Karbondioksit yeraltına gömülecek

ODTÜ'lü araştırmacıların da yer aldığı ve Türkiye'nin karbon envanterinin değerlendirildiği projede, maliyeti yüksek teknolojilerin Türkiye'de uygulanabilirliği araştırma kapsamına alındı. 

ODTÜ Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ender Okandan, Türkiye'nin taraf olduğu Kyoto Protokolü'nün en önemli konusunun iklim değişikliğine sebep olan emisyonların azaltılması olduğuna işaret etti. Bunun için yapılacak ilk işin, az yatırım gerektiren verimlilik konusu olduğunu dile getiren Okandan, Enerji Bakanlığı'nın başlattığı "verimlilik" çalışmasının yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi. 

Enerji Bakanlığı, ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) ortak yürüttüğü projede konunun karbondioksidin yerin altına enjekte edilerek depolanması olduğunu kaydeden Okandan, şöyle dedi:

"Karbondioksidin petrol üretimini artırma amacıyla yer altına enjekte edilmesi konusu Türkiye'de halen uygulanan bir yöntem. Batı Raman Sahasına karbondioksit enjekte ediliyor ve böylece daha fazla petrol üretimi gerçekleşiyor. Yalnız bu teknoloji karbondioksidi depolama amaçlı olarak kullanılmıyor. Önce petrol üretiliyor, petrolden karbondioksit ayrılıyor ve karbondioksit tekrar sahaya basılıyor. Bir başka deyişle yeniden petrol üretiminde kullanılıyor. Ya da bu karbondioksit atmosfere salınıyor." 

Türkiye'de daha farklı jeolojik yapılarda da karbondioksit depolanmasının mümkün olduğunu belirten Okandan, derin tuzlu su rezervuarlarının da içme suyu olarak kullanılamayacak olması nedeniyle, karbondioksit depolama için potansiyel bölgeler olduğunu dile getirdi.

Okandan, "Bu yataklar petrol ve doğalgaz aramaları sırasında rastlanan derin yataklardır ancak bu kuyularda kısıtlı bilgiler mevcut olduğundan uygulama için yatırım gerekli, bu da ek maliyet gerektirecek" dedi. 

Projelerinde teknik ve ekonomik ön fizibilite çalışması yaptıklarını dile getiren Okandan, geldikleri aşamayla ilgili şu bilgileri aktardı:

"Yaptığımız çalışmada üretilecek petrol miktarına bağlı olarak petrol fiyatları 70 doların üzerinde olduğu takdirde depolama kısmı yapılan yatırımı karşılayabilecek. Bu miktara karbondioksit tutma teknolojisi dahil değil. Projede çalıştığımız petrol sahası ile endüstriyel tesis arasında 135 kilometre mesafe var. Karbondioksitin tankerle taşınması ekonomik olarak uygulanabilir görünüyor. 

Karbondioksidin yer altında depolanması konusunda bir pilot uygulama yapılmaya karar verilirse depolama için bir saha seçilecek ve bu bölgeye karbondioksit getireceğiz. Yurdumuzda halen karbondioksit üretimi, gıda sektörü için yapılıyor. Pilot çalışma için bu kaynaklar düşünülebilir."

AA