Yaz geldi, ishale dikkat!

Uzm. Dr. Ayşe Duran Özdem, hastalığın kanalizasyon sularının şehir içme suyu şebekesine karışmasından kaynaklandığını kaydetti. 

Son günlerde polikliniğe gelen çocuk hastaların büyük çoğunluğunu ishal vakalarının oluşturduğuna dikkat çeken Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Duran Özdem, ebeveynleri uyararak çocuklara kesinlikle kaynatılmış su vermelerini ve temizliğe dikkat etmelerini istedi. 

İshalin başlıca sebebinin kullanılan su olduğuna işaret eden Uzm. Dr. Özdem, zamanında tedavi edilmeyen çocuklarda görülebilecek amiplin kistlerinin karaciğer apsesi, bağırsak ülserasyonlarına sebebiyet verdiğini bildirdi. 

Bazı amipleri kistlerinin klora karşı dirençli olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Özdem, bu nedenle de sulara fazla klor verilmesinin de yeterli olmayabileceğini ifade etti. 

Amiplin kistlerinin yiyecek ve içeceklerle bulaştığına dikkat çeken Uzm. Dr. Ayşe Duran Özdem, "Sudaki amip kistleri klorlamaya duyarlıdır. Yüksek ısıda ölürler. Sinekler ve hamam böcekleri de amip kistlerinin taşınmasında rol oynar. Hasta, amipin bulaşıcı formunu (4 çekirdekli kist) ağız yoluyla alır. İnce bağırsaklarda kist çatlar ve ortaya 4 tane amipçik çıkar. Bunlar da ikiye bölünerek 8 amipçik oluşturur. Daha sonra kalın bağırsağa geçerek, hastalık yapıcı form olan trofozoid şekline dönüşürler ve olgunlaşırlar. Burada su kaybına uğrayan amip, tekrar 4 çekirdekli kist formuna dönüşür ve dışkı ile atılır. Dolayısı ile taşıyıcı olanların dışkısında bu kistler bulunur. Kistler toprak ve suda canlı kalabilirler. Amipler kalın bağırsağa yerleşerek yaralar oluştururlar. Kalın bağırsağın herhangi bir yerine yerleşebilirler, ancak kan akımının az olduğu yerleri tercih ederler." dedi. 

BELİRTİ VE BULGULARI

Su ile bulaşmış olan amiplerin daha şiddetli hastalık yaptığını anlatan Uzm. Dr. Özdem, hastalığın iştah azlığı, kilo kaybı, kusma ve kanlı ishal ile seyrettiğini bazen ise hiçbir belirti gözlenmediğini de vurguladı.

Nadiren de olsa kalın bağırsakta delinme görüldüğünü ancak genelde bağırsakta kitleler meydana getirdiğini ifade eden Uzm. Dr. Özdem, hastalığın oluşumunun ise genellikle vücut direncinin düşmesi ile ortaya çıktığını, ileri derecedeki hastalarda da amipin kana karışarak yayılarak karaciğer, dalak, akciğer, beyin, deri ve idrar yollarında apseler yaptığını anlattı. Karaciğer tutulduğunda; (hepatik amibiazis) ateş, terleme, karaciğerde hassasiyet ve karaciğer büyümesi görüldüğünü de kaydeden Uzm.Dr. Özdem, "2-3 haftada tüm karaciğer tutulur. Hastalık diğer ishallerden özellikle kanlı dışkılama ile ayrılır. Bu türlü bir ishaliniz var ise acil olarak doktora başvurmalısınız." uyarısında bulundu.

DSÖ'NÜN 10 ALTIN ÖNERİSİ

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) amipli dizanteri ve benzer hastalıklardan korunmak için 10 altın önerisi: 

1) Yiyecekleri alırken güvenilir yerleri tercih edin 

2) Yiyecekleri tam olarak pişirin, az pişmiş yemeyin 

3) Pişirdiğiniz yemekleri bekletmeden yiyin 

4) Yiyecekleri saklarken aşırı özen gösterin 

5) Buzdolabından çıkardığınız yemekleri kaynayana kadar ısıtın 

6) Pişmiş ve pişmemiş yiyecekleri hiçbir zaman karıştırarak yemeyin 

7) Ellerinizi tekrar tekrar yıkayın 

8) Mutfağınızın temizliği konusunda son derece titiz olun 

9) Yiyeceklerinizi tüm hayvanlardan (sinek, fare, böcek...) koruyun 

10) Kesinlikle güvenilir su kullanın

(CİHAN)