Meyve suyu sektörünün gözünü Avrupa'da

MEYED Başkanı Alaaddin Güç, meyve suyu üreticilerinden Aroma'nın Bursa'daki tesislerinde, sektörün 2009 yılını değerlendirirken 2010 ile ilgili beklentilerini de açıkladı. Güç'ün verdiği bilgiye göre 2000 ile 2007 arasında sürekli yüzde 20 büyüyen sektörün hızı 2008'de krizin etkisiyle yüzde 9,5'a geriledi. Türkiye'de kişi başına meyve suyu tüketimi, son yıllardaki artışla birlikte 4 litreden 10 litreye ulaştı. Geçen yıl yıllık toplam meyve suyu tüketimi 40 milyon litre arttı ve 840 milyon litreye yükseldi. Dolayısıyla kişi başına tüketim 2009'da 11 litrenin üzerine çıktı. 

Avrupa'da kişi başına meyve suyu tüketimi ortalama 26 litre civarında. İsveç ve Norveç'te 40 litreyi buluyor. Krizle birlikte dalgalanan emtia fiyatları meyve suyu ihracatına olumsuz yansıdı. Sektörün 2008'deki 130 milyon dolarlık ihracatı, geçen yıl 120 milyon dolara geriledi. Sektörün hızını kesen küresel krizin bir taraftan da yeni fırsatlara yol açtığını ifade eden Alaaddin Güç, Avrupa'daki daralma ve bütçe imkânlarının kısılması yüzünden tarım desteklerinde büyük düşüş yaşanacağına işaret etti ve şu değerlendirmelerde bulundu: "Krizle birlikte AB'de sübvansiyonlar sıfır noktasına geldi. Ayrıca gümrükler de kalkıyor. Bu nedenlerle Avrupa'da gıda üretimi terk edilmeye başlandı. Kıtada endüstriyel boşluklar oluşuyor. Bu tablo Türkiye için müthiş fırsat. Tablonun iyi okunması halinde Türkiye, 3-4 yıl içinde AB'nin gıda sepeti haline gelebilir. Dernek olarak çalışmalarımızı bu hedef doğrultusunda yürütmeye başladık. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı da bu müthiş fırsatı gördü, ciddi teşvikler uygulamaya başladı. Geriye sadece çiftçilerin yönlendirilmesi, bilgilendirilmesi kaldı. Asıl sorun da bu. Acilen geniş meyve üretim havzaları oluşturmalı ve kümelenmeye gidilmeli. Kayısı en iyi Malatya'da yetişiyorsa orada kayısıya yoğunlaşmalı. Tarımda bu şekilde kümeleşmeye gidilmeli. Ayrıca verimin sürekli hale gelmesi için sözleşmeli tarım modeli sınırsız şekilde geliştirilmeli."

MEYED'e göre sektör 2011'den sonra yüzde 20 büyüme trendini yeniden yakalayacak. 2009 yılında sektör olarak toplam 1 milyar dolar ciro yapan meyve suyu endüstrisi ile ilgili dikkat çekici bazı rakamlar da şöyle:

- Türkiye'de 8,9 milyon ton meyve üretiliyor.

- Bunun ancak yüzde 9'u (yaklaşık 9 milyon ton) meyve suyu olarak işleniyor.

- Sektörün cirosu 1 milyar dolardan biraz fazla.

- MEYED'in 42 kurumsal üyesi var. Bunların 35'i doğrudan üretici, kalanı ise yan sanayide faaliyet gösteriyor.

- Sektörde krize rağmen istihdam kaybı olmadı. Hasattan tüketiciye kadar yelpazedeki çalışan sayısı 600 bin kişiyi buluyor.

- Tüketimin yaklaşık yüzde 66'sını meyve nektarları oluşturuyor.

- Meyve nektarı kategorisinde en çok tercih edilen ilk üç ürün sırası ile şeftali yüzde 36,7), vişne (yüzde 23,5) ve kayısı (yüzde 16). Bunları karışık ve portakal izliyor.

- Son dönemlerin en hızlı büyüyen kategorisi yüzde 100 meyve sularının tüketim payı ise yaklaşık yüzde 9 civarında.

- Tüketicilerin yüzde 100 meyve suları arasında en çok sevdikleri tatlarda ilk iki sırayı yüzde 30'luk payla elma ve yüzde 25'lik payla karışıklar yer alıyor.

- Yüzde 100 meyve suyu talebi krizde gözle görülür bir artış yaşadı ve sektördeki payını yüzde 10'a çıkardı, toplamda 100 milyon dolar ciroya ulaştı.

HER İÇECEK MEYVE SUYU MUDUR?
Meyve suyu endüstrisinin ürettiği ürünler içerdiği meyve oranına göre Türk Gıda Kodeksi (TGK) gereğince dört ana kategoriye ayrılıyor: Meyve suyu, meyve nektarı, meyveli içecek ve aromalı içecek. Bu ürünler arasındaki en önemli fark içerdikleri doğal meyve miktarı ile ilgili. Meyve suyu içindeki kuru madde oranına göre şu sınıflara ayrılıyor:

Meyve oranı Tanımı
Yüzde 100 Meyve suyu
Yüzde 25-99 Meyve nektarı 
Yüzde 10-24 Meyveli içecek
Yüzde 0-9 Aromalı içecek 
Yüzde 0 Toz içecek


(CİHAN)