Süt ucuzladı, markete yansımadı!

Türkiye Ziraat Odalar Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üreticideki süt fiyatının yüzde 10 düştüğünü, ancak bunun market raflarına yansımadığını söyledi. "Süt üreticisi 1980 yılından beri hiçbir zaman bu kadar kötü bir duruma düşmemiştir" diyen Bayraktar, süt tozu ithalatının geçici süreyle durdurulmasını istedi. 

Yazılı bir açıklama yapan Şemsi Bayraktar, süt fiyatlarının Kasım 2008 tarihinden geçerli olmak üzere yaklaşık yüzde 10 oranında düştüğünü hatırlattı. Bayraktar, "Sanayiciler genelde bu dönemde süt arzının düşük olması nedeniyle sütü alabilmek için birbiriyle rekabet ederken, ilk defa bu yıl fiyatı düşürme eğilimine girmişlerdir. Sütün marketlerde satılamaması, stokların oluşması, dış piyasadan çok daha ucuza süt tozu ithal edilebilmesi, stok maliyetlerinin her geçen gün artıyor olması buna sebep olarak gösterilmektedir. 2001 Ekonomik Krizi'nde bile süt fiyatları bu dönemde düşmemiş aksine yüzde 21,2 oranında artmıştır. 2008 yılında üretici süt fiyatlarının iki defa ciddi oranda düşmüş olması, süt üreticilerinin bu yıl içerisinde ne kadar büyük sıkıntı yaşadığını göstermektedir." dedi.

"Süt fiyatları düşerken üreticilerin maliyetleri artmakta, satılan sütten elde edilen gelir maliyeti karşılamamaktadır." diyen Bayraktar, bu koşullarda üretimin sürdürülmesinin mümkün olmadığını savundu. Üreticilerin de hayvanlarını kestirmek için sırada beklediğini ileri süren Bayraktar, şunları söyledi: "Süt üreticisi 1980 yılından beridir hiçbir zaman bu kadar kötü bir duruma düşmemiştir. 1980-2008 yılları arasında süt/yem paritesinin 2007 ve 2008 yıllarında 1'in altına düştüğü görülmektedir. Yani üreticilerimiz bu yıllarda 1 kg süt satarak 1 kg yem bile alamamışlardır. Bugün üreticilerimizin süt fiyatları yüzde 10 civarında düşerken maalesef özellikle market fiyatlarında bu denli önemli düşüşlerin olmadığı görülmektedir. Ocak-Ekim 2008 tarihleri arasına bakıldığında; marketlerde sadece içme sütünün fiyatı yüzde 2 oranında azalmış buna karşılık tereyağı fiyatlarının yüzde 8, kaşar peynirinin yüzde 3,4 ve beyaz peynirin ise yüzde 3,6 oranında arttığı görülmektedir. Talep olmadığından, ürünlerin satılmadığından ve stokların arttığından bahsedilen bir dönemde tüketici fiyatlarının neden düşmediğinin ve yüksek fiyatlarla talebin nasıl artırılacağının sorgulanması gerekmektedir."

Türkiye'nin yıllık olarak ortalama 13 bin ton civarında bir süt tozu ithalatı olduğunu anlatan Bayraktar, 2008 yılına bakıldığında ise yaklaşık 9 bin ton civarında ithalat yapıldığını belirtti. Türkiye'de çiğ süt fiyatlarının düşük olduğu bu dönemde süt tozu ithalatının geçici süreyle durdurulmasını isteyen Bayraktar, ülkeye ucuz süt tozunun girmesinin önünün kesilmesi gerektiğini ifade etti.

Bayraktar, 2008 yılında Türkiye'ye 43 bin ton civarında buzağı maması ithal edildiğine dikkat çekerek, yem üreticileriyle yapılan görüşmeler sonucu ithal edilen bu miktarın ülke ihtiyacının çok üzerinde olduğunu söyledi. Çıkarılan Süt Konsey Yönetmeliği'nin ihtiyaçlara cevap verecek yeterlilikte görünmediğini ifade eden Bayraktar, ekonomik krizin etkisiyle düştüğü anlaşılan süt fiyatlarına müdahale edilerek üreticinin daha fazla sıkıntıya girmesi ve damızlıkların kasaba gitmesinin önlenmesi gerektiğini kaydetti. Bayraktar, şu önerilerde bulundu: 

"Okul Sütü Programı' en kısa zamanda ülkemizde tekrar hayata geçirilmeli, ayrıca süt ve süt ürünlerine uygulanan KDV yüzde 8'den yüzde 1'e indirilerek talep canlandırılmalıdır. Üreticilerin kredi borçları faizsiz olarak ertelenmelidir. Dünya süttozu fiyatlarının ciddi olarak düştüğü bu dönemde üreticilerimizin yaşadığı sıkıntılar dikkate alınarak süttozu ithalatı durdurulmalı, ucuz ithal süttozunun iç piyasayı daha da sıkıntıya sokması önlenmelidir. Ülkeye buzağı maması adı altına süttozu girişine yönelik duyumlar dikkate alınarak, eğer böyle bir durum varsa gerekli kontroller yapılarak tedbirler alınmalıdır. Üreticilerin 2007 yılından kalan ödenmemiş olan buzağı teşvik primleri en kısa zamanda ödenmelidir. Ulusal Süt Konseyi Yönetmeliği üreticilerin mutabık kalacağı bir şekilde yeniden düzenlenmeli ve en kısa zamanda hayata geçirilmelidir."