Mı­sı­r’­da dar­be­nin üze­rin­den 658 gün geç­ti. Dar­be mah­ke­me­si dün, ül­ke­nin se­çil­miş ilk cum­hur­baş­ka­nı Mu­ham­med Mur­si­’ye 20 yıl ağır­laş­tı­rıl­mış ha­pis ce­za­sı ver­di. 

Mah­ke­me­le­rin ti­yat­ro sa­lo­nu­na, hâ­kim­le­rin cel­la­da dö­nüş­tü­rül­dü­ğü Mı­sı­r’­da ‘a­da­le­t’ ar­tık en yi­tik me­tâ. Yı­lın ilk üç ayın­da 1300’e ya­kın şid­det ola­yı­nın ya­şan­dı­ğı Mı­sır, alı­nan bu ka­rar­lar­la adım adım kao­sa sü­rük­le­ni­yor. ABD yö­ne­ti­mi “kay­gı­lı­yı­z” der­ken AB yet­ki­li­le­ri “not et­ti­k” de­mek­le ye­ti­ni­yor. Sa­de­ce Mı­sı­r’­ın de­ğil tüm İs­lam Dün­ya­sı­’nın kod­la­rı­nı al­tüst eden ve bün­ye­si­ni if­sat eden Mı­sır dar­be­si za­yıf­la­tı­la­maz ve dar­be yö­ne­ti­mi­nin ‘hu­kuk­su­z’ uy­gu­la­ma­la­rı en­gel­le­ne­mez­se İs­lam Dün­ya­sı­’n­da bun­dan böy­le hiç bir se­çil­miş li­der ve hü­kü­met ken­di­ni gü­ven­de his­set­me­ye­cek­ti­r… 

Dar­be­nin her tür­lü­sü­nü ya­şa­mış, ve­sa­ye­tin her çe­şi­diy­le ta­nış­mış Tür­ki­ye­’nin Mı­sı­r’­da­ki dar­be kar­şı­sın­da­ki tav­rı ve oluş­tu­ra­ca­ğı dar­be kar­şı­tı blok sa­de­ce Mı­sı­r’­ın de­ğil İs­lam Dün­ya­sı­’nın ge­le­ce­ğin­de be­lir­le­yi­ci ola­cak. Hâ­lâ Tür­ki­ye­’de Mu­ham­med Mur­si ile Re­cep Tay­yip Er­do­ğa­n’­ı ay­nı son­la teh­dit eden dar­be­se­ver­le­rin ol­du­ğu­nu unut­ma­ya­lım. Ad­nan Men­de­re­s’­i da­ra­ğa­cı­na gön­de­ren zih­ni­yet, Tur­gut Öza­l’­ı ze­hir­le­yen, Nec­med­din Er­ba­ka­n’­ı 28 Şu­bat dar­be­siy­le gö­rev­den uzak­laş­tı­ran ve Er­do­ğa­n’­ı, bu­gün açı­ğa çı­kan bir­çok dar­be te­şeb­bü­süy­le, de­vir­mek is­te­yen zih­ni­yet­le ay­nı. Bu zih­ni­yet sa­hip­le­ri ise kı­sa va­de­li ve ulu­sal plan­lar­la ha­re­ket et­mi­yor­lar; kü­re­sel bir stra­te­ji ile ve uzun va­de­li plan­lar­la ka­ran­lık emel­le­ri­ni ger­çek­leş­tir­me­ye ça­lı­şı­yor­lar. Dar­be kar­şıt­la­rı en az dar­be­ci­ler ve des­tek­çi­le­ri ka­dar te­yak­kuz­da ol­ma­dık­la­rı ve stra­te­jik bir zih­ni­yet­le ça­lış­ma­dık­la­rı müd­det­çe İs­lam Dün­ya­sı dar­be­le­re ve ve­sa­yet yö­ne­tim­le­ri­ne mah­kûm ol­ma­ya de­vam ede­cek­tir. 

