Ülkemizde her yıl 500 binin üzerinde çocuk zekâ geriliğiyle doğmakta.
119
Ülkemizde her yıl 500 binin üzerinde çocuk zekâ geriliğiyle doğmakta.
219
Doğumsal zekânın en büyük nedeninin iyot eksikliği olduğunu gösterdi.
319
İyot, vücutta zekâ ve beden gelişiminde çok önemli rol oynayan ve tiroit hormonlarından hem T3 hem de T4'ün temel yapı taşı olan bir mineral.
419
Eksikliğinde tiroit hormonu yapımı bozulur ve hipotiroidi denilen tiroit yetersizliği gelişir.
519
Tiroit hormonu vücutta büyüme, gelişme, ısı ayarı ve enerji sağlanmasında kilit bir hormondur.
619
İyot eksikliği ve buna bağlı tiroit hormon yetersizliğinde gebelerde “düşük” ve “ölü doğum”, çocukta “zekâ geriliği, cücelik, işitme kaybı, şaşılık” gelişir.
719
Daha ileri yaşlardaki iyot eksikliğinde guatr, zekâda gerilik, ciltte kuruluk, yorgunluk, halsizlik, kilo alma bulguları ortaya çıkar.
819
Özellikle Orta Anadolu, Karadeniz ve bazı dağlık bölgelerde iyot eksikliği yaygındır. İyot eksikliğinin en önemli nedeni, alınan gıdalardaki iyot eksikliği ve düşük iyot alımıdır.
919
Gebelikte metabolizmanın hızlanması nedeniyle iyot hızlı eksilebilir. İyot eksikliğine neden olan diğer etkenler arasında “radyasyon alımı, aşırı tütün, alkol kullanımı, selenyum” alımında eksiklik sayılabilir.
1019
Peki ne yapmalıyız?
1119
Mutlaka düzenli olarak tiroit fonksiyonlarınızı ve gerekirse idrardaki iyot miktarınızı kontrol ettirin.
1219
Özellikle gebelikte anne adayları iyot eksikliği ve tiroit fonksiyonları açısından sık aralıklarla izlenmeli. Eğer riskli grupta iseniz aşağıdaki maddeleri dikkatle okuyunuz.
1319
Balık en iyi iyot deposudur. Özellikle tuzlu su balıklarından ton balığı, morina ve mezgitte iyot yüksek orandadır. 200 gr balık, günlük iyot ihtiyacını karşılayabilir.
1419
- Sebzelerde iyot daha azdır. En yüksek oranda ıspanakta bulunur. Meyvelerde iyot düşüktür. Sadece çilek daha fazla iyot oranına sahiptir.
1519
- Süt ve süt ürünleri iyottan zengindir. 1 kâse yoğurt ya da 1 bardak inek sütü günlük ihtiyacın % 40-60'ını karşılar. 1 yumurta iyotun beşte birini sağlar.
1619
- Bazı yiyeceklerin, özellikle soya fasulyesi, karalahana, şalgam, turp, karnabaharın tiroit bezinin iyot tutmasını engellediğini ve guatr oranını artırdığını gösteren çalışmalar var. Karadeniz'de guatr oranının yüksekliği buna bağlanıyor. Özellikle riskli olan kişiler dikkat etmeli.
1719
- İyotlu tuz veya işlenmemiş deniz ya da kaya tuzu kullanın. 1 gr iyotlu sofra tuzu 70 mcg iyot içermektedir. Bu da 2 gr tuzun günlük ihtiyacı karşılayacağı anlamındadır. Ama yüksek tuz alımı ülkemizde başka bir sağlık sorunu. Hipertansiyon ve böbrekleriniz için tuz alımını abartmayın.
1819
- İyot yetersizliği olan kişilerde, özellikle hamileler ve tuz alımı sınırlanan kişilerde yiyecek ya da içeceklere hazır iyot tabletler eklenebilir.
1919
- Ancak aşırı iyot alımının, tiroit hormonunu gereğinden fazla ve aşırı çalıştırıp hipertiroidiye neden olabileceğini unutmayın. Bu nedenle nodüllü guatr, hipertiroidi gibi hastalıkları olan kişiler iyotsuz tuz kullanmalıdır.