Küçük esnafa vergi istisnası gündemde

Taslakla kentsel rantlara vergi, küçük esnafa da vergi istisnası geliyor. Vergi oranlarında indirim ile zirai kazançların vergilendirilmesi konusundaki düzenleme için son kararı Maliye Bakanı verecek. 

Vergi kayıp ve kaçağıyla mücadele amacıyla gider bildirimi, asgari safi hasıla ve beyanname ön kontrolü müesseseleri öngören taslağa göre, yeni sistemin işleyişi ana başlıklar altında şöyle: 

KENTSEL RANTLAR

Taslakta kentsel rantların vergilendirilmesinde 10 yıllık bir geçiş dönemi öngörüldü. Buna göre, edindiği gayrimenkulü bir yıl içinde satanlar, elde edilen rant gelirinin yüzde 10'unu düşecek, geri kalan yüzde 90'ı için beyanda bulunup, gelir vergisi ödeyecek. Gayrimenkulünü 2. yılda satanlar, değer artış kazancının yüzde 20'sini düşüp, yüzde 80'inin vergisini verecek. Kentsel rantlarda vergiden düşülecek tutar, 3. yılda yüzde 30, 4. yılda yüzde 40, 5. yılda yüzde 50, 6. yılda yüzde 60, 7. yılda yüzde 70, 8. yılda yüzde 80, 9. yılda yüzde 90, 10. yılda da yüzde 10 olacak. 

Böylece bir yıl içinde elden çıkarılan gayrimenkulden elde edilen değer artış kazancının yüzde 90'ı, 9. yılda ise yüzde 10'u vergilendirilecek. 10 yıl sonra satılan gayrimenkulden ise rant geliri ne olursa olsun vergi alınmayacak. 

KÜÇÜK ESNAFA İSTİSNA

Taslakla küçük esnafa istisna geliyor. Bir iş yeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya tüketiciye iş yapmak kaydıyla hallaç, kalaycı, lehimci, çilingir, boyacı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, badanacı, çamaşır yıkayıcısı ve hamal gibi kimselerin veya küçük tamirat ve tadilat işleriyle uğraşan küçük sanat erbabının bu işlerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna olacak. 

Aynı şekilde dışarıdan işçi almamak şartıyla oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, halı, kilim, dokuma mamulleri, örgü, dantel işleri, süpürge, paspas, fırça, sepet, yapma çiçek ve turistik eşyayı dükkan açmaksızın satanlar ile pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini satanlar ile sabit iş yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satışı yapılan türden malları satanlar da bu kapsamda değerlendirilecek. 

Gezici piyango bayileri ve hurdacılar da istisnadan yararlanacak.

TAKSİCİYE YENİ SİSTEM

Taksiciler gibi meslek gruplarına yönelik yeni bir vergi sistemi olacak. Gelir İdaresi Başkanlığı ve ilgili meslek odasının yetkilendireceği 2'şer temsilcinin katılımıyla oluşturulacak komisyonlar, bölgeler ve iş kolları itibariyle asgari ücretin 6 aylık tutarından az olmamak üzere, basit usule tabi mükellefler için yıllık kazanç tutarları belirleyecek. 

ZİRAİ KAZANÇLAR

Defter tutmak zorunda olup olmadıklarına bakılmaksızın çiftçi niteliğine haiz gerçek kişilerin elde ettikleri zirai kazançlar, hasılatları üzerinden vergi kesintisi yapılmak suretiyle vergilendirilecek. 

Vergi Kanunlarına göre defter tutmakla yükümlü oldukları halde defter tutmayan ya da Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belge alma, verme, saklama ve biraz yükümlülüklerine uymayan ya da çiftçi kayıt sistemine kaydolmayan çiftçiler, çeşitli kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi destek unsurlarından yararlanamayacak. 

VERGİDE ÖN KONTOL

Mükelleflerin beyanname vermelerinden sonra, Vergi İstihbarat Merkezi devreye girecek. Beyandaki rakamlar, mükellefe ilişkin bilgiler, aynı bölgedeki diğer mükelleflerin beyanları ve sektör ortalamalarıyla karşılaştırılarak, kontrol edilecek. Beyanname bilgileri uygunsuzluk sinyali veren mükellefe, düzeltme için ek süre tanınacak. Mükellef düzeltme yapmazsa ve bilgileri doğru değilse, cezai işleme geçilecek. 

NEYLE FİNANSE ETTİN

Lüks yaşama (bunu nasıl ve neyle finanse ettin) sorusunun sorulacağı gider bildiriminde, yıl içindeki harcamalar, o yıla ilişkin beyan edilen gelirle karşılaştırılacak. Gelir düşük, harcama yüksekse, mükelleften bunun izahı istenecek. Gider bildirimde servet yerine, harcamalar sorgulanacak. Beyan ettikleri gelir ile yaşam standartları arasında fark bulunan mükellef, bu yaşamı hangi gelir ile sürdürdüğünü açıklayacak. 

ASGARİ GAYRİ SAFİ HASILA

İşletmelerin belli dönemdeki hasılatına göre, bir yıllık tahmini hasılata ulaşılacak ve kar marjının düşürülmesinin ardından, bu hasılata uygun beyanda bulunulup bulunulmadığına bakılacak.AA