Bu ya­zı­yı 2007 yı­lın­da, Sü­rey­ya Ci­liv, Turk­cell'e CE­O olun­ca yaz­mış­tım. Hâ­lâ ta­ze­li­ği­ni ko­ru­yor...

Sü­rey­ya Ci­liv Turk­cell'e CE­O ol­du ya... Her­kes 'Ni­ye o, na­sıl ol­du?' di­ye so­ru­yor... Ben si­zi da­ha ge­ri­le­re gö­tü­re­yim. Sü­rey­ya Ci­liv'i bu­gü­ne ta­şı­yan özel­li­ği­ni ka­zan­dı­ğı o uy­ku­suz ge­ce­ye...

As­lın­da her şey ba­şa­rı­lı bir öğ­ren­ci­nin 12 Ey­lül ön­ce­si­nin kao­tik or­ta­mı­na adım at­ma­sıy­la baş­la­dı. Ci­liv, An­ka­ra Fen Li­se­si'nde okur­ken elek­trik mü­hen­di­si ol­ma­ya ka­rar ve­ri­yor. Al­man­ya'dan burs ka­za­nı­yor; ama "Tür­ki­ye'de oku­ya­ca­ğım" di­ye git­mi­yor. Or­ta­do­ğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si'ne gi­ri­yor. İkin­ci ak­si­lik bu­ra­da kar­şı­sı­na çı­kı­yor. O gün­le­rin alı­şıl­mış öğ­ren­ci olay­la­rı ve boy­kot. Yıl 1976...

Okul ka­pa­nın­ca ge­zi­yor, eğ­le­ni­yor, bas­ket oy­nu­yor. Ama bu böy­le yü­rü­mü­yor... Al­man­ya'ya git­me­di­ği­ne piş­man olu­yor. Tek­rar sı­na­va gi­rip bu de­fa Ame­ri­ka bur­su ka­za­nı­yor. Li­se­de­ki ide­alin­den fark­lı en­düs­tri mü­hen­dis­li­ği­ni ter­cih edi­yor.

Ame­ri­ka'ya va­rın­ca dün­ya­da­ki de­ği­şim ve fark­lı ha­yat dik­ka­ti­ni çe­ki­yor. New York'ta bir iki ay ge­çi­rip oku­lu­nun ol­du­ğu Mic­hi­gan'a gi­di­yor. Ge­ce 7,5 do­lar­lık bir otel­de ka­lı­yor. Film­le­rin et­ki­si ve ür­kü­tü­cü or­tam, uyu­ma­sı­na izin ver­mi­yor. Kor­ku­yu at­mak için ge­le­ce­ği üze­ri­ne dü­şü­nü­yor. "Ben ne yap­ma­lı­yım?" so­ru­su­na ce­vap arı­yor. New York'ta­ki göz­lem­le­riy­le bil­gi­sa­ya­ra odak­lan­ma­ya ka­rar ve­ri­yor.

Mic­ro­soft da­ha ye­ni ku­rul­muş; ama da­ha kim­se­nin ha­be­ri yok. Ci­liv ile Mic­ro­soft'un ka­der bir­lik­te­li­ği­nin baş­la­ma­sı böy­le olu­yor. Da­ha bir ya­şın­da bir şir­ket ve bir yıl ev­vel oku­lu­nu bi­tir­miş par­lak bir öğ­ren­ci­yi Ame­ri­ka'da bu­luş­tu­ran bir sü­reç bu...

Mic­hi­gan'da en­düs­tri mü­hen­dis­li­ği okur­ken ikin­ci bran­şı seç­me­sin­de bu kor­ku­tu­cu ge­ce­nin ro­lü bü­yük. İki dip­lo­may­la me­zun olu­yor. Me­zu­ni­yet son­ra­sı Har­vard Bu­si­ness Scho­ol İş İda­re­si bur­suy­la mas­ter ya­pı­yor. Son­ra­sın­da Me­tag­ra­fics'te baş­la­yan iş ya­şa­mı­nı No­va­soft'u ku­ra­rak ge­liş­ti­ri­yor. O sı­ra­da ha­ya­lin­de ise hep is­te­yip de oku­ya­ma­dı­ğı Tür­ki­ye'ye dön­mek var­dır. Bu yüz­den No­va­soft'u sa­tıp Mic­ro­soft Tür­ki­ye ge­nel mü­dü­rü olu­yor. Son­ra­sı­nı bi­li­yor­su­nuz.

