Vergi beyannamesi nasıl doldurulur?

Birden çok işverenden ücret geliri elde edenlerin beyanname vermesi gerekiyor. Ancak birinci işveren dışındakilerinden elde edilen gelirin yıllık tutarı 2011 için 23 bin lirayı aşmalı. Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerin beyan durumu farklılıklar içeriyor.

Tek işverende gerekmez

Tek işverenden elde edilen ücret gelirinin tutarı ne olursa olsun beyana tabi değil. Buna karşın birden fazla işverenden ücret alanların, birincinin dışındaki işveren ya da işverenlerden elde ettikleri ücret gelirinin, yıllık tutarı 2011'de 23 bin lirayı aşması durumunda beyanname verilmesi gerekir.

Başka ülke için durum farklı

Ancak ücretlerini yabancı ülkede bulunan işverenden doğrudan doğruya alan çalışanların ve istisna dışı olan yabancı elçilik ve konsolosluk memurları ile hizmetlilerinin ücret gelirleri için yıllık beyanname vermeleri gerekir.

İbrahim Bey ücret ve kira geliri alıyor

İbrahim Beyin 2011 yılı gelirleri aşağıdaki gibi olup, ücret gelirleri ile işyeri kira gelirleri tevkif yoluyla vergilendirilmiştir.



23 bin lira sınırı önemli

İkinci işverenden alınan ücret 23 bin TL'lik sınırı aşmadığından beyan edilmeyecek. Konut kira gelirinin istisna tutarı ile işyeri brüt kira geliri toplamı 23 bin TL'lik beyan sınırını aştığı için tevkifata tabi tutulmuş olan işyeri kira geliri de konut kira geliri ile birlikte beyan edilecek. Bu durumda beyan ve ödenecek vergi şöyle olacak.



Tarım işletmesinde büyüklük önemli

Gelir Vergisi sistemimize göre, çiftçilerin elde ettiği kazançlar stopaja tabi. Yani çiftçilerden mal alanlar yapacakları ödemelerden belli bir oranda kesinti yapıp vergi dairesine yatırıyorlar. Böylece çiftçilerin ilave olarak beyanname vermelerine veyahut defter tutmalarına gerek kalmıyor.

Gerçek usul geçerli

Ancak belli bir büyüklüğü aşan tarım işletmeleri ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca (mesela zira ilaçlama uçağına) veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde tespit ediliyor. Söz konusu durumda olanlar mükelleflerin defter tutması ve beyanname vermesi zorunlu.

Kâr payı beyanında sınır var

Geçen yıl, ortağı olduğu limited şirketten kâr payı, anonim şirketten ise "temettü" geliri elde eden gerçek kişilerin, bu gelirlerinin yarısı 23 bin lirayı aşıyorsa (brüt tutarı 46 bin lirayı aşmamışsa) gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekir. Beyan sonucunda başka bir gelir yoksa yıllık gayrisafi tutar, 252 bin 800 TL'yi aşmadığı sürece, gelir vergisi ödenmiyor, üste vergi iadesi alınıyor.

Selin Hanım'ın durumu

Örneğin bir anonim şirketin ortağı olan Selin Hanım, şirketin kar dağıtması sonucu 30 bin TL net kâr payı geliri elde etmiştir. Söz konusu tutar üzerinden şirketçe yüzde 15 oranında tevkifat yapılmıştır. Buna göre Selin Hanım tarafından elde edilen brüt kar payı geliri (kesilen stopaj dahil) 30.000/0,85=35.294 TL olacaktır.

Yarısı vergiden istisna

Söz konusu tutarın yarısı gelir vergisinden istisnadır. Kalan tutar ise beyan sınırı olan 23.000 TL'nin altında olduğundan Selin Hanım tarafından beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Kâr payı alan ve avukatlık geliri elden Aylin Hanım

Örnek: Yaşar A.Ş.'ye ortak olan Aylin Hanım şirketin 2010 yılı kazancından kâr dağıtımı sonucunda 2011 yılında 212.500 TL net kâr payı tahsil etmiştir. Aylin Hanımın ayrıca avukatlık faaliyetinden dolayı 2011'de 300 bin TL kazanç elde etmiştir. Serbest meslek faaliyetinden dolayı kesinti yoluyla ödenen gelir vergisi 100 bin TL'dir. Aylin Hanımın ayrıca aylık 1000TL konut kira geliri bulunmaktadır. Aylin Hanım iki çocuğunu özel okula göndermekte olup yıllık 50 bin TL eğitim harcaması yapmıştır. Aylin Hanımın gelir vergisi beyanı aşağıdaki olacaktır.

Eğitim masrafı indirilir

2011 yılında elde edilen kâr payı brüt tutarının 46 bin TL'yi aşması halinde verilecek gelir vergisi beyannamesine dahil edilmesi gerekir. Aylin Hanımın serbest meslek kazancını yıllık olarak beyan etmesinden dolayı konut kira istisnasından faydalanamaz. Çocukların eğitim harcama tutarları beyan edilecek vergiye esas tutarı yüzde 10'unun geçmemek üzere indirim konusu yapılabilecektir.



Bono ve tahvilde 1.1.2006'ya dikkat

1 Ocak 2006'dan önce ihraç edilmiş devlet tahvili faiz gelirleri, enflasyon indiriminden sonra, 23 bin TL'yi aşıyorsa beyan edilmesi gerekir. 1 Ocak 2006'dan sonra ihraç edilen Hazine bonosu ve devlet tahvillerinin, faiz geliri ve alım-satım kazancı tutarı ne olursa olsun beyana tabi değil.

Beyan gerekmez

Gerçek kişiler, 2011 yılında elde ettikleri, stopaja tabi tutulmuş banka mevduat faizi, repo ve fon gelirlerini, tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecekler.

Bugün