Bu makalede anlatılan detaylar motor bilgisi az olan insanlar ya da yeni kullanıcılarda dikkate alınarak izah edilmeye çalışılmıştır…
1. Adım
Öncelikle motoru genelde ne amaçla kullanacağını belirlemelisin. En önemli kriterde budur zaten. 1000cc bir süper sport motosiklet kalbinden geçiyor olabilir. Fakat günlük işlerini görürken onu sürmek yorucu olabilir ve arkandaki yolcunun rahatsız olması seni de rahatsız edecektir. Aynı şekilde gün kullanım için crouiser tipi bir motosiklette seni hayal kırıklığına uğratabilir. Kısaca önce nasıl bir motosiklet alacağını belirlemekten başlamalısın.
2. Adım
Mümkünse civardaki bilindik bir motosiklet bayisinden satın al. Direk satıcıdan da alım yapabilirsin fakat sonrasında motorun arızanlanması ya da piston kilitlemesi gibi ciddi durumlarda elinden bir şey gelmez. Genelde bayiler sattı motorun arkasında dururlar. Hiç olmazsa motoru kullandığın ilk aylarda oluşan sorunlar için başvurabileceğin elinde bir adres vardır. Eğer direk sahibinden almaya karar verdiyse de mutlaka bir ustaya motoru göstermende fayda var. Çok az bir para harcayarak ileride oluşabilecek ciddi problemlerin önüne geçmiş olursun. Diğer taraftan bayiden alacağın motorun eski sahipleri ve kullanımı hakkında detaylı bilgi alabilirsin.
3 . Adım
Flaşör, multimetre gibi basit bazı aletlerle kendi kendinize yapabileceğiniz ön kontrollerle motor hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
· Zincir ve dişli kontrolü:
Zincirin aşağı ve yukarı doğru yaklaşık 2cm boşluğu olmalıdır. Dişlide ise gözle görülecek derecede bir aşınma olmamalıdır. Zinciri arka dişli üzerinde hareket ettirin. İyibir dişli setinde fazla oynama olmayacaktır. Birsi motora binsin ve zincirin aşağı- yukarı yönlü çok az oynayıp oynamadığını kontrol edin. Buradaki önemli nokta zincir zamanla aşınacaktır fakat dişlinin daha uzun ömürlü olması gerekir. Birkaç yerinden aşınmış dişli, hem eskidir hem de motorun bakımları düzenli yapılmamış demektir.
· Lastik kontrolü
Lastik dişlerinin her türlü yol koşullarında kullanıma uygun, fazla aşınmamış durumda olması gerekir. Günlük işler için kullanılan (Otoban gibi düzgün yollarda sürülmüş) motorların lastiğinin iç kısmı daha çok yıpranırken yarış amaçlı kullanılmış motorların lastiklerinin dış kısımları daha fazla aşınmaktadır.
· Gidon ve Aksam kontrolü
Motorun üstüne oturun. Fren ve Debriyaj kolunu kontrol edin. Direksiyon ağırlığını, duruşunu ve göstergeleri test edin. Bir kaza veya düşürme olduğunu buradan anlayabilirsiniz. Ayrıca motor kapağı, basamak veya egzozda çizik ya da aşınma varsa, bunlar da kaza olup olmadığının işaretleridir. Freni sıkın ve amortisöre yüklenin. Sağlam olup olmadığını hissedin. Motordan inin ve ön çatalda paslanma, aşınma ya da yağ var mı diye kontrol edin. Bunlar çataldaki keçenin aşınmış olduğunun veya ileride size ciddi masraf çıkartacak problemlerin işaretleridir.
· Ön teker aksamı kontrolü
Ön çatalı kontrol ederken, parmağınızı disk üzerinde şöyle bir gezdirin ve aşınma var mı diye kontrol edin. Kaliper içine bakıp ne kadar balata kaldığını kontrol edin. Eğer motor tel jantlı ise, bütün telleri teker teker kontrol edin. Yamulma ya da janta veren nokta var mı diye bakın.
