Engin Ardıç

Engin Ardıç

Taksitli cumhuriyet

Taksitli cumhuriyet

Günlerden 19 Mayıs 1937... Atatürk "çevresine" sormuş, o zamanlar "zevat-ı mutade" denilen adamlara...
"Söyleyin bakalım bugün ne oldu?" 
Hiçbirisi bilememiş.
Devletin en önde gelen kişileri, hem de cumhuriyetin on dördüncü yılında, 19 Mayıs'ta ne olduğunu bilmiyorlar!
Neden?
"Bugünü bayram yapalım" demiş Atatürk.
Ve 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı, ilk kez 1938'de kutlanmış.
Atatürk'ün ölümüne altı ay kala...
Neden?
Daha 1927'de, ünlü Nutuk'una "19 Mayıs 1919 günü Samsun'a çıktım, vaziyet ve manzara-i umumiye..." diye başladığı halde.
Çevresindeki herifler o gün CHP meclis gurubu toplantısında değiller miymiş? Gazi'yi dinlememişler mi?
Hadi es geçtiler diyelim, Nutuk'u sonradan da mı okumamışlar?
Peki Atatürk niçin 19 Mayıs'ı taa on dokuz sene sonra, cumhuriyetten de on beş sene sonra bayram yapabilmiş?
Tamam, mayıs ayında sağda solda münferit olarak birtakım jimnastik gösterileri yapılıyormuş, "mektepliler bayramı" adı altında, kimisi 2 Mayıs günü, kimisi 12 Mayıs günü, onları birleştirmişler, tarihini de azıcık kaydırmışlar, tamam da...
Bu bayram niçin daha önceleri, "Kurtuluş Savaşımızın Başlangıç Günü" sıfatıyla kutlanır olmamış mesela?
"İlk kurşunu atan" Hasan Tahsin'i göklere çıkarmışlar da, İstanbul'dan Samsun'a gidişi niçin es geçmişler?

***

İsterseniz daha başka sorular da sorabilirim.
Atatürk Büyük Nutuk'una niçin "19 Mayıs 1919 günü Samsun'a çıktım" diye başlamış da, "13 Kasım 1918 günü trenle Suriye cephesinden İstanbul'a geldim, vaziyet ve manzara-i umumiye..." diye başlamamış?
O tarihte durum ve genel görünüş daha mı az kötüymüş?
Yoksa Atatürk, o günle Bandırma vapuruna bindiği gün arasında geçen altı ay boyunca İstanbul'da yürüttüğü mücadeleyi önemli saymıyor muymuş?
Soru sormak görevimizdir, başka sorular da soralım:
Niçin kılık kıyafet devrimi cumhuriyetten üç yıl sonra, yazı devrimi beş yıl sonra, soyadı devrimi on bir yıl sonra yapılabilmiş?
Kadınlara oy hakkı da on iki yıl sonra...
Niçin 1927 yılında cumhuriyetin ilk paraları eski yazıyla basılmış da (madem yazıyı değiştireceksiniz niçin acele ediyorsunuz, bir yıl daha bekleyemediniz mi?), ertesi yıl yazı değiştiği halde yeniden para bastırılmamış, taa 1937'ye kadar eski yazılı para kullanılmış?
Eski yazı kullanmak kanunla yasak, ama cebinde eski yazılı parayla dolaşmak ve bununla alışveriş yapmak serbest!
Geçmiş bayramınız kutlu olsun efendim.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Engin Ardıç Arşivi