Bütçe açığı büyüyor

Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı bütçe rakamları, sosyal güvenlik açığındaki büyüklüğü yeniden gündeme getirdi. 2009 yılı Ocak-Ağustos döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri yüzde 62,3 oranında artarken, Hazine'den sosyal güvenliğe 34 milyar 845 milyon lira transfer yapıldı.

Bütçe rakamlarına göre sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,1 arttı ve 4 milyar 554 milyon liraya yükseldi. Bu amaçla bütçede öngörülmüş olan 7 milyar 243 milyon lira ödeneğin yüzde 62,9'u kullanıldı. Mal ve hizmet alım giderleri de bu yıl yüzde 17,2 artarak 15 milyar 409 milyon lira olarak gerçekleşti.

Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri 2009 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 oranında arttı. Vatandaşın sağlığı için 4 milyar 621 milyon TL harcama yapıldı. Bu dönemde kamu personeli için 1 milyar 660 milyon lira genel tedavi ve ilaç gideri yapıldı.

Yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise 2 milyar 961 milyon TL seviyesinde gerçekleşti. Kamu personelinin tedavi ve ilaç giderleri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,6 oranında azalırken, yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise yüzde 11,1 oranında arttı.

2009 yılı Ocak-Ağustos döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,8 artarak 60 milyar 182 milyon liraya çıktı. Bu dönemde cari transferlerin başlangıç ödeneğine göre gerçekleşme oranının yüzde 68,4 oldu. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 63'te kalmıştı.

Bu yılın ilk sekiz aylık döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62,3 oranında artışla 34 milyar 845 milyon TL transfer yapıldı. Bu artış Maliye'nin raporuna şöyle yansıdı:

"Ekonomik gelişmelere bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun prim gelirleri tahsilatındaki yavaşlama etkili olmuştur. Ayrıca, 2008 yılı Ekim ayından itibaren uygulanmaya başlanan sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi de diğer bir etkendir. Ocak-Ağustos döneminde bu amaçla yapılan transfer tutarı 2 milyar 333 milyon TL'dir."

Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri bu yılın sekiz ayında geçen yıla göre yüzde 26 azalarak 3 milyar 801 milyon TL'ye geriledi.

BÜTÇE GELİRLERİ AZALDI
Geçen yılın Ocak-Ağustos döneminde 146 milyar 873 milyon lirayı bulan bütçe gelirleri bu yılın aynı döneminde yüzde 4,4 oranında azalarak 140 milyar 405 milyon liraya düştü. 248 milyar 758 milyon lira olan yılsonu merkezi yönetim bütçe gelir hedefinin yüzde 56,4'ünün ilk 8 ayda elde edildi.

Vergi türleri itibarıyla 2009 yılı Ocak-Ağustos dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında Gelir Vergisi'nde yüzde 1, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi'nde yüzde 17,9; Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi'nde yüzde 16 ve Damga Vergisi'nde yüzde 1,7 oranında artış meydana geldi. Kurumlar Vergisi'nde yüzde 2,2; İthalde Alınan Katma Değer Vergisi'nde yüzde 22,2; Özel Tüketim Vergisi'nde binde 4 ve harçlarda yüzde 10,3 azalma görüldü.

(CİHAN)