan­ma­la­rın git­tik­çe güç­len­me­siy­le ba­har ve yaz ay­la­rın­da te­rör sal­dı­rı­la­rı­na ma­ruz ka­la­bi­lir. Or­ta­do­ğu­’da­ki dev­let te­rö­rü eken ba­zı re­jim­le­rin te­rör ör­gü­tü biç­me­le­ri gi­bi Or­ta As­ya­’da­ki bas­kı­cı re­jim­le­rin de bu te­rör ör­güt­le­ri­ni ba­ha­ne edip İs­lam ve İs­lam­cı kar­şı­tı fa­şi­zan po­li­ti­ka­la­rı­nı da­ha da ar­tır­ma­la­rı kuv­vet­le muh­te­mel. Bu du­rum Or­ta As­ya ül­ke­le­ri­ni hem dış mü­da­ha­le­ye hem de kao­sa da­ha el­ve­riş­li hâ­le ge­ti­re­cek­tir. 

Tür­kis­ta­n’­ın İs­la­m’­la ba­rış­ma­sı ve nor­mal­leş­me­si için Tür­ki­ye ne­ler ya­pı­yor? Tür­kis­tan coğ­raf­ya­sın­da­ki İs­la­mo­fo­bi ile na­sıl mü­ca­de­le edi­le­bi­lir?  

Böl­ge­den sı­cak bil­gi­ler­le bir­lik­te ko­nu­yu de­ğer­len­dir­me­ye ya­rın de­vam ede­ce­ği­z…