Türk pamuğu imajını korudu

Halen konvansiyonel yöntemleri kullanan, dünyanın ikinci büyük organik pamuk üreticisi Türkiye'nin ısrarlı tutumu, bilim adamlarının görüş birliğine varmadığı biyoteknolojik pamuğun avantajlı olduğu hususu, üye ülkelerin ortak görüşüymüş gibi ele alınmasını engelledi.

Dünya genelinde 600 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip tekstil ve konfeksiyon sektörlerinin hammaddesi olan pamuğun kaderini tayin eden Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi'nin (ICAC) 67. Genel Kurul Toplantısı, Burkino Faso'nun başşehri Ouagadougou'da 17-21 Kasım 2008 tarihleri arasında yapıldı.

Sonuç bildirgesinin yazılması esnasında, genetiği değiştirilmiş biyoteknolojik pamukla konvansiyonel sistemle üretilen pamuk ve organik pamuğun çevre ve insan sağlığına etkileriyle ekonomik değeri konusunda görüş ayrılıkları yaşandı. Bildirgeye yönelik farklı görüşlerin ortaya koyulduğu oturumun sonunda, Türk heyetinin önerisi kabul edildi. 

Genetiğiyle oynanmış pamukla bunun yetiştirilmesinde kullanılan yöntemlerin, çevreye ve insan sağlığına zararlı etkileriyle ekonomik değeri bakımından daha avantajlı olduğunun sonuç bildirgesinde vurgulanmasının istenmesi, konunun tartışma gündemine alınmasına sebep oldu. Halen konvansiyonel yöntemleri kullanan, dünyanın ikinci büyük organik pamuk üreticisi Türkiye'nin ısrarlı tutumu, henüz bilim adamlarının görüş birliğine varmadığı bir hususun ICAC'e üye ülkelerin ortak görüşüymüş gibi ele alınmasını engelledi.

Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Ziya Altunyaldız'ın başkanlık ettiği, Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Genel Sekreterliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve Tariş temsilcilerinden oluşan Türk heyeti, konvansiyonel pamuğun dünyada önemini koruduğu, biyoteknolojik pamuğun çevre ve insan sağlığına etkileri bakımından daha avantajlı olduğuna dair bilim çevrelerince ortaya konularak ispat ve kabul edilmiş bir durum bulunmadığını genel kurula hatırlattı. ABD başta olmak üzere Brezilya, Arjantin ve Hindistan gibi ülkelerin, biyoteknolojik pamuğun daha avantajlı olarak kaydedilmesini önermesine karşılık Türk heyeti, sözkonusu ifadenin sonuç bildirgesinden çıkarılmasını önererek, bunun biyoteknolojik pamuğun üstünlüğüne ve dolayısıyla konvansiyonel ve organik pamuğun imajının zedelenmesine ve ekonomik değerine yönelik yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebileceğini bildirdi. Türkiye'nin bu önerisi, Almanya ve bazı Afrika ülkeleri tarafından destek gördü.

35 ülkenin devlet temsilcilerinin ve uluslararası ticaret kuruluşlarının katıldığı ICAC 67. Genel Kurul Toplantısı'nda, 2008-2009 sezonu pamuk rekoltesi 24 milyon 31 bin ton olarak tahmin edildi. 2007-2008 sezonundaki 24 milyon 650 bin tona göre dünya pamuk rekoltesinde yüzde 3'lük gerileme oldu. Ayrıca, geçen sezonki toplam pamuğun yarısını aşan bölümünün biyoteknolojik yöntemler uygulanarak yetiştirilmiş ürünlerden elde edildiği, konvansiyonel pamuğun payınınsa gün geçtikçe azaldığı sonucuna varıldı. Çok kısa bir süre öncesine göre yıllık 900 bin ton üretim hacmiyle Çin, ABD, Hindistan, Pakistan ve Özbekistan'dan sonra altıncı büyük pamuk üreticisi olan Türkiye'nin son yıllarda hem ekim alanlarında hem de üretim miktarında dikkat çekici düşüşler gözlemlendi. Son yıllardaki kuraklık ve pamuğun üreticiye beklediği getiriyi sağlayamaması sebebiyle başka tarım ürünlerine geçiş, pamuk rekoltesinin 2007-2008 sezonunda 675 bin tona inmesine yol açtı. Sözkonusu gerilemenin 2008-2009 sezonunda da devam etmesi ve rekoltenin 500 bin ton seviyesine gerilemesi bekleniyor.

ICAC 67. Genel Kurulu'nda öne çıkan hususlardan birisi de dünya genelinde 2008-2009 sezonunda pamuk çırçırlama kapasitesinin, 10 yıldan beri ilk defa düşmesi beklentisi oldu. Küresel krizin ekonomik büyümede sebep olacağı yavaşlama ve kimyasal elyaflara artan talebin pamuklu ürün talebini azaltması gibi unsurların, bu sezon dünya genelindeki üretimin azalmasına ve hattâ tüketimden daha az olmasına, dolayısıyla sezon sonu itibarıyla oluşan pamuk stoğunun düşmesine sebep olacağı öngörüsünde bulunuldu. Benzer şekilde stoklardaki daralma ve üretim maliyetlerindeki artışa rağmen yeni başlayan sezonda elde edilen ilk verilere göre ortalama pamuk fiyatının geçmiş sezon ortalamasının da altına ineceği tahmin ediliyor.