Düşen fatura vatandaşa 1 dolar bile yansımadı

Türkiye’nin ekonomide en önemli sorunu hiç şüphesiz cari açık. Cari açığın oluşmasında da en önemli sorun enerjiden geliyor. Enerji ithalatının ise en büyük kalemi doğalgaz alımından kaynaklanıyor.

Son üç yıla bakıldığında cari açık 2013 yılında 63,6 milyar dolardan 2014 yılında 43,6 milyar dolara ve 2015 yılında da 32,1 milyar dolara geriledi. Aynı dönemde enerji ithalatına ödenen fatura ise 2013 yılında 55,9 milyar dolardan 2014 yılında 54,9 milyar dolara ve 2015 yılında da 37,9 milyar dolara gerileme yaşadı.

Özellikle 2014 yılı ortasında petrol fiyatlarında 115 dolar seviyesinden başlayan sert düşüş ile enerji ithalatında fatura azaldı. Petrole ödenen ithalat faturası 2014 yılında 16 milyar 87 milyon dolardan 2015 yılında 9 milyar 554 milyon dolara geriledi.

SM3 FİYATI % 32 DÜŞTÜ

Enerji faturasında en büyük düşüş ise sanılanın aksine doğalgazdan geldi. EPDK’nın doğalgaz verilerine göre 2014 yılında boru hatları üzerinden Türkiye, 41.981 milyon sm3 satın aldı. 

2015 yılında ise boru hatları üzerinden satın alınan doğalgaz miktarı, 40.778 milyon sm3’e geriledi. 2014 yılında TÜİK verisine göre “gizli” ibareli kalem adı altında Türkiye, doğalgaz ithalatına 34 milyar 766 milyon dolar ödedi. Aynı fatura 2015 yılında ise 23 milyar 425 milyon dolar oldu.

Türkiye’nin doğalgazda sm3 başına ödediği fatura 2014 yılında 0,83 dolardan 015 yılında 0,57 dolara gerilemiş oldu. Geçen yıl dolar/TL kuru hızlı bir yükseliş yaşadı. Dolarda yaşanan bu yükseliş nedeniyle doğalgazda indirim yapılamadığı sıkça dile getirildi. Gelişmeler ise durumun daha farklı olduğunu gösterdi.

1.81 TL’DEN 1.55 TL’YE İNDİ

2014 yılında TCMB verilerine göre ortalama dolar/TL kuru ise 2,191 ediyordu. 2015 yılında ise dolar/TL kuru 2,691 seviyesine yükseldi.  İki yıl önce 0,83 dolar eden doğalgaz sm3 fiyatı TL bazında 1,81 liraya denk geliyordu.

2015 yılında ise sm3 fiyatı dolar bazında 0,57’ye gerilerken, TL bazında artan kur nedeniyle 1,55 liraya karşılık buldu. Artan kura rağmen gaz fiyatının daha hızlı düşmesi, vatandaşlar açısından indirim beklentisini oluşturdu.

TL bazında artan kura rağmen sm3 başına fiyat 1,81 liradan 1,55 liraya düştüğü hesaplandığında, doğalgaz fiyatlarında en az yüzde 14,8 oranında bir indirim beklentisi oluşturmuş oldu.

ELEKTRİKTE İNDİRİM BEKLENİYOR

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, Türkiye halen elektrik ihtiyacının yüzde 36,9’unu doğalgaz santrallerinden karşılıyor. Elektirik üretiminin % 34’ü ise değişken maliyet içermeyen hidroelektrik santrallerinden elde ediliyor.

Doğalgazda indirim olması halinde elektrik maliyetlerinin de hızla düşmesi ve bu indirimin vatandaşlara yansıyabileceği hesaplanıyor.

20015 yılında doğalgaz maliyetlerinin hızla düşmesine karşılık elektrik fiyatlarına yüzde 6,8 oranında zam yapılmıştı. Elektrik zammının özellikle sanayide üretim maliyetlerini artırarak ihracatı zora soktuğu görülüyor.

2014 D. GAZ İTHALATI

34 MİLYAR 766 MİLYON DOLAR

2015 D. GAZ İTHALATI

23 MİLYAR  425 MİLYON DOLAR

D. GAZ FATURASI

11 MİLYAR 341 MİLYON DOLAR AZALDI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada önümüzdeki günlerde doğalgaza indirim geleceğini müjdelemişti.