İşte Dokunulmazlık görüşmesinin detayları

TBMM Genel Kurulu, Başkanvekili Ahmet Aydın başkanlığında toplandı. Gündem dışı konuşmaların ardından Genel Kurul’da HDP ve CHP, grup önerilerini geri çekti. Böylece gece yarısı başlaması planlanan dekonulmazlık teklifinin görüşmeleri dün saat 17.15’te başladı. Teklifin görüşmelerinde zaman zaman tansiyon yükselirken Ak Parti ile CHP arasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun teklife “evet” diyeceklerini açıklamasına rağmen CHP’nin gerçek tutumumun “hayır” olduğu iddiası odağında tartışmalar yaşandı. Görüşmelerde CHP Hatay Milletvekili Serkan Topal ile Adalet Bakanı BEKİR BOZDAĞ arasında “Esad” geriliminin yaşanması da tansiyonu yükseltti. Ancak Genel Kurul görüşmeleri son derece sakin geçti.

Ak Parti’de en az 6 fire

Bozdağ, Meclis’te bulunan dokunulmazlık dosyalarının düzenlendiği suç isnatlarına ilişkin bilgi verdi. Bozdağ, terör suçlarından 216, hakaret suçundan 201 adet dosya bulunduğunu belirtti. Görüşmelerin ardından teklifin maddelerine geçilmesi için ilk gizli oylama gerçekleştirildi. Sonucu merakla beklenen oylamaya 536 milletvekili katılırken, 14 vekil gelmedi. Katılan vekillerden 348’i teklif için “evet” oyu kullanıldı. Oylamada 155 ret, 8 çekimser ve 25 boş oy çıktı. Böylece maddelerine geçilmesi için gerçekleştirilen ilk dokunulmazlık oylaması Anayasaya göre referandum aralığı kabul edilen 330 ila 367 oy aralığında kaldı. Bu sonuç ikinci tur oylamaların da referandum aralığında kalacağı konusunda ağırlıklı kanaat oluştururken, krtik cuma oylamalarını TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın yöneteceği öğrenildi.

Kulislerde, oylamada Ak Parti ve MHP milletvekillerinin ağırlıklı olarak “evet” oyu kullandığı, CHP’de ise evet oyu verileceği söylenmesine rağmen “evet” diyen vekillerin sayısının çok düşük kaldığı ifade ediliyor. MHP kulislerinde ise partinin 40 vekilinin tamamının “evet” oyu verdiği, AK Parti-MHP toplam vekil sayısı ve CHP’den gelen oylar düşünüldüğünde ortaya çıkan en az 6 firenin Ak Parti’den olduğu iddia ediliyor. 

317 milletvekili olan Ak Parti’de oy hakkı bulunmayan TBMM Başkanı İsmail Kahraman, Genel Kurul’u yöneten Ahmet Aydın ve Şehit Cenazesi’ne giden Şanlıurfa Milletvekili Halil Özcan oylamaya katılamadı. Ak Partili 6 milletvekilinin “hayır”, “boş” veya “Çekimser” oy kullanıp kullanmadığı gizli oylama nedeniyle belirlenemedi.

‘3 beyaz’ iddiası

Bu arada oy sayımına geçildiğinde kutu dibinde 3 beyaz pulun olduğu belirlendi. Zarfların tam kapatılmaması nedeniyle pulların düştüğü yorumunu yapan Ak Partili yetkililer bu oyların kendi partilerine ait olduğunu savunurken, 8 çekimser Oyun 3’ünün de Ak Partili vekillere ait olabileceğini ifade ettiler. Maddelere geçiş oylamasında HDP ile birlikte “hayır” oyu kullanan CHP’de ise Deniz Baykal, Birol Ertem, Gürsel Erol ve Muharrem İnce olmak üzere 4 vekil oylamaya katılmadı. HDP ise yemin etmediği için oy kullanamayan Leyla Zana dışında, Nihat Akdoğan, Erdal Ateş, Ali Atalay, Aycan İrmez, Faysal Sarıyıldız ve TUĞBA HEZER Öztürk olmak üzere toplam 7 vekil oylamaya katılmadı. Oylama sonucunun 330 ila 367 referandum aralığında çıkması Cuma günü yapılacak oylamayı kritik hale getirdi. Dünkü oylama, Cuma günü yapılacak 2. tur ve tümü üzerindeki oylamaların referandum aralığında kalacağının işareti olarak değerlendirdi.

