Patronlardan kötü haber

Hükümet, küresel kriz yüzünden yaşanan istihdam kaybını önlemek için bütçe çerçevesinde memur alımı, geçici işçi istihdamı gibi bazı tedbirler almaya çalışıyor. Ancak krizden sonra verimlilik ve otomasyona ağırlık veren şirketlerden kısa vadede işçi alımı konusunda olumlu bir adım beklenmiyor. Sanayinin başkenti İstanbul'un sanayi odasının (İSO) Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, kaybolan istihdamın orta vadede kazanılması konusunda bile kötümser. Bahçıvan, "Şuanda herkes verimlilik ve kârlılığı korumayı sağlamak hesabı içerisinde." derken, Türkiye'nin önde gelen sanayi kuruluşlarından Kale Grubu'nun patronu Zeynep Bodur Okyay, rekabet gücünü kaybeden firmaların otomasyona yöneldiğine işaret ediyor. Bugün Enflasyon Raporu'nu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da yüksek işsizlik oranlarının uzun süre devam etmesini bekliyor. 

Sanayi üretiminden gelen son sinyal, istihdam artışı konusundaki beklentileri olumsuz etkiledi. Yıl başından bu yana 6 aydır artan üretim endeksi, ağustosta yüzde 5,7 geriledi. Haziranda mayıs ayına göre yüzde 6,6 oranında yükselen sanayi üretimi endeksi temmuzda hız kesti ve haziran göre yüzde 0,9 oranında arttı. Oran, ağustosta ise negatife döndü ve temmuza göre yüzde 5,7 geriledi. Bu arada TÜİK verilerine göre Türkiye'de geçen yılın ağustosunda yüzde 9,8 olan işsizlik oranı, bu yıl haziran itibarıyla yüzde 13'te bulunuyor. Yüzde 8-9 gibi büyüme rakamlarının yakalanmasıyla birlikte istihdamda gözle görülür bir düzelme olacağı görüşünde birleşen Türkiye'nin önde gelen sanayicileri, krizin işletmelerin istihdama bakış açısını da değiştirdiğine dikkat çekiyor.

İSO Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, konuyla ilgili olarak Cihan'a yaptığı değerlendirmelerde, kapasitedeki gelişmelerin birebir işsizliğe bir katkı sağlayacağını orta vadede imkan dahilinde görmediğini dile getiriyor. Herkesin verimliliği ve kârlılığı korumayı sağlamak hesabı içerisinde olduğunu ifade eden Bahçıvan, "Türkiye'nin insan gücünün, eğitim yapısının geliştirilmesi gerekiyor. Türkiye'nin bu dönemi önümüzdeki süreç için istihdam temeli atma noktası olarak değerlendirmesi gerekiyor." ifadelerini kullanıyor.

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle ise, sektöründe kriz boyunca SSK rakamlarına göre 100 binin üzerinde işini kaybeden olduğunu şu anda ise istihdamda kaybın durduğunu belirtiyor. Ağustos ayı itibariyle 6 bine yakın kişinin tekrar sigortalandığını belirten Gülle, "Bizim sektörümüzde birazcık geriye dönük biraz hareketlenme ve işçi almaların başladığını gösteriyor." diyor. İstihdamdaki kaybın krizden sonra yerine gelmesinin mümkün olmadığını dikkat çeken İTHİB Başkanı, şöyle konuşuyor: "Bunun düzelmesi en az birkaç seneyi alacaktır. Bir de bu kriz insanlarda dar koşullarda çalışmayı öğretti. Yani işler açılsa bile istihdam da çok büyük bir artış olacağını düşünmüyorum." Gülle, işsizliği azaltmak için en az yüzde 5'in üstünde büyüme gerektiğini kaydediyor.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkan Vekili Hasan Büyükdede de krizle birlikte istihdam cephesinde de yeni bir dönemin başladığını dile getiriyor. Küresel krizin olumsuz etkilerinden tüm ülkeler payını alırken, ülkelerin mücadele vererek düşürmeye çalıştığı işsizlik oranlarının da bundan nasibini alarak arttığını belirten Büyükdede, üretim rakamlarında biraz kıpırdanma olsa da sanayicinin hala beklemede olduğunu kaydediyor. Herkesin minimum işçi ile gelişmiş teknolojilerle üretim yapmaya başlamasıyla da işçi talebinin azaldığını kaydeden Hasan Büyükdede, "Birazda artık herkes makine ağırlıklı, daha az işçiliği olan alanlara yöneldi." ifadelerini kullanıyor. Tecrübeli Sanayici, bir grup işçinin haftanın yarısında bir başka grubun da diğer yarıda çalışacağı ancak aldıkları ücretin kendilerini geçindirecek kadar olacağı bir dönemin geldiğine işaret ediyor.

"İŞVEREN NİTELİKLİ ELEMAN BULAMADIĞI İÇİN İŞSİZLİK DÜŞMÜYOR"

Kale Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay ise inşaat sektöründe Avrupa pazarındaki daralmaya paralel olarak düşen kapasite kullanımının istihdama da etki yaptığına işaret ediyor. İşsizliğin imalat sanayindeki düşüşle paralel olsa da artık firmaların verimlilik konusunda çok fazla kafa yorduklarını dile getiren Okyay, "Eskisi kadar rekabet edemedikleri için otomasyon gibi şeyler artıyor. İstenilen özellikte insan çalıştırmak önemli. Sanayici istediği özelliklerde eleman bulamadığı için de işsizlik artıyor. Bir miktar aşağı iner işsizlik ama Türkiye çok iyi büyüme oranlarını yakalayamadığı ve doğrudan yabancı yatırım çekmediği sürece bu işsizlik oranlarının çok düşeceğine inanmıyorum." değerlendirmesini yapıyor. Okyay, 2010 yılının da 2009 gibi beklemede geçeceğini savunuyor.
(CİHAN)