Türklerin Budist Olmasını Engelledi

Prof. Dr. Ahmet Taşağıl, Tonyukuk’un Türklerin Budizm dinine girmesini engelleyerek, İslamiyet’e geçişe zemin hazırladığını söyledi

İKİNCİ Göktürk Devleti (552-745) döneminde uzun süre vezirlik görevinde bulunan önemli devlet ve fikir adamı Tonyukuk’un ölmeden önce yaptırdığı anıt mezarda yapılan kazı çalışmalarında Türk tarihine ait önemli yeni bulgulara rastlandı. Türk dünyasının en bilge kişisi olarak ve Türklerin Budizm dinine girmesini engelleyen Tonyukuk anıtında kazı yapan, Tarihçi Prof. Dr. Ahmet Taşağıl, yaptıkları kazı çalışmaları sonucunda yapının sistematiğini çözdüklerini, eski Türklerdeki kurganlara (türbeler) ait birçok yeni obje ortaya çıkardıklarını söyledi.  

TÜRKLERİN İLK SU KANALI BULUNDU 

Moğolistan’ın Tonyukuk yazıtları Bayn Tsokto bölgesinde yaptıkları kazı çalışmaları hakkında Vahdet’e açıklamalarda bulunan Taşağıl, “Buradaki yazıtlar Türkçe’nin de ilk yazılı kaynaklarındandır. Bölge coğrafyasına baktığımızda İslam öncesine ait Türklerden kalma çok sayıda anıt gördük. Tonyukuk anıtında da kazı çalışmaları başlattık.  Kazı yapılan alanlar ata köklerimizdir. Türk tarihinin en bilge kişilerinden olan Tonyukuk’un diktirdiği iki yazıt Göktürk tarihine ışık tutuyor. Özellikle o dönem iç ve dış düşmanlara karşı verilen mücadele ve uygulanan stratejiler gelecek nesillere ders niteliğinde aktarılıyor. Kazılar sırasında ilk Türklere ait heykel, su tahliye sistemi ve kiremitler de bulundu” diye konuştu.

ÇİN ZULMÜNDEN SÖZ ETTİ

Ahmet Taşağıl, yazıtların Bilge Tonyukuk tarafından M.S. 720-725 yıllarında kendi adına diktirdiği tahmin ettiklerini belirterek, “Anıttaki yazılar Vezir Tonyukuk tarafından Göktürk alfabesi ile yazılırken, o dönemki Çin esaretinden, Çinlilerin hile ve zulümlerinden bahsedip halka öğütler veriyor. Burada çıkan Türk tarihine ait yeni kalıntılar Bilge Tonyukuk bölgesinde sergilenecek” dedi.

iSLAMiYET’iN SEÇiLMESiNE ZEMiN HAZIRLADI

TAŞAĞIL, “Tonyuyuk Türk dünyasının en bilge kişisidir. Çin kaynakları da bunu doğrulamaktadır. O dönemde; gerek iç düşmanların ve gerekse dış düşmanların birlikte hareket etmesini engellemiştir. Bunların işbirliği yapmasından vaktinde haberdar olmuş ve Türklerin yaşayacağı büyük problemlerin önüne geçmiştir. Bundan da önemlisi Türklerin Budizm dinine girmesini engellemiştir. Bir anlamda Türklerin İslamiyet’i seçmesine zemin hazırlamıştır. Tonyukuk, Budizmin Türkleri uyuşturacağına inanıyordu. Hareketlerini kısıtlayacağını ve özelliklerini kaybedeceğini savunuyordu” ifadelerini kullandı.