Hızlı yapılan özelleştirmeler ölüm oranını arttırdı

Bir grup İngiliz bilim adamının, tıp dergisi Lancet'ta yayımlanan araştırmasında Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Doğu Avrupa'da ölüm oranlarının artmasının en önemli sebebinin hızlı yapılan özelleştirmeler olduğu belirlendi. Araştırmacılar, 1989 ile 2002 yılları arasında çalışma yaşındaki erkeklerin ölüm oranlarını inceledi. Bilim adamları, hızla gerçekleştirilen özelleştirmeler sonucu ortaya çıkan işsizlik nedeniyle 1 milyon kadar erkeğin yaşamını kaybettiğini belirtti. 

Eski Sovyet bloğunda kamunun elinde bulunan şirketlerin yüzde 25'i, 2 yıl gibi kısa bir sürede özelleştirildi. Bu hızlı özelleştirme ölümlerin yüzde 12'sinin sorumlusu olarak görülüyor. Özelleştirme neticesinde ortaya çıkan işsizlik ise ölüm oranlarında yüzde 56'lık bir artışı beraberinde getirdi. Araştırma ile toplum yapısı kuvvetli olan ülkelerde, insanların bu kaosa daha iyi dayandığı da ortaya çıktı. 

Rusya, Kazakistan ve Letonya gibi ülkelerde özelleştirme çok kısa sürede, birden bire gerçekleştirildi. Araştırmaya göre bu, 1990'lı yıllardaki erkek ölüm oranlarında ciddi bir artış yarattı. Bu ülkelerde 1991-94 arasında ölüm oranı yüzde 42 artış gösterdi. Buna karşın, değişimi zamana yayan ve serbest pazar koşullarını kademeli olarak hayata geçiren ülkelerde ölümlerin daha az olduğu dikkati çekiyor. Bunlar arasında Arnavutluk, Polonya ve Slovenya başı çekiyor. Bu ülkelerde işsizlik yüzde 2 artarken ölüm oranı yüzde 10 arttı. 

Oxford Üniversitesi'nden David Stuckler, "Yürütülen siyasetin etkileri net. Toplumun sağlığı üzerindeki muhtemel etkileri düşünülmeden makro ekonomik politikaların radikal bir şekilde değiştirilirken çok dikkat edilmeli." dedi.cıhan