Malulen Emekli Nasıl Olunur? Şartları nelerdir?

 Malulen Emekli Nasıl Olunur? Şartları ve Müracaat Gerekli Belgeler Neler? - Ssk Dan Malülen Nasıl Emekli Olurum

Malulen emeklilikte 2013'te genişletilen kurallara birçok hastalık daha sisteme dahil edildi. Malulen Emeklilik Şartları Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kapsamını genişlettiği malulen emeklilik düzenlemesi, 1 Eylül 2013'te yürürlüğe giren yeni düzenlemeden sonra yeni bir gelişme şimdilik yok. Kanserden organ nakline, diyabetten çalışmaya engel teşkil edecek genetik hastalıklara kadar 21 çeşit rahatsızlığın eklendiği düzenleme kapsamında, 4 bin 250 kişi daha emeklilik hakkına kavuştu.  Eski yönetmeliğe göre malullük başvurusu yapıp reddedilenlere de tekrar başvuru yapma hakkı getirildi. Düzenlemeden faydalanmak isteyenlerin sağlık raporu alarak başvuruda bulunması gerekiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun malulen emekliliğin kapsamını genişletmesiyle 4 bin 250 kişiye daha emeklilik yolu açıldı. Düzenleme ile malulen emekli sayısı 114 bin 624'ten 119 bine yükseldi.
 
Hangi Hastalıklara Emeklilik Hakkı Geldi?

Kemik iliği nakli hariç tüm organ nakilli hastaları, tüm kanser hastalarına koşulsuz maluliyet hakkı veriliyor. Böbrek nakli sonrası uygulanan kontrol muayeneleri ise kaldırıldı. Kronik böbrek yetmezliği, ağır elektrolit bozuklukları, otizm, MS, parkinson, alzheimer, demans, sara, astım, KOAH, uyku bozuklukları, sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit hastalıkları kapsama alındı. Kişinin çalışmasına olanak vermeyen genetik hastalıklar maluliyet listesine alındı. Yardım olmaksızın yürüyemeyen sigortalı, malul sayıldı. Travma sonrası stres ve obsesif-kompulsif bozuklukları maluliyet kriterlerine eklendi. Kardiyolojik hastalıklar ile ilgili kriterler ilk kez oluşturuldu. Şeker hastalığı sonucu kişinin, en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması maluliyet kriteri olarak kabul edildi. 

Maaş Ne Kadar Olacak?

Malulen emekli olacak bu kişilere 971 lira maaş ödenecek. Öte yandan yeni düzenleme öncesinde maluliyetten emekli olanlar maaşlarının düşük kaldığını belirtip düzeltme yapılmasını istiyor. Bu emekliler halen 400-500 lira maaş alıyor. 
 
Malulen Emekli Nasıl Olunur? Malulen Emekli Şartları ve Müracaat Gerekli Belgeler Neler?

Kimler Malul Sayılır?

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine tabi (4/a lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını,
 
Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü, kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır.

Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.
 
Malullük Aylığı Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?

Kurum Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;
 
- En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresine bakmadan 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
 
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,

- Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması

-  Kuruma yazılı dilekçe ile başvurması gerekmektedir.
 
Çalışma Gücündeki Veya Meslekte Kazanma Gücündeki Kayıp Oranı %60’tan Az Olan Sigortalılara Aylık Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?

Çalışma gücünün ya da meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı % 60′tan az olmakla birlikte, % 40 veya fazla olanlara da aşağıda belirtilen şartlarla yaşlılık aylığı bağlanır.
 
Çalışma gücündeki veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bu kapsamdaki sigortalılar Kanunun 94 üncü maddesi hükmü gereğince kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.

Birden fazla sigortalılık statüsüne tabi çalışmış sigortalıların malullük başvurularında, en son hangi sigortalılık statüsünde çalışmışsa o statü dikkate alınır.
 
Malullük Aylığı Bağlanması için Nereye ve Nasıl Başvurulur?

Sigortalı veya sigortalının işvereni, maluliyet durumunun tespiti için sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurmalıdır.

Kişi yazılı olarak başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevkini yaptıracaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu, sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.
 
Müracaat İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
 
Hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b’li) sigortalılar için;
 
-Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi

-Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi  (işten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için)
 
Kamu görevlisi olan (4/c’li) sigortalılar için;

-Malullük aylığı bağlanabilmesi için açıkta bulunanların şahsen/vekâleten veya görevde bulunanlar için Kurumları aracılığı ile yapılacak başvuru,

- Malulen emekliye sevke ilişkin emekliye sevk onayı

- Maluliyetin tespiti için Sağlık Kurulu raporu
 
Malullük Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?
 
