MB'den döviz ve enflasyon açıklaması

Merkez Bankası (MB), Ocak ayında tüketici fiyat endeksinin yüzde 0,29 oranında arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 9,50'ye gerilediğini hatırlatarak, döviz kurundaki hareketlerin kısa dönemli etkilerinin büyük ölçüde sınırlı kaldığını, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki gelişmelerin de enflasyondaki aşağı yönlü eğilimi desteklemeye devam ettiğini belirtti.

MB, Şubat ayında doğalgaz tarifelerinde yapılan indirimlerin tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,3 puan azaltacağını, döviz kuru hareketlerinin üretici fiyatları üzerindeki etkisinin ise emtia fiyatlarındaki düşüşle telafi edildiğini ve üretici fiyatlarında maliyet yönlü önemli bir baskının görülmediğini kaydetti.

MB, Ocak ayı fiyat gelişmelerine ilişkin yayınladığı değerlendirmede, sezon indirimlerinin erkene alınması nedeniyle Aralık ayında tarihsel ortalamalara kıyasla daha belirgin bir düşüş gösteren giyim fiyatlarının, Ocak ayında kısmi bir düzeltme yaptığını, bu gelişmenin, Ocak ayında temel enflasyon göstergelerini geçici olarak olumsuz etkilediğini kaydetti. Hizmet fiyatlarının yıllık artış hızındaki yavaşlamanın beklendiği gibi belirginleşmesi, enflasyonun ana eğiliminin aşağı yönlü olduğuna işaret ettiğine işaret eden MB, bu çerçevede, önümüzdeki dönemde enflasyonun kademeli olarak düşüşünü sürdürmesinin beklendiğini ifade etti. MB'nın fiyat gelişmelerine ilişkin değerlendirmesi şöyle:

"2009 yılı Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 0,29 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 9,50 seviyesine gerilemiştir. Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı bir önceki aya kıyasla önemli bir değişim göstermemiş ve yüzde 8,92 olarak gerçekleşmiştir. Bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise giyim fiyatlarındaki düzeltmenin de etkisiyle 0,39 puan yükselerek yüzde 7,36 olmuştur. Ocak ayında mal ve hizmet grubu fiyatları sırasıyla yüzde 0,18 ve 0,59 oranlarında artmıştır. Yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 9,37'ye, hizmet grubunda ise yüzde 9,89'a gerilemiştir.

Hizmet grubu yıllık enflasyonu Ocak ayında 0,57 puan azalarak yüzde 9,89 olmuştur. Petrol fiyatlarındaki azalışların birikimli etkisi ile ulaştırma hizmetleri fiyatları yıllık enflasyonu 3,4 puan azalırken, iç talepteki yavaşlama ve işlenmiş gıda fiyatlarının olumlu seyri ile yemek hizmetleri fiyatlarının yıllık artış hızı gerilemeye devam etmiştir. Kira yıllık enflasyonu ise istikrarlı düşüş eğilimini devam ettirmiş ve Ocak ayında 0,4 puan azalarak yüzde 11,49 seviyesine gerilemiştir. Hizmet fiyatlarının yıllık enflasyonundaki kademeli düşüş eğiliminin önümüzdeki dönemde de devam edeceği tahmin edilmektedir. 


