Bir süre önce Ankara’da yaklaşık 5 kilometrelik bir mesafede LPG fiyatlarında ciddi farkların olduğuna dikkat çekmiş, “Bunun sebebi serbest piyasa sebebiyle rekabet mi, yoksa işin içinde bizim bilemediğimiz bir şey mi var?” diye EPDK’yi muhatap alarak sormuştum. Bugüne kadar EPDK’dan bir açıklama gelemedi ama, yazımın ardından bir okuyucum arayarak LPG’de kâr marjının yüzde 8 olduğunu, belirlenmiş tavan fiyatına rağmen kâr marjını da yok edecek bir seviyeye inmesinin sebebinin piyasaya kaçak LPG sürülmesi olabileceğini söylemişti. Doğrusu bu bilgiye inanmak istememiş, bir söz konusu varsa buna alet olmak istememiştim. Ancak iktidar yanlısı bir gazetenin dünkü sayısında, “Kaçak akaryakıtın faturası 20 milyar” başlığı altında yer alan haber, benim inanmak istemediğim bir hususun gerçek olduğunu gösterdi. Hemen belirteyim ki, bu konuda kimlerin ihmali olduğu ilgili makamların konusu. Gerçekten devlet kaçak akaryakıttan dolayı 20 milyar zarar ediyorsa ve bunun üzerine gidilmiyorsa vay halimize demekten kendimi almam. Gerçi, bazı bayilere büyük miktarlarda cezaların kesildiği zaman zaman medyaya yansıyor ama sanıyorum kesilen cezalar caydırıcı olmuyor. Birileri, bildikleri gibi hareket etmeyi sürdürüyorlar.

 

Daha önceki yazımda belirttiğim Ankara’da 5 kilometrelik mesafedeki fiyat farkı bugün de devam ediyor. Evimden işe giderken yol kenarında dizilmiş istasyonların bugünkü LPG fiyatlarını şöyle sıralayabilirim: İlk istasyonda LPG 2.69 TL’den satılırken daha sonra şöyle sıralanıyor:

 

“2.59, 2.49, 2.41, 2.39, 2.35 ve 2.34 TL”

Yani fiyat 2.69 TL ile 2.34 TL arasında değişiyor. Sanıyorum 2.69’a satan da, 2.34’e satan da bu işten kâr ediyor. Çünkü ticaretin mantığı zararına satışı kabul etmez. Belki iflas etmiş bir tüccar elindeki malları tüketmek için bir kampanya düzenleyebilir ama bu işin LPG ve benzin, mazot için düşünülmesi mümkün değil. Bu noktada başlığını yukarıda aktardığım haberin içeriğinden kısa bir detay vermek istiyorum:

“Akaryakıtta ÖTV-KDV kaybı 20 milyar liraya ulaştı. Bazı istasyonların maliyetinde altında akaryakıt sattığını söyleyen ve kaçak olduğunu belirten Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, “En az yüzde 30 maliyet altı satan firma var. Bunların ÖTV-KDV kaybına etkisi 20 milyar lira” dedi.

 

Bu noktada kaçak akaryakıt satışından tüketicinin kazandığını, serbest piyasa denen mekanizmanın da böyle bir şey olduğunu söyleyen olabilir. Düz mantıkla bu yaklaşım doğru gibi görünebilir. Halbuki doğru olan, piyasaya kaçak ürün sürerek tüketicinin kazançlı çıkması değil, devletin yüksek vergileri aşağı çekerek tüketiciyi korumasıdır. Bir diğer ifade ile mademki piyasaya kaçak akaryakıt sürülmesini devlet engelleyemiyor, elde etmeyi düşündüğü geliri sağlayamıyor, o zaman yüksek vergi oranlarında diretmesinin anlamı yoktur. Çünkü vergi oranlarını düşürerek hem tüketiciyi koruyabilir hem de kaçakçılıkla yürüteceği ciddi bir mücadele ile kaybettiği vergi gelirini de elde edebilir. Kaçakçılığa göz yummak demeyelim ama mücadelede beceriksizlik sadece dürüst ticaret yapmaya çalışanların aleyhine işleyen bir mekanizmaya yol açıyor. Deposuna kaçak akaryakıt getirip koyabilen, bunu da piyasaya sürenlere karşı kaçak mal temin etmeyen ya da edemeyenlerden ucuza satarak haksız rekabet ortaya çıkıyor. Bir bakıma dürüst esnaf cezalandırılmış oluyor.

 

Hemen belirteyim ki, derdim kaçak akaryakıtla mücadele değil. Çünkü böyle bir mücadele hem benim işim değil, hem de beni aşar. Bu iş devletin ilgili kurumlarının sorunudur. Ancak ortada çok ciddi bir fiyat farkının olduğu açık. Bunun sebebi kaçakçılık değilse ne olduğunun topluma açıklanması gerekir. Çünkü ister istemez maliyetin altında satıldığı belirtilen akaryakıtın kalitesi hususunda kafalarda sorular oluşmaktadır. Eğer işin böyle bir yönü var ise o zaman işler bir felakete dönüşecek ya da dönüşmüş demektir.

İlgili kurumların sözünü ettiğim haberi görmüş olacaklarını düşündüğüm için gazete ismi vermiyorum. Eğer görmemiş iseler işler o zaman daha da yanlış yürüyor anlamına gelir.