Kiraz üretimi azalınca fiyatı arttı

DENİZLİ Türkiye'nin en önemli kiraz üretim merkezlerinden Denizli'nin Honaz ilçesinde rekolte yüzde 70-80 oranında düşerken, fiyatlar arttı. Geçen yıl 2-3 YTL'ye satılan kirazın fiyatı bu yıl 5-7 YTL'ye çıktı. Üreticiler, küresel ısınma ve çiçek açma döneminde havaların rüzgarlı olmasının kiraz üretimini olumsuz etkilediğini belirtti.

Halk arasında 'Napolyon' olarak bilinen 'Ziraat 0900' kirazları Honaz, İzmir Kemalpaşa, İspanya ve Yunanistan'la aynı dönemde yetişiyor. Yaklaşık 11 bin 660 dekarlık alanda yıllık 10 bin ton civarında kiraz üretiliyor. Bunun büyük bir kısmı Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor.

Kiraz üreticisi Mehmet Ali Bayrak, 55 yıldır Honaz'da kiraz üretimi yaptığını ama rekoltede bu kadar düşüşü hiç görmediğini söyledi. Bayrak, "Geçen yıl 20-25 ton kiraz çıkarırken bu yıl 5 ton ancak kiraz çıkarabildik. Bunun sebebi Denizli'nin küresel ısınmadan en çok etkilenen illerin içinde olması. Ayrıca çiçek döneminde havaların aşırı rüzgârlı oluşundan dolayı arı çalışamadı, döllenme olmadı" dedi.

Sıcakların kiraz ağaçlarını da etkilediğini belirten Bayrak, "Bu ağaçlar serinlik istiyor. Sıcaklık arttığı zaman sulama işimiz gecikiyor. Meyveler gereken suyu alamayınca öbür sene yapacak olduğu meyve gözlerini tamamlayamıyor, böylece rekoltemiz düşüyor. Bu Honaz çiftçisinin yanı sıra Türkiye'nin de kaybıdır. Çünkü bu iç piyasaya gitmiyor. Ortalama bir ağaçtan 150 kilo kiraz alırız. Bu yıl 10 kilo kiraz alabildik. Biz 10 aldığımız kiraza da 150 kilo aldığımız kiraz ağacına da aynı masrafları yapıyoruz. Bunlar çok büyük meblağlar teşkil ediyor" ifadelerini kullandı. Kirazda rekolte düşüşünün, hasat tespitiyle kayıt altına alınmasını isteyen Bayrak, çok kötü bir yıl yaşadıklarını bu sebeple hükümetten bu sene kiraz üreticisi çiftçilerin borçlarının ertelenmesini istedi.

Kiraz üreticisi Necati Özmen, sıcaklardan dolayı kirazların bitişik çıktığını, bunun da kiraz üretimi ve satışını olumsuz etkilediğini anlattı. Özmen, şöyle dedi: "Çift çıkan kirazları atmak zorunda kaldığımız için ihracat yapamıyoruz." dedi. Honaz Hali'nde 21 yıldır kiraz komisyoncusu olarak çalışan Şeref Kozak ise, "Yıllardır hal de işlerin bu kadar kötü olduğunu hiç görmedik. Bu sene içler açısı bir olay var. Kimisi küresel ısınmaya kimisi çiçek döneminde döllenmeye bağlıyor. Bilimsel bir araştırması da yok."

Honaz'da kiraz meşhur olduğu için farklı meslek gruplarındaki kişiler de kiraz üretimine girmiş. Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Honaz Meslek Yüksekokul Müdür Yardımcısı Yüksel Kepenek de kiraz üretimi yapıyor. Kepenek, bu yıl kirazla ilgili sıkıntıların çok büyük olduğunu belirterek, "İklimsel bir değişiklikten kaynaklanan yoğun bir verim azlığı var. Bu özellikle küçük üreticiye çok yansıdı" ifadelerini kullandı.

İlçenin ziraat odası başkanlığını da yapan Honaz Belediye Başkanı Turgut Devecioğlu ise "Honaz Türkiye'de İzmir Kemalpaşa ile beraber ilk kirazı çıkaran, ilk hasadın yapıldığı merkezlerden birisidir. Kirazın çok büyük bir bölümü Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor. Bu sene yüzde 70 bir rekolte azlığı var. İlgili uzman arkadaşlar bunun iklimsel bir özellik olduğunu söylüyor" dedi.