Malullük aylığı,

- Sigortalıların 5510 Sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,

- Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması, hallerinde kesilir.

Vazife ve Adi Maluliyet

Nereye Başvuruda Bulunulur:

- Çalışanlar, bağlı bulundukları kurumlara,
- Ayrılanlar ise Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dairesi Başkanlığına başvuruda bulunabilirler.

Sigortalı Olarak Çalışmaya Başlamadan Önce Malul Olan Sigortalılara Hangi Şartlarda Aylık Bağlanır?

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan sigortalılara malullük aylığı bağlanmaz, bu sigortalılar erken emeklilik hakkından yararlanırlar. Bu durumdaki sigortalılara; 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemiş olmak koşuluyla özel statüde yaşlılık aylığı bağlanır.
Vazife Malullüğü: 

- 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların;
- Vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna Vazife Malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da, Vazife Malûlü denir.

Harp Malullüğü: 

Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ile Türk Silâhlı Kuvvetlerince görevlendirilen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılardan; 

- Harpte fiilen ateş altında,
- Harpte, harp bölgelerindeki harp harekât ve hizmetleri sırasında, bu harekât ve hizmetlerin sebep ve etkileriyle,
- Harpte veya harbe hazırlık devresinde her çeşit düşman silâhlarının etkisiyle, 
- Askerî harekâtı gerektiren iç tedip ve sınır hareketleri sırasında, bu hareketlerin sebep ve etkisiyle,
- Barışta veya olağanüstü hallerde, emir veya görev ile uçuş yapan uçucularla hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak uçakta bulunanlardan uçuşun havadaki ve yerdeki sebepleriyle ve yine emir ve görev ile dalış yapan dalgıçlarla, hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak denizaltı gemisinde veya dalgıç kıtasında bulunanlardan denizaltıcılığın veya dalgıçlığın çeşitli sebep ve etkileriyle,
- Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca Türk Silâhlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesini gerektiren durumlarda, birliklerin bulundukları yerlerden hareketlerinden itibaren yurt içinde, yurt dışında, yabancı ülkelerde veya yurda dönüş sırasında, vazife malûlü olanlara, Harp Malûlü denir.

İş Kazası

İş Kazası Sonucu Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespiti:

- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.

Başvuru: 

- İş Kazası geçiren sigortalı, Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı’nın tespiti için priminin yattığı Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerinde bulunan İş Kazası Servislerine müracaat etmelidir.

Kurum Sağlık Kuruluna Gönderilen İş Kazası Dosyasında;

Kurum Sağlık Kuruluna Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespiti için gönderilen dosyalarda;
- İlk işe giriş sağlık raporu, bulunmadığı durumlarda bu raporun olmadığına dair yazılı beyan,
- Sigortalı askerlikten muaf tutulmuş ise buna ait asker hastanesince düzenlenmiş ayrıntılı muayene bulgularını içeren sağlık raporu (askerlik sakat raporu),
- Olayın iş kazası olup olmadığını net olarak belirtir tahkikat raporu ve tutanaklar, 
- İş kazasından sonra başvurduğu hastanelerde görmüş olduğu tedavi, ameliyat bilgilerini içerir epikrizleri (çıkış özeti) ve varsa ameliyat notları,
- Sigortalının tedavileri tamamlandıktan sonra son durumunu gösterir, ‘‘çalışır/çalışamaz’’ tarihini bildiren sağlık kurulu raporu, temin edilememesi halinde üst yazıda geçici iş göremezlik ödeneğinin verildiği sürenin belirtilmesi,
- Dosya içerisinde mevcut belgelere dair kontrol listesi, kontrol eden yetkilinin isim ve imzası, bulunmalıdır.

İş Kazası Geçiren Ancak Hastalığında Artma Olduğu İddiası:

- Sürekli İş Göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğunu ileri sürerek gelirlerinde değişiklik yapılmasını isteyebilirler. (Ancak, rahatsızlıkları geçirdiği iş kazası ile ilgili olması gerekir) 

İtiraz:

- İş kazası tespit oranlarına yapılan itirazları da. Yüksek Sağlık Kurulu değerlendirmektedir Sigortalılar dosyalarının bir kez de Yüksek sağlık Kurulunda incelenmesini bağlı bulundukları sigorta il /merkez müdürlüklerine bir dilekçe ile müracaat ederek talep edebilirler.

Meslek Hastalığı

- Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. 

