Köle işçi devri sona eriyor

Foxconn'da düşük maaş ve kötü koşullar nedeniyle başlayan grev, virüs gibi anında 20 eyalete yayıldı. Dev şirketler mecburen zam yapıyor. Ucuz işçilikle gelen rekabet avantajı tehlikede 

Yunanistan'da liman alarak Avrupa pazarında Türkiye'ye karşı atağa kalkan Çin, içten içe kaynamaya başladı. Serbest piyasa ekonomisinin farkına varan Çin'in en fakir bölgelerindeki işçiler için artık 'bir öğün yemek için bir gün çalışma' devri sona eriyor. Apple'ın üreticisi Foxconn'da ağır çalışma koşulları ve düşük ücrete karşı Guandong bölgesinde başlayan isyan bir anda Çin'in üretim üssü olan diğer eyaletlere ve binlerce şirkete yayıldı. Özellikle komünist rejim dönemini hatırlamayan yeni kuşak Çinli işçiler arasında grev dalgası giderek büyüyor. Artan tepkilere karşı çok sayıda şirket, bir dönem 50 dolar olan aylık maaşları ve çalışma koşullarını düzeltmek zorunda kaldı. Greve gidenlerin başarılı olduğunu gören onbinlerce işçi de benzer protestolara hazırlanıyor. Uzmanlar, Çin'in uluslararası pazarlarda en büyük rekabet gücü olan ucuz işçiliğe darbe vuran sosyal hareketin diğer bölgelere de sıçrayacağını tahmin ediyor. Halen 20 eyalette süren grev ve protestoların Asya'nın süper gücüne, rekabet üstünlüğünü orta vadede kaybettirebileceği belirtiliyor. Çinli işçilerin eylemlerine karşı ilk boyun eğen firmalar ise uluslararası şirketler oldu. Grev dalgası Japon otomotiv devleri Honda ve Toyota'nın Çin'deki parça üreten fabrikalarına sıçradı. İşçiler, 170 dolarla Çin ortalamasına göre oldukça yüksek olan maaşlarının 250 dolara (390 TL) çıkarılması için iş bırakma kararı aldı. İşçilerden gelen tepkinin hemen ardından Honda önceki gün çalışanlarına yüzde 24'lük zam yapma teklifi götürdü. Çalışanların tepkisi üzerine, hükümet 20 bölgede asgari ücretleri yüzde 15-20 oranında artırdı. Bir başka Japon firması Brother da Çin'deki iki fabrikasında 900 işçinin başlattığı grev yüzünden maaşlara yüzde 24 zam yapmak zorunda kaldı.

Boyun eğdi, yuan değerlenecek
ABD ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) ısrarlı baskısı sonucu Çin, yuan konusunda geri adım attı. 2008'den bu yana Çinli üreticileri korumak için yuanın değerini ABD dolarına karşı dondurma kararı alan Çin, yuan konusunda yumuşadı. Çin Merkez Bankası, son ekonomik gelişmeler ışığında Çin'in ödemeler dengesini göz önüne alarak, bankanın döviz kuru rejiminin geliştirilmesine ve yuanın döviz kurunun esnekliğinin artırılmasına karar verdi. Çin'in para birimi yuanı daha esnek hale getireceğini açıklamasını memnuniyetle karşıladığını ifade eden IMF Başkanı Dominique Strauss- Kahn, yuanın esnek hale gelmesiyle Çin'in hanehalkı gelirlerinin ve ülke içi yatırımın artacağını kaydetti.

İyi para veren yere kaçıyorlar
Eskiden her türlü zor şartlara karşın para kazanmak için işine devam eden Çinliler artık fırsatları iyi değerlendiriyor. Hong Kong merkezli Infact Global Partners şirketinin araştırmasına göre Çin'deki fabrikaların büyük çoğunluğunda her ay işçilerin yüzde 25'i işini bırakarak daha iyi maaş ve koşulların olduğu fabrikalara geçiş yapıyor. Şirket, önümüzdeki dönemde grev dalgasının yayılacağını ve buna para lel maaşlarda artışın devam edeceğini öne sürüyor.

İlk kurşun Foxconn'dan!
Foxconn'daki intihar haberleriyle dünya kamuoyu yeniden gözünü Çin'e çevirirken, işçi hareketleri de hızlandı. Toyota da Çin'deki fabrikasındaki grevler sonucu üretimi geçici süre durdurdu. ABD'li fast food zinciri KFC ise çalışanların maaşını yüzde 30 artırarak 131 dolara yükseltti. Danimarkalı bira üreticisi Carlsberg'in, Çin'de ortağı olduğu fabrikada devam eden grevler de sona erdi. Carlsberg yönetimi, Çin'deki fabrikada çalışan işçilerin maaşlarının yeniden gözden geçirileceğini açıkladı.

GREVE BOYUN EĞİP ZAM YAPTILAR
Foxconn (Tayvan)
Honda (Japonya)
Toyota (Japonya)
Brother (Japonya)
KFC (ABD)
Carlsberg (Danimarka)
Pingdingshan Cotton Textile (Çin)