Motoru varsa alt sehpa üstüne kaldırın. Gidonu sağa sola çevirin. Zorlama ya da kertik var mı diye kontrol edin.
· Şase kontrolü
Mümkünse, seleyi de kaldırarak şasenin görünen kısımlarını kontrol edin. Yamulma, bükülme ya da gözle görünebilecek başka bir hasar varsa motoru olduğu yerde bırakın gidin
· Akü ve aydınlatma kontrolü
Hazır seleyi kaldırmışken, multimetre ile akü voltajını da kontrol edin. 12 volttan az olmamalıdır. Motoru çalıştırın ve tekrar kontrol edin. 14V’u geçmemeli. Geçiyorsa regülatör bozuktur ve aşırı şarj ettiğinden her an akü gidebilir. Bu kısımda sinyalleri ve aydınlatmayı da kontrol edin. Sigortalarda korozyon var mı diye bakın. Tabi ki bunları motoru kapattıktan sonra yapın. Son olarak akü kutup başlarını da kontrol ettikten sonra seleyi yerine takın.
· Yakıt depo kontrolü
Yakıt depo kapağını açın ve flaşör ile içinde korozyon olup olmadığını kontrol edin. (normal fener ile değil) .
· Karenaj altı kontrolü
Motorda karenaj varsa çıkarın. Şase kaynak noktalarında atma var mı kontrol edin. Motor bloğu, bujiler ve radyatörü kontrol edin. Yağ filtresi etrafında sızıntı olup olmadığına bakın.
· Fren hidroliği kontrolü
Fren hidroliği seviyesini kontrol edin. Bu genelde gidon üstüne olur ve kontrol haznesi mevcuttur. Motor çalışırken freni kuvvetlice sıkın ve bırakın. Bu esnada hidroliği kontrol edin. Fren bırakıldığında hızlıca yükselmesi lazım.
4. Adım
Test sürüşü yapın. Güneşli bir günde kuru yollarda motoru deneyin. Yol şartlarını, trafik ışıklarını bildiğiniz bir yerde motoru kullanın. Yavaşça başlayıp hızlanarak devam edin. Frenleri kontrol edin. Diskte aşınma varsa frenleme esnasında titreme olacaktır. Vitesleri yükseltip alçaltın. Kaymak gibi motorun hızlanması lazım. Düz bir yolda slalom yapıp motorun cevabını test edin. Güven vermeli ve kontrolü kolay olmalıdır. Anormal bir motor sesi olup olmadığına bakın. Amortisörlerden gıcırtı geliyor mu ya da titreşim var mı diye bakın. Şüphelendiğiniz her konuyu satıcıya sorun.
5. Adım
Test sürüşünden sonra motoru tekrar kontrol edin. Herhangi bir akıntı döküntü var mı bakın. Yağı gözetleme camından kontrol edin ya da motor soğukken varsa yağ çubuğu üzerinden bakın. Çoğunlukla yarı sentetik ya da tam sentetik sağlar kısa bir süre kullanımdan sonra koyulaşır. Bu gayet normaldir.
6. Adım
Mümkünse servise girişi çıkışlarının evraklarını isteyin. Tabi bunu temi etmek genelde zordur. Ama hiç olmazsa kullanma klavuzu ve avadanlığın size verilmesi lazım
7. Adım
Pazarlık yaparken uçmayın. Gerçekçi olun. Direk satıcı için motoru onun bebeği gibidir. Eğer motoru çok aşağılarsanız uygun fiyat vermeyeceğinden emin olabilirsiniz. Bayiden satın alıyorsanız, satış elemanın bir satış hedefi olduğunu ve patronunun omuzlarının üstünden sizi kontrol ettiğini unutmayın. Bayide gitmeden önce internetten muadil araçların fiyatını araştırın ve sonrasında pazarlığa oturun.