İnsanı ruh/duygu, duyu ve bedenindeki cihaz ve âletlerin yapısıyla işleyiş tarzını incelediğimizde, yaratılışın asıl ve en büyük gayesinin “imân, ibâdet/duâ” olduğunu ve insanın buna göre dizayn edilip programlandığını anlarız.
Evet, duâ, fıtrî ve vicdânî bir ihtiyaç, bir vazifedir. En tatlı neticesi, verdiği vicdanî tatmindir, huzurdur.

Zira, âciz ve zayıf olan insan, nihâyetsiz düşman, ihtiyaç, emel ve arzulara sahiptir. Aczini giderecek, ihtiyaçlarını temin edecek, isteklerine cevap verecek sonsuz bir güç ve kuvvet sahibine sığınarak yardım ister. Bu, insana öylesine sonsuz ve tarifi imkânsız bir haz verir ki, ancak yaşanılarak hissedilebilir.
Yerde ve gökte, her şey lisan-ı hâl ile Allah’ı tesbih ediyor, O’na duâ ediyor. İnsan da bu kâinatın bir parçası. Yâni yaratılmış. Duâ ile, “varlık kardeşler” yani “yaratılmışlar” ile bir ünsiyet peydâ eder, hiçbirine karşı yabancılık çekmez. Kâinatın akışına uygun hareket eder, çarkları altında kalmaz.
Tabiat hâdiseleriyle insanın aczi arasındaki orantısızlık; sonsuz kudret ve kuvvet, ilim ve irâde ve sâir sıfatlar sahibi Allah’a sığınmayı zorunlu kılar.
Endişe, kaygı ve korkulardan uzak, huzur ve mutlu bir ömür sürmenin yegâne garantisi imân ve duâdır.
Şu uçsuz bucaksız kâinatı yaratan, idare eden sonsuz bir güce inanmak, duâ etmek zorunlu ve fıtratımıza konulmuş bir hakikat olduğu apaçıktır.
Tarih boyunca (bâtıl, yanlış, sapık da olsa) “en ilkel toplumlarda bile, inanma, tapınma, ibâdet etme ve sığınmanın” (Prof. Dr. Ünver Günay, Din Sosyolojisi, İnsan yay, İst, 1998, s. 222-223.) ola gelmesi; insan rûhu için imân-ibâdet ve duânın; nefes almak gibi temel bir ihtiyaç olduğunu gösterir. Ancak, temiz hava, su bulamayan pis ve kirlisiyle yetinir. Gerçeğe ulaşamayan, Allah’ın tanıyamayan, O’nun vasıflarını maddeye, toteme, putlara taksim eder, onlardan medet bekler.