Yüksek Tansiyon  

Hayatta kalmak için hepimizin tansiyona yani kan basıncına ihtiyacı vardır. Eğer tansiyon olmasaydı, organlarımız dahil tüm vücuda oksijen ve diğer gerekli besinleri taşıyan kan dolaşımı mümkün olmazdı. Tansiyon, vücuda kan pompalayan kalbimizin, o sırada atardamar çeperlerine uyguladığı gücün ölçümüdür.


 
Hipertansiyon yani yüksek tansiyon, kan dolaşımı için damarlarımızda gerekli olan kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Kan pompalandığında oluşan atardamar duvarındaki en yüksek basınç  büyük tansiyonu, istirahat halinde oluşan en düşük basınç ise küçük tansiyonu meydana getirir .

Farklı iki günde en az iki kez yapılan ölçümlerde 18 yaşını geçmiş erişkin bir bireyde büyük tansiyonun 140 mm Hg (civa basıncı) ve üzerinde ya da küçük tansiyonun 90 mm Hg ve üzerinde olmasına hipertansiyon (yüksek tansiyon) adı verilmektedir.

Kan basıncı için normal değerler büyük tansiyonun 120 mm Hg’nın, küçük tansiyonun ise 80 mm Hg’nın altında olmasıdır.

Yüksek Tansiyon belirtileri nelerdir?

Yüksek tansiyon, 180/110 mm Hg gibi çok yüksek düzeye erişmediği sürece normalde herhangi bir belirti vermez. Tansiyonunuzun çok yükselmesi halinde görülen belirtiler arasında baş dönmesi, baş ağrısı, kalp ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, çift veya bulanık görme, burun kanamaları ve düzensiz kalp atışları sayılabilir.

Yüksek tansiyon normalde herhangi bir belirti vermediğinden, düzenli olarak tansiyonunuzu kontrol ettirmeniz
önemlidir. Bunun nedeni yüksek tansiyonun vücudunuza siz farkına varmadan zarar verebilmesidir.

Yüksek tansiyonun vücuda verdiği zararlar nelerdir?

Kalp yetmezliği, kalp büyümesi, kalbi besleyen damarlarda daralma (koroner arter darlığı), kalbi besleyen damarlarda tıkanma (kalp krizi),

Beyin kanaması, felç, beyin damarlarında daralma ve tıkanma,

Boyun ve bacak damarlarında tıkanma,

Böbrek yetmezliği, böbrek fonksiyonlarında bozulma,

Görme azalması ve körlük,

Büyük atardamarlarda genişleme, damarların yırtılması, damarlarda tıkanma, bunların sonucu, kangren veya ani kanamalara bağlı ölüm gelişir.

Yüksek tansiyon riskini arttıran faktörler nelerdir?

Yüksek tansiyon görülme oranı ilerleyen yaşla birlikte artar. Buna karşın tansiyon yüksekliği genellikle ilk olarak 35-50 yaşlarında saptanır.

Fiziksel aktivitelerin azlığı yüksek tansiyon görülme olasılığını arttırır.

Şişmanların yaklaşık % 40'ında yüksek tansiyon görülmektedir.

Yüksek tansiyonlu kişilerin yaklaşık % 60'ında ailede de tansiyon yüksekliği söz konusudur.

Şeker hastalarında yüksek tansiyona çok sık rastlanır.

Aşırı tuz tüketimi yüksek tansiyona yol açan nedenlerden biridir.

Alkol kullananlarda yüksek tansiyon görülme sıklığı artar.

Stres yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Tedavi

Amaç, kan basıncını kontrol altına alarak hedef organ hasarını önlemek ve var olan hasarın ilerlemesini durdurmaktır.
Hastaya, hipertansiyon için risk faktörlerinin düzeltilmesi durumunda kan basıncının düzeltilebileceği veya daha rahat kontrol edilebileceği anlatılmalıdır.

Yaşam biçimi değişikliklerinde neler yapılmalıdır?

İdeal ağırlığınızı koruyun.

Düzenli fiziksel aktivite yapın.

Hareketli bir yaşam tarzı seçin. Haftada 5 gün 30 dakikalık orta yoğunlukta bir fiziksel aktivite düzenli fiziksel aktivite yaptığınızın bir göstergesidir.  

Sigara içmeyin, içiyorsanız bırakmaya gayret edin.

Beslenmenize dikkat edin.

Vücut ağırlığınızı dengede tutmak, kilo almamak için az şekerli besinleri tercih edin, çay şekeri gibi rafine şekerleri
mümkün olduğunca az tüketin, tatlılar ve şekerli içeceklerin tüketimini sınırlandırın.

Tuz alımını kısıtlayın. Tuz oranı düşük yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünlerini tüketin.

Kullandığınız yağ türüne dikkat edin zeytinyağı, ayçiçeği yağı, mısırözü yağı tercih edin.

Posa tüketimini arttırın. Haftada her gün 4-6 porsiyon çeşitli taze sebze ve meyve yiyin. Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi  kuru baklagillerin tüketimine özen gösterin.

Alkol kullanmayın.

Stresten mümkün olduğunca uzak durun.

Düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırın.

İlaç Tedavisi

Yaşam biçimi değişiklikleri ile birlikte ilaç tedavisine başlanır. Temel ilke bireyselleştirilmiş tedavidir. Eşlik eden kardiyovasküler risk faktörleri de göz önünde bulundurulmalı ve tedaviyi planlamak için hastanın mutlak riski değerlendirilmelidir. Hastanın risk faktörleri öncelikle ortadan kaldırılmalıdır.

Hipertansiyon konusundaki sık yapılan hatalar nelerdir?

Şikayeti bulunmayan bir kişinin kan basıncı değerlerindeki yükseklikleri önemsememesi,

Hipertansiyonu bilinen bir kişinin düzenli hekim takibine gitmemesi, düzenli  laç kullanımını çeşitli nedenlerle aksatması ya da bırakması,

İlaçların uzun vadede kendisine zarar vereceğini düşünerek ve ilaç kesildiğinde olabilecek olumsuzlukları göz ardı ederek ilacını bırakması,

Başka bir hipertansiyon hastasının ilacını kendisine de iyi geleceğini düşünerek hekime danışmadan alması,
İlaç tedavisi dışında hipertansiyon kontrolünde ve tedavisinde çok önemli olan sigara ve alkolün bırakılması, hareketli yaşam tarzının benimsenmesi,

Kilo verilmesi, sağlıklı beslenme ve tuz kısıtlaması gibi faktörlerin ihmal edilmesi.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…