TV izlemek günah, yayın Kürtçeyse mübah

TRT'nin oldukça geciken Kürtçe televizyon kanalı TRT 6 nihayet deneme yayınına başladı. 1 Ocak'tan itibaren 24 saat yayına geçecek olan kanalın yayını Kürtler arasında tartışma doğurdu. Kimi Kürtler atılan adımı olumlu, yapılan yayınları da başarılı bulurken bazıları da 'Maré bıné şimbélé' (hasat zamanı ekin destelerinin altında pusuya yatan yılan) olarak görüyor. Hatta "televizyon izlemek günah" diyen yaşlılar bile "bu farklı, bu Kürtçe" diyerek yıllar sonra televizyonun karşısına geçmişler.

Bejan Matur'un Zaman'da yayımlanan "Kürtçe yayın ne işe yarar?" başlıklı dikkat çekici makalesinden ilginç bölümleri sizler için seçtik;

***

"Çünkü bugün Türkiye'de Kürtler kendilerini ifade edememekten daha ciddi bir sorun yaşıyorlar; varlıklarını hissedememe sorunu. Derinlerine işlemiş varlığını hissetme ve başkaları tarafından bilinme arzusu beklentilerini de biçimlendiriyor. Kürtçe yayına yönelik beklentilerini de bu ruh hali belirliyor. Öyle ki bu beklentiler, değerler dünyasını dahi etkileyebiliyor; geleneksel aile ortamlarında, yaşlıların "günahtır" diyerek, televizyon izlemediğine çoğu Kürt tanık olmuştur. TRT Kürtçenin deneme yayınını dikkatle izleyen annesine 'Hani televizyon izlemek günahtı?' diye soran bir tanıdığıma annesinin yanıtı 'ama oğlum bu Kürtçe' olmuş. Dilin bu meşrulaştırıcı fonksiyonu, anlam dünyasını yeniden inşa edecek kadar güçlü olabiliyor."

***

Kürtçe yayından söz ederken güvensiz ruh halinin en çarpıcı örneğini yine bir yaşlıdan duydum. Seksenine yaklaşan yaşlı bir amca Kürtçe TRT için; 'Maré bıné şimbélé' deyimini kullandı. Kürtçede çok kullanılan bu deyim, hasat zamanı ekin destelerinin altında pusuya yatan yılan demekmiş. Hasadını toplamanın sevinciyle elini buğday destesine uzatan köylüleri zehriyle öldüren yılan..."