ATO: Kriz bankalar için fırsat oldu

ATO'dan yapılan açıklamada, ATO'nun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) ve bankalardan derlediği verilerin, ''yıllık yüzde 9-11 faiz oranıyla mevduat toplayıp, yüzde 30'a ulaşan kredi faizleriyle bu parayı satan bankaların, yüksek orandaki faiz marjıyla karını önemli ölçüde artırdığını'' gösterdiği ifade edildi. 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) gecelik faizlerde yaptığa indirime paralel olarak, mevduat faizlerini son aylarda yüzde 9-11 düzeyine indiren bankaların, mevduatı daha ucuz toplamaya başlamalarına rağmen, kredi faizlerini yüzde 20-30 seviyelerinde tutmaya devam ettiği belirtildi. 

Bu yüzden bankaların kredilerden elde ettikleri faiz gelirlerinin hızla arttığı, 2008 yılında kredilerden elde ettikleri faiz geliri yüzde 32,4 artan bankaların topladıkları mevduat için yaptıkları faiz ödemelerindeki artışın ise yüzde 24'te kaldığı kaydedilen açıklamada, şöyle denildi: 

''Bu yılın ilk iki aylık döneminde de bankaların kredilerden sağladığı faiz geliri yüzde 30,7 büyürken, mevduata ödedikleri faizdeki artış ise yüzde 25,2 olarak gerçekleşti. BDDK'nın verilerine göre, 2008 yılında bankalar, 367,4 milyar lira olan kredilerden toplam 52,1 milyar lira faiz geliri elde ederken, 454,6 milyar lira olan mevduat için ise 43,9 milyar lira faiz ödedi.'' 

Bankaların kriz döneminde özellikle küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) yönelik kredileri önemli ölçüde kıstığı, yeterli teminatı olan, gayrimenkul ipoteği veren işletmelerin dahi bankalardan kredi alamadığı bildirilen açıklamada, BDDK'nın verilerine göre, geçen yıl ekim ayında KOBİ'lere 99 milyar lira kredi kullandıran bankaların, KOBİ'lere verdiği kredilerin bu yıl şubat ayı sonunda 85,1 milyar liraya kadar gerilediği ifade edildi. 

Kriz döneminde mikro işletmelerin kullandığı banka kredilerinin 3,2 milyar, küçük işletmelerin kredilerinin 4 milyar, orta boy işletmelerin kredilerinin de 6,7 milyar lira azaldığı kaydedildi. 

Kredi kullandırdıkları müşterilerinden peşin aldığı ücret ve komisyonların, 2008 yılında bir önceki yıla göre yüzde 22,8 oranında artarak 2,5 milyar liraya yükselen bankaların, kredileri kısmalarına rağmen, bu yılın ilk iki ayında kullandırdıkları krediler üzerinden müşterilerinden aldıkları ücret ve komisyonların yüzde 34,7 artarak, 476 milyon liraya çıktığı bildirildi. 

Kriz ortamında bankaların şirketlere destek değil, köstek olduğunu savunan ATO Başkanı Sinan Aygün, ''Hiçbir sektörde 10'a alınan malın 30'a satılması kabul edilemez. Bunun adı fırsat bankacılığı. Geçen yılın son çeyreğinde, bütün sektörler küçülürken, bankacılık sektörünün yüzde 9 büyümesi anlaşılır gibi değil'' dedi. 

''Bankaların, kredi müşterilerine karşı gösterdiği acımasızlıkla ilgili her gün çok sayıda şikayet aldığını'' ifade eden Aygün, ''Bu kriz döneminde bankalar sanki bizimle aynı gemide değillermiş gibi davrandılar. Kredileri kıstılar, kat kat fazla teminat gösteren, gayrimenkul ipoteği veren işletmelerimiz acil ihtiyaçları için kredi alamadılar. Geri ödemelerinde hiçbir sorun olmayan kredi müşterilerinden bile ek teminat göstermesini istediler. Hatta bazı bankalar, kredileri geri çağırarak adeta yangına benzin döktüler. Böyle davranarak piyasadaki durgunluğu artıran bankaları bundan sonra sorumlu davranmaya çağırıyorum''dedi.
AA