1. madde için 350 ‘evet’

Teklifin 1. maddesi üzerindeki oylamada ise 531 oy kullanıldı. 350 “evet” oyuna karşılık, 150 ret, 27 boş, 5 çekimser ve 1 geçersiz oy çıktı. Böylece tümü üzerindeki oylamada olduğu gibi 1. madde de referandum aralığında kaldı. 1 madde oylamasına tümü üzerindeki oylamaya göre 5 vekil daha katılmadı. Ret oylarda 7 azalma ve boş oylarda 2 adet yükselme yaşanırken, 1 de geçersiz oy kullanılmış oldu. Ret oylarındaki düşüşün CHP’li vekillerin oylamaya katılmaması veya boş ve geçersiz oy kullanılmasından kaynaklandığı öne sürüldü. 

Yine MHP’nin 40 vekille tam kadro katıldığı ve “evet” oyu kullandığı iddiası dikkate alındığında Ak Parti’nin bu kez 4 fire verdiği iddia edildi. CHP’de ise oylamaya katılmayan vekil sayısı 4’ten 9’a yükseldi. 

HDP ise maddelerine geçiş oylamasında oy kullanamayan vekil sayısı 1. maddede 7’den 6’ya düştü. Gazetemiz baskıya girdiği saatlerde 2. maddenin oylamaları gerçekleştiriliyordu.

Takvim ağustos diyor

Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Anayasa değişiklikleri için gerçekleştirilecek referandumun, ilgili Anayasa değişikliğinin Resmi Gazete’de yayımını takip eden 60. günden sonraki ilk pazar günü yapılmasını hükme bağlıyor. 

İlk tur oylaması dün yapılan teklifin akıbetini asıl belirleyecek olan 2. tur oylama 20 Mayıs cuma günü yapılacak. 20 Mayıs’ta teklifin Meclis’te 330-366 arasında oyla kabul edilmesi durumunda, mayısın 3. haftası içinde anayasa değişikliği onay için Cumhurbaşkanlığı’na sunulacak. Böylece Cumhurbaşkanı’nın 15 günlük inceleme süresi başlayacak. Bu süre içinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, düzenlemeyi onaylarsa, referandum kaçınılmaz olacak. 

Cumhurbaşkanı’nın düzenlemeyi Meclis’e iade etmesi halinde ise referandum gündemden düşecek. Dokunulmazlık düzenlemesi de şimdilik rafa kalkacak. 

Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ak Partililerle Beştepe’deki son görüşmede, düzenlemenin referandum aralığında kabul edilmesi durumunda, Anayasa değişikliği için referanduma imkan tanıyabileceği mesajını vermişti. 

Özellikle HDP’lilerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını her fırsatta talep eden Erdoğan’ın, 330-366 oy aralığında kabulle önüne gelen anayasa değişikliğini onaylamak için 15 günlük süresini sonuna kadar kullanması durumunda, haziranın ilk haftası anayasa değişikliği Resmi Gazete’de yayımlanmış olacak. Kanundaki hüküm uyarınca da dokunulmazlıkla ilgili referandum ağustosun ortasında yapılacak. Partiler referandumdan önceki son hafta propaganda çalışmaları yapabilecek. Anayasa değişikliğinin açıklanması ve tanıtılması amacıyla Meclis’teki 4 parti ve Cumhurbaşkanı, radyo ve televizyonlarda konuşmalar yapabilecek. Referandumda kullanılan geçerli oyların yarısından çoğu “evet” çıkarsa, Anayasa değişikliği kabul edilmiş olacak.

Referandumdan çekinmemeli 

Dokunulmazlıkla ilgili referandum olasılığı Ak Parti içinde uzun süredir tartışılıyordu. Parti içinde bu konuda görüş ayrılığı bulunuyor. Parti kurmaylarının bir bölümü, “Bu konuda sonuna kadar gitmeliyiz. 

Seçim bölgelerinde vatandaş milletvekillerimize şehitlerin hesabının ne zaman sorulacağını soruyor. Geri adım atmak siyaseten intihar olur. Terörle mücadeleye bölge halkından bile bu kadar destek varken, bu konuda tereddüt göstermemeliyiz” diyerek referandumdan çekinilmemesi gerektiğini savunuyor. 

Bazı Ak Parti kurmayları ise bu konuda referanduma gitmenin hem siyaseten, hem de ekonomik anlamda anlamsız olacağını, bunun yerine mevcut yöntemle yani Meclis’te karma komisyon yoluyla bu işin halledilebileceğini vurguluyor.

