Yabancı enerji ve finans için geldi

Küresel krize rağmen geçen yıl Türkiye'deki birleşme ve satın alma işlemlerinin toplam hacmi 18,4 milyar dolara ulaştı. Yıl içinde 172 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleşirken, bunların içindeki yabancı yatırımcıların payı yüzde 75 oldu. İşlemler çoğunlukla enerji, finans ve hizmet sektörlerinde yoğunlaştı. 2008'in rekortmeni ise 3,1 milyar dolara BC Partners-DeA-Turkven ortaklığına satılan Migros oldu.

Deloitte Türkiye'nin Ekonomist Dergisi işbirliği ile hazırladığı '2008 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu' yayınlandı. Rapora göre özellikle son çeyrekte küresel durgunluğun etkileri daha fazla hissedilmeye başlandı. 2008'de Türkiye'de toplam 172 satın alma ve birleşme işlemi gerçekleşirken, işlem hacmi 18,4 milyar dolar oldu. 7 milyar doları bulan özelleştirmeler hariç tutulduğunda, işlem hacminde bir önceki yıla oranla yüzde 30 azalma görülüyor. Ancak, geciken özelleştirmelerin gündeme gelmesi, bazı sektörlerde beklenen ikinci konsolidasyon süreci ve finansal sıkıntı içine giren şirketlerin satışlarıyla birlikte gelecek yılın ikinci yarısından itibaren canlanmanın yaşanabileceği öngörülüyor. 

Birleşme ve satın almaların yüzde 40'ını oluşturan özelleştirmelerin hacmi 7 milyar dolara ulaştı. Özelleştirmeler dışında kalan işlemlerin toplam hacminde geçen yıla kıyasla yüzde 30'luk bir azalma görüldü. 2008'in son üç ayında ise işlem hacmi, 2007'nin aynı dönemine göre yüzde 60 azaldı. Ayrıca, 2008 yılı toplam işlem hacminin yaklaşık yüzde 20'si açıklanmış ancak henüz tamamlanmamış işlemlerden oluştu.

Raporu değerlendiren Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar, "Dünyada yaşanan finansal krizin etkisiyle, önümüzdeki yıl Türkiye için yabancı yatırımcıları çekmekte zorlanacağı bir dönem olacak." dedi. Daha önce benzeri görülmemiş kredi sıkışıklığı nedeniyle yatırımcıların satın alma kredisi bulmakta zorlandığına işaret eder Vardar, şu değerlendirmelerde bulundu: 

"Yabancı yatırımcıların ve finansal yatırımcıların Türkiye piyasasına ilgisi devam edecek. Bununla birlikte, 2009 yılı toplam işlem hacminde, bazı muhtemel özelleştirme işlemleri hariç tutulduğunda, geçtiğimiz yıla göre önemli ölçüde bir azalma olacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca, satın alma gücündeki azalmayla birlikte, şirket değerlemeleri de düşecek. 2009'un ilk çeyreği ise satın almalar açısından uzun yıllardan sonra yaşanan en durgun dönem olacak."


Yabancılar 13,8 milyar dolarlık işlem yaptı 

Rapora gore yabancı yatırımcılar 13,8 milyar dolar tutarında işlem hacmi ile 2008'in birleşme ve satın alma işlemlerinde yine en büyük payla öne çıktı. 2008 yılında yabancı yatırımcıların 108 işlemine karşılık, Türkler 4,6 milyar dolar değerinde 64 birleşme ve satın alma gerçekleştirdi. 11,5 milyar dolarlık işlem hacmi ve 80 civarında birleşme ve satın alma işlemi ile Avrupalılar, yabancı yatırımcılar arasındaki toplam işlem hacminin yüzde 83'ünü gerçekleştirdi. ABD kökenli yatırımcılar 10, Körfez ülkelerinden gelen yatırımcılar ise 9 işlem gerçekleştirdi. 2008'in en büyük 5 satın alma işlemi, toplam işlem hacminin yüzde 45'ini oluşturdu. Özelleştirmeler, toplam işlem hacmini belli bir seviyeye taşıdı.

Birleşme ve satın almalar enerji, finans ve hizmet sektörlerinde yoğunlaştı. Bu yıl ilk kez enerji sektörü finans sektörünü geride bıraktı. Bu arada birçok Türk grubu belirli iş alanlarında, orta vadeli stratejilerinin parçası olarak satın almalar gerçekleştirdi. Akkök, Alarko, Çalık, Çelebi, Kiler, Limak, Sabancı, Ülker ve Zorlu 2008'i bu yönde hamleler yaparak geçiren Türk grupları oldu. 

Finansal krize ve kredi sıkışıklığına rağmen finansal yatırımcılar, Türkiye'de tüm zamanların en fazla işlemini gerçekleştirdi. Finansal yatırımcıların yaptıkları 32 satın alma işleminin toplam değeri yaklaşık 6,5 milyar dolar oldu. Bu tutar, neredeyse son üç yılda finansal yatırımcıların gerçekleştirdiği satın almaların toplam hacmine eşit. Yılın en büyük işlemi ise, BC Partners-DeA-Turkven'in Migros'u Türkiye'de özel sermaye şirketleri için rekor olan 3,1 milyar dolara satın alması oldu.