DOĞALGAZDA FİYAT İNDİRİMİ TÜKETİCİ ENFLASYONUNU YAKLAŞIK 0,3 PUAN AZALTACAK


Enerji grubu fiyatları Ocak ayında yüzde 0,58 artmıştır. Katı yakıt ve tüp gaz fiyatlarında gözlenen azalışlar bu ay da sürmüştür. Böylece, enerji grubu yıllık enflasyonu son üç ayda 16 puan azalarak yüzde 15,02'ye gerilemiştir. Şubat ayında doğalgaz tarifelerinde yapılan indirimlerin tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,3 puan azaltacağı ve bu çerçevede enerji fiyatlarının yıllık enflasyonundaki gerilemenin süreceği öngörülmektedir. Enerji ve gıda dışı mal grubu yıllık enflasyonu bir önceki aya kıyasla 1 puan artarak yüzde 4,74'e yükselmiştir. Bunda, giyim ve dayanıklı tüketim malları fiyat gelişmeleri belirleyici olmuştur. Giyim grubu fiyatları Ocak ayında indirim sezonunun erken başlamasının etkisiyle geçmiş yıla kıyasla daha düşük bir oranda (yüzde 8,23) gerilemiştir. Bu grupta yeni sezon açılışlarının öne alınması, önümüzdeki dönemde yıllık enflasyonda geçici dalgalanmalara yol açabilecektir. Dayanıklı tüketim malları (altın hariç) grubunun yıllık enflasyonundaki yükseliş ise artış hızı yavaşlamakla birlikte sürmüştür. 

Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatlarının yıllık enflasyonu Ocak ayında sınırlı bir artış göstererek yüzde 3,46'ya yükselmiştir. 2008 yılının ikinci yarısında belirgin bir yavaşlama eğilimi gösteren otomobil fiyatları, TL'deki değer kaybının gecikmeli etkileriyle Ocak ayında yüzde 3,02 oranında artmış, buna rağmen fiyat seviyesi geçtiğimiz yılın altında kalmıştır. Elektrikli ve elektriksiz ev aletleri fiyatlarında ise döviz kuru kaynaklı artışlar sürmüştür. Öte yandan, mobilya fiyatları Ocak ayında yüzde 1,69 oranında azalarak son beş aydaki düşüş eğilimini korumuştur. Sonuç olarak, iç ve dış talebin zayıf seyri nedeniyle döviz kuru gelişmelerinin dayanıklı tüketim malları fiyatları üzerindeki etkisinin geçmiş dönemlere kıyasla sınırlı kalmaya devam ettiği görülmektedir.

İşlenmemiş gıda fiyatları Ocak ayında yüzde 3,47 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,41'e yükselmiştir. Bu artışın belirleyicisi, son dönemde oldukça yüksek oranlı artışlar gösteren sebze fiyatları olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatlarında ise yavaşlama eğilimi devam etmiştir. Bu grupta Ocak ayında fiyatlar yüzde 0,16 oranında azalırken, yıllık fiyat artış oranı yüzde 14,31'e gerilemiştir. Bu gelişmeler sonucunda gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu yüzde 11,51'e düşmüştür. Önümüzdeki dönemde işlenmiş gıda fiyatlarının yıllık artış hızındaki gerilemenin sürmesi beklenmektedir.


ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ


Üretici fiyatları, Ocak ayında yüzde 0,23 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 7,90'a gerilemiştir. Tarım ürünleri fiyatlarının yıllık enflasyonunda 2008 yılının ikinci yarısından itibaren süregelen azalış eğilimi devam etmiş ve Ocak ayında bu grup fiyatları bir önceki yıldaki düzeyinin altında gerçekleşmiştir. Ocak ayında petrol ürünleri imalat sanayi fiyatları yüzde 3,12 oranında gerilerken, ana metal sanayi fiyatları yüzde 2,19 oranında artış göstermiştir. Petrol ve ana metal hariç tutularak hesaplanan imalat sanayi fiyat endeksinde ise belirgin bir değişim gözlenmemiştir.

Ocak ayında ara malları fiyatlarında önemli bir değişim gözlenmezken grup yıllık enflasyonundaki azalış sürmüştür. Öte yandan, sermaye malları fiyatları yüzde 1,23 oranında artmış ve bu grupta yıllık fiyat artışı yüzde 16 seviyesine ulaşmıştır. Dayanıklı tüketim malları üretiminde ise fiyatlar Aralık ayının ardından Ocak ayında da gerileme kaydetmiş, ancak bu grupta yıllık enflasyon düşük bazın da etkisiyle yükselmeye devam etmiştir.

Sonuç olarak, döviz kuru hareketlerinin üretici fiyatları üzerindeki etkisi emtia fiyatlarındaki düşüşle telafi edilmiş ve üretici fiyatlarında maliyet yönlü önemli bir baskı görülmemiştir."


(CİHAN)