Ak Parti’li Doğu ve Güneydoğlu milletvekillerinin bir bölümü de, “Dokunulmazlık sorunun çözümü için referandum en kötü sonuç olur. Böylesi bir referandum toplumda zaten var olan ayrışmaları körükler. Bu referandum seçmeni Türkler-Kürtler ayrışmasıyla daha da bölünmeye iter. Bu konuda referanduma gitmek yerine karma komisyon süreciyle sorun çözülmeli” görüşünü dile getiriyor.

NOTLAR...

Davutoğlu vekillerin arasına oturdu

- Saat 19.00 sıralarında Genel Kurul’a girmeden önce muhalefet kulisinde oturmak için her zaman oturduğu bölüme yönelen MHP lideri Devlet Bahçeli, bir grup HDP’li milletvekilinin yerinde oturduğunu görünce geri döndü. Bahçeli, HDP’li milletvekillerinin kullandığı bölümü boş görmesi üzerine burada bir süre oturdu.

- 19.00 sıralarında kulise gelen Davutoğlu, yarım saat milletvekilleriyle sohbet edip, çay içti. Başbakan’ın, 19.33’te Genel Kurul’a girmek için salona yöneldiği sırada iktidar kulisine adı Genel Başkan adayları arasında en güçlü şekilde telaffuz edilen Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım geldi. Yıldırım, salona ilerlerken karşılaştığı tüm milletvekilleri ve gazetecilerle tek tek selamlaştı. Davutoğlu ile Yıldırım ise karşılaşmadı.

- Vekillerin ayakta alkışla karşıladığı Davutoğlu, Bakanlar Kurulu yerine milletvekillerine ait sıralara oturdu.

- Meclis’in gündemi dokunulmazlıklar olmasına karşın, iktidar kulisinde gündem kongre ve yeni hükümetti. Vekillerin neredeyse tamamı temayül yoklamasında “Binali Yıldırım” ismini verdiklerini ifade ederken, kuliste, kimin bakan olabileceği konuşuldu.

- Genel Kurul’daki ilk tur oylamasında milletvekilleri Yıldırım ile fotoğraf çektirmek için sıraya girdi.

- Kritik görüşmeleri Ak Partili TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın yönetti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın telkinleri doğrultusunda Ak Parti’de başlayan “bıyık” furyasına katılanlar arasında bulunan Aydın’ın “sakal” da bıraktığı görüldü. İktidar kulisinde Aydın için de “Bakanlık garanti herhalde” esprileri yapıldı.

- ‘Barış bildirisi’ne imza attıkları gerekçesiyle yargılanan bir grup akademisyen ise Genel kurul’da dokunulmazlık görüşmesi devam ederken Meclis’e geldi. CHP ve HDP’li vekillerle görüştü.

- Oylamaya katılmayan bakanlar Mevlüt Çavuşoğlu, Sema Ramazanoğlu, Veysel Eroğlu yerine vekaleten oy kullanıldı.

- Oylama için kabinlere doğru ilerleyen Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türeş, MHP sıralarının önünden geçerken MHP lideri Bahçeli ile tokalaştı.

- Oylamanın sayım işlemi devam ederken CHP lideri Kılıçdaroğlu ile CHP’li vekiller, HDP Eş Başkanı Demirtaş ile HDP’li vekiller Genel Kurul salonunda anı fotoğrafı çektirdi.

- CHP Hatay Milletvekili Serkan Topal’ın Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’a “Suriye’de çocuklar ölüyor, kadınlar ölüyor, testereyle kesiliyor. Sayın Hükümet, bu konuda ne yapıyorsunuz. Aleviler katlediliyor. Mısır’da katledilen için gözyaşı döküyoruz. Suriye’de ne yapıyoruz? Seyrediyorsunuz. Eliniz nerede? Kanda. Silah gönderiyorsunuz. Askerlerimiz ölüyor, komşularımız ölüyor, Aleviler ölüyor” sözleri gerginliğe neden oldu.

-  Dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin teklifin 1. madde oylamasında da bazı Ak Partili vekiller “oylarının renklerini belli edecek şekilde” oy kullandı.

Kılıçdaroğlu’na kabin operasyonu

1. maddenin oylamasında Kılıçdaroğlu kabine girmeden önce oyunun rengini öğrenmek isteyen Ak Partililer, onun kullanacağı kabindeki artık pulları temizledi. Oyunu kullandıktan sonra tekrar kabine giren Ak Partililer “beyaz” ve “yeşil” artık pul bulduklarını Kılıçdaroğlu’nun “hayır” oyu kullandığını öne sürdüler. Gazetecilerin “şaka mı bu?” çıkışına Ak Partili vekiller “hayır gerçek” karşılığını verdiler.