Meslek Hastalığı Şüphesi Olan Sigortalı Nereye Başvurmalı?

- İlinizde bulunan sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvurarak meslek hastalığı tespit işlemlerinizi başlatabilirsiniz.

Yükümlülük Süresi: 

- Sigortalının meslek hastalığına sebep olan işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçen en uzun süreyi,  ifade eder.

Maruziyet Süresi:

- Zararlı etkenin başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süreyi ifade eder. 
- Yönetmelikte belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.

Kurum Sağlık Kuruluna Gönderilen Meslek Hastalığı Dosyasında;

- İlk işe giriş sağlık raporu, bulunmadığı durumlarda bu raporun olmadığına dair yazılı beyan,
- Sigortalının çalışma süre ve koşullarını belirleyen mesai listesi yada listeleri,
- Kurumumuz adına, daha önce meslek hastalığı tespit edilmiş, kontrol muayenesi yada hastalığında artma sebebi ile müracaat eden sigortalıda; daha önce meslek hastalığı tespitinin yapıldığı T.C. Sağlık Bakanlığı Meslek Hastalıkları Hastanesine ait hasta arşiv dosyası ile yeni sağlık kurulu raporu aslı ile dayanağı tıbbi belgeler,
- İlk tespit ise yeni açılmış dosyası ile, yeni sağlık kurulu raporu aslı ve dayanağı tıbbi belgeler,
- İşyerinde yapılmış olan periyodik muayene raporları yada onaylı örnekleri,
- Dosya içerisinde mevcut belgelere dair kontrol listesi, kontrol eden yetkilinin isim ve imzası, bulunmalıdır.

Yüksek Sağlık Kurulu

5510 sayılı Kanunda yazılı olan görevleri yerine getirmek üzere branşları Kurum tarafından belirlenecek uzman hekimlerden oluşan Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kurulur. Kurul; 

- Millî Savunma Bakanlığı,
- Sağlık Bakanlığı,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
- Yüksek Öğretim Kurulu, 
- En fazla üyeye sahip işveren,işçi ve kamu çalışanlarını temsil eden konfederasyonlar, 
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 
- Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu, 
- Türk Tabipleri Birliği, 
- Türkiye Ziraat Odaları Birliği, 
- Kurum Tarafından görevlendirilecek birer uzman hekimden oluşur 

Görevleri : 

- Kurul, sigortalılar hakkında vazife malûllük derecesi, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik derecesi tespiti ile çalışma gücünün malûliyeti gerektirecek derecede kaybına ilişkin Kurumca verilen kararlardan itiraza konu olanları inceleyerek karara bağlar. 
- Kurul, sigortalı veya hak sahiplerinin talebi üzerine görevlendirdiği uzman bir hekimi dinlemek zorundadır. 
- Kurul, bu Kanunda yazılı görevlerle sınırlı olmak kaydıyla, mahkemelerden intikal eden ve bilirkişi sıfatıyla rapor düzenlenmesi talep edilen dava dosyaları hakkında, gerekli incelemeleri yaparak görüş bildirir. Mahkemeler, bahse konu dosyalar için belirlediği bilirkişi ücretini kurul üyelerine iletilmek üzere Kuruma gönderir.
- Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun hizmetlerini ifa etmesi için gerekli sekretarya işlemleri Kurumca yerine getirilir.
- Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu ANKARA’dadır.

KURUM SAĞLIK KURULLARIBAĞLI BULUNAN İLLER

Adana  Adana, Hatay, İçel (Mersin), Osmaniye
Ankara  Ankara, Kırıkkale, Çankırı, Kastamonu, Kırşehir, Zonguldak, Karabük, Yozgat, Elazığ, Kars, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Tunceli, Van, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Ardahan
Antalya  Antalya, Isparta, Burdur
Bursa  Bursa, Yalova, Balıkesir, Çanakkale
Eskişehir  Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Afyonkarahisar
Gaziantep Gaziantep, K.Maraş, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman
İstanbul  İstanbul, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli
İzmir  İzmir, Aydın, Manisa, Uşak, Muğla, Denizli
Kayseri  Kayseri, Nevşehir, Sivas, Malatya
Kocaeli  Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu
Konya  Konya, Niğde, Aksaray, Karaman
Samsun  Samsun, Ordu, Sinop, Amasya, Tokat, Çorum
Trabzon  Trabzon, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Erzurum, Erzincan

Kontrol muayenesi; sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malullük ve iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının tespiti amacıyla Kurumca muayene ve tetkik yaptırılmasıdır.