Dün­ya­nın An­ne­si Mı­sı­r’­da ger­çek­leş­ti­ri­len dar­be­nin son ham­le­si olan Mur­si hak­kın­da ve­ri­len 20 yıl ha­pis ka­ra­rı ye­ni bir ‘or­tam tes­ti­’ ma­hi­ye­tin­de. Bu ka­ra­ra kar­şı gös­te­ri­le­cek top­lum­sal ve ulus­la­ra­ra­sı tep­ki­ler Mur­si­’nin yar­gı­lan­dı­ğı di­ğer dört da­va­da ve­ri­le­cek (bel­ki de çok­tan ve­ri­len) ka­rar­lar­da da et­ki­li ola­cak. Dar­be yö­ne­ti­mi ‘risk ana­li­zi­’ni ya­pıp top­lum­sal ve ulus­la­ra­ra­sı tep­ki­le­rin şid­de­ti­ne gö­re mah­ke­me­le­re al­dırt­tı­ğı idam ka­rar­la­rı­nın bir kıs­mı­nı önü­müz­de­ki ay­lar­da in­faz et­ti­re­bi­lir. Böy­le­lik­le dar­be kar­şı­tı koa­lis­yo­nu da­ğıt­mak ve İh­va­n’­ı ta­ma­men si­ya­si ve sos­yal ha­yat­tan sil­mek is­te­ye­cek­tir.  

Mı­sı­r’­da­ki denk­le­min bir di­ğer fak­tö­rü ise özel­lik­le Si­na­’da yo­ğun­la­şan si­lah­lı ör­güt­le­rin ey­lem­le­ri... Dar­be son­ra­sın­da baş­la­yıp gü­nü­müz­de ka­dar ar­ta­rak de­vam eden Mı­sır or­du­su­na yö­ne­lik si­lah­lı ey­lem­le­rin Si­na­’dan Mı­sı­r’­ın kal­bi­ne in­me­si, bu­gün, dü­ne gö­re da­ha muh­te­mel. İh­va­n’­ın her ne olur­sa ol­sun şid­de­te bu­laş­ma­ma pren­si­bi hâ­len ge­çer­li­li­ği­ni ko­rur­ken, bi­rey­sel ada­let ara­yış­la­rı ve Si­na­’da­ki ör­güt­le­rin Mı­sı­r’­ın iç­le­rin­de si­lah­lı ey­lem yap­ma­sı Mı­sı­r’­ı so­nu bel­li ol­ma­yan bir ka­os or­ta­mı­na sü­rük­le­ye­bi­li­r… 

Ay­rı­ca dar­be yö­ne­ti­mi ta­ra­fın­dan ve­ri­len hu­kuk­suz ka­rar­lar ve AB ve ABD baş­ta ol­mak üze­re ulus­la­ra­ra­sı odak­la­rın bu ka­rar­la­ra tep­ki­siz­li­ği ra­di­kal ör­güt­le­rin el­le­ri­ni da­ha da güç­len­di­ri­yor. ‘De­mok­ra­tik se­çim­le­r’­in ada­let, re­fah ve onur­lu bir ha­yat ara­yı­şın­da doğ­ru bir ter­cih ol­ma­dı­ğı­nı id­di­a eden bu ör­güt­ler bu­gün için Mı­sı­r’­da hak­lı çık­mış gö­rü­nü­yor. Dün ül­ke­nin ilk se­çil­miş cum­hur­baş­ka­nı­na ve­ri­len 20 yıl ha­pis ce­za­sı ve son­ra­ki da­va­lar­da ve­ri­le­cek muh­te­mel idam ka­rar­la­rı Mı­sır­lı­la­rın rü­ya­la­rı­nı kâ­bu­sa dö­nüş­tür­mek­le kal­ma­ya­cak, bu coğ­raf­ya­nın ço­cuk­la­rı­nı ‘si­lah­lı çö­zü­m’ se­çe­ne­ği­ne da­ha da ya­kın­laş­tı­ra­cak­tır. Dar­be­le­re ve ve­sa­yet re­jim­le­ri­ne kar­şı dik du­ra­ma­yan­lar, tep­ki ko­ya­ma­yan­lar, ses çı­kar­ta­ma­yan­lar, ya­rın, “ni­çin genç­ler si­lah­lı ör­güt­le­re ka­tı­lı­yor­lar?” di­ye sor­ma hak­kı­na sa­hip ola­ma­ya­cak­lar.         

Asıl teh­li­ke bu!