Tek­rar Se­att­le'a dö­nüp Mic­ro­soft, be­yin ta­kı­mın­da yer al­dı ve ora­dan Tür­ki­ye'nin en önem­li şir­ke­ti­nin ba­şı­na gel­di.

Ci­liv'in ha­ya­tın­da her 10 yıl­da bir dev­rim ni­te­li­ğin­de de­ği­şim­ler ya­şa­nı­yor. 1977'de üni­ver­si­te boy­ko­tuy­la Ame­ri­ka yo­lu açı­lı­yor. 1987'de No­va­soft şir­ke­ti­ni ku­ru­yor. 1997'de Mic­ro­soft Tür­ki­ye ge­nel mü­dü­rü olu­yor. 2007'de ise Turk­cell'de CE­O ola­rak gö­re­ve baş­lı­yor.

Kim­se­nin Ci­liv'in li­ya­ka­ti ko­nu­sun­da şüp­he­si ol­ma­dı. Her­kes şu­nu so­ru­yor: Turk­cell bir dev. Her ay 32 mil­yon hat sa­hi­bi­nin mil­yon­lar­ca do­la­rı­nı ka­sa­sı­na koy­du­ğu bir fi­nans mer­ke­zi. Pek çok ül­ke­de iş­ti­rak­le­ri olan bir ya­tı­rım şir­ke­ti. Mil­yon­lar­ca ki­şi­nin ve­ri­le­ri­ne sa­hip bil­gi ban­ka­sı. Bir fi­nans­çı, bir hol­ding yö­ne­ti­ci­si, ile­ti­şim uz­ma­nı de­ğil de ni­ye ya­zı­lım­cı?

Ge­çen haf­ta Vo­da­fo­ne-Tel­sim CE­O'su At­ti­la Vi­ta­i, ba­sın açık­la­ma­sıy­la stra­te­ji­le­ri­ni pay­laş­tı. Is­rar­la üze­rin­de dur­du­ğu, "ka­li­te­li şe­be­ke alt­ya­pı­sıy­dı". Ge­çen ay Ti­me 2006 top­lan­tı­sın­da GSM sek­tö­rü­nün ge­le­ce­ği­ne da­ir pro­jek­si­yon­lar­da gün­dem fark­lıy­dı. Pa­zar­la­ma, KO­Bİ'le­re çö­züm­ler, gü­ven­lik ve 3. ne­sil ve kab­lo­suz ağ­lar öne çık­mış­tı. As­lın­da Vi­ta­i'nin açık­la­ma­sın­da ge­le­ce­ğe yö­ne­lik işa­ret­ler de var­dı: "3. ne­sil ve kab­lo­suz sis­tem­le­re ge­çiş".

Ar­tık cep te­le­fon­la­rı ko­nuş­ma­dan öte bir an­lam ta­şı­yor. Hat­ta mü­zik in­dir­me, ki­şi­sel özel­lik­le­ri be­lir­le­mek­ten çok da­ha öte bir fonk­si­yo­nu var. Her ne ka­dar Nu­ma­ra ta­şı­nır­lı­ğı gün­dem­de yer al­sa da; GSM ope­ra­tör­le­ri­nin, yö­ne­ti­ci­le­ri­nin ça­lış­ma ağır­lı­ğı ge­le­ce­ğin mo­bil ya­şa­mın­da.

Bil­gi­sa­yar, te­le­fon ve TV avu­cu­mu­za sı­ğı­yor. Cep te­le­fon­la­rı ku­rum­lar­la en­teg­re ol­muş bir mo­bil ça­lış­ma or­ta­mı su­nu­yor ve sı­nır­sız ile­ti­şim ağı va­at edi­yor.

Türk Te­le­kom'un var­lı­ğı Ave­a'yı güç­len­di­ri­yor. Vo­da­fo­ne'un ulus­la­ra­ra­sı bir ope­ra­tör ol­ma­sı avan­taj ve bu­nu rek­lam­la­rın­da da kul­la­nı­yor. Turk­cell de Tür­ki­ye'nin en bü­yük ope­ra­tö­rü ko­nu­mun­da. Asıl re­ka­bet şim­di baş­lı­yor. Bu or­tam­da Sü­rey­ya Ci­liv'in ne­den ter­cih edil­miş ol­du­ğu­nu bir ke­re da­ha dü­şü­nün.