Emekliler Borçları İçin Çare Arıyor!

Emekli olduktan sonra işyeri açarak veya seyyar olarak çalışanlardan kesilen Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne (SGDP) ilişkin kafa karışıklığı devam ediyor. Sosyal güvenlik gelirlerini artırmak amacıyla 2004 yılında çıkarılan düzenlemeden hâlâ birçok emekli haberdar değil. Emekli olduktan sonra işyeri açarak çalışan emeklilerin sayısı 600 bini bulurken bunlardan yalnızca 14 bini destek primini ödedi. Yıllar boyunca destek primi ödemeyen emeklilere yüklü bir borç çıktı. Hükümet şimdi, bu borçlarının faizini silerek anaparayı 36 aya kadar taksitlendirecek. Ancak küçük esnaf veya seyyar olarak çalışan emeklilerin bu borcu taksitle de olsa ödemesi zor görünüyor.

2004 yılında hükümet 1479 ve 4956 sayılı kanunlarda değişiklik yapılarak işyeri sahibi olan emeklilerden sosyal güvenlik destek primi kesilmesine karar verdi. Buna göre emekli olduktan sonra işyeri açan emeklilerin, maaşlarının yüzde 15’i oranında destek primi ödemesi gerekiyordu. Bu durumdaki emeklilerin üç ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak destek primi kesilmesi talep etmesi lazımdı. Ancak kanundan habersiz olan emekliler müracaat etmedi. SGK ise yıllar boyunca bu kişileri uyarmadığı gibi destek primlerini emekli maaşlarından da kesmedi. Yıllar içinde ödenmeyen destek primleri faiz ve gecikme cezalarıyla yüksek tutarlara ulaştı. Emekli, faiziyle birlikte toplu borçla karşı karşıya kaldı. Birçoğu bakkal, terzi ve manav gibi küçük esnaf olan emeklinin bu borcu ödemesi zor.

Çözüm arayan hükümet, çareyi afta buldu. Meclis’e sevk edilen mini paketle birikmiş borcu olan emeklilerin rahatlatılması hedefleniyor. Yılbaşından önce yasalaşması hedeflenen ancak Meclis gündemi yoğun olduğu için çıkarılan düzenlemenin önümüzdeki hafta kanunlaşması bekleniyor. Buna göre birikmiş borcu olan emeklilerin borç faizleri silinecek. Anapara ise enflasyon oranında artırılarak 36 aya kadar taksitlendirilecek. Ancak emeklinin yıllardır biriken borcunu 36 taksitle ödeme imkânı bulması da güç. Birçoğunun çıkarılan borcu ödemek yerine işyerini kapatmayı tercih edeceği belirtiliyor.

İşyeri açarak çalışan emekli için toplu borç çıkarken SGK’lı olarak çalışan emeklilerin böyle bir sorunu yok. Bu kişiler işçi olarak çalıştığı için prim ödeme yükümlülüğü işverenin üzerinde. 10 milyon 400 bin emekliden yaklaşık 2 milyonu çalışıyor. Bunların önemli bir bölümü kayıt dışı olarak istihdam edilirken bir kısmı ise yine destek primine tabi olarak işçi statüsünde çalışıyor. 600 bini ise esnaf olarak faaliyet gösteriyor.

Zaman