Bereketli toprakları ve yeşil renkleriyle, Osmanlıların “Kışevi” adını verdiği, başkenti Kişinev olan Moldova ya da Moldavya, milletlerin kaderlerine ev sahipliği yapmış bir ülke.

Moldova’nın bugününden geçmişine yolculuk etmek oldukça zor. Çünkü bereketli toprakları yüzünden hemen hemen her millet uğrak vurmuş ve yerleşmeye kalkmış.

Dünya üzerinde yeraltı veya yer üstü zenginliklerine sahip ülkeler, tarihleri boyunca hiç rahat etmemişlerdir.

Hele hem altı hem üstü zenginlik kaynaklarına sahip coğrafyalar ise hiç barış ve kardeşlik yüzü görmemiştir. Mezopotamya bu durumun göstergesidir.

Neyse biz Moldova yolculuğumuzu sürdürelim. Ülkemizde iki şekilde zikredilir bu ülkenin adı. Moldova veya Moldovya.

Doğru olanı Moldova’dır. Osmanlı’daki adı ise “Boğdan” veya “Karaboğdan”dır. Bunun da sebebi ilginçtir.

Romanya’dan söz edilirken “Eflak Boğdan” denilir. Eflak, Romanya sınırları içerisindedir ve Karadeniz’e sınırı vardır.

Boğdan ise denize sınırı yoktur ama göller bölgesindedir. Göl zengini bir ülkedir. Eflak ile birlikte anılırken, denizle sınırı olmadığı için “Karaboğdan” denilmiştir.

Osmanlı dönemindeki Karaboğdan’a tekrar döneceğiz. Şimdiki Moldova’yı anlatmaya çalışayım.

¥

Moldova Cumhuriyeti, Doğu Avrupa’da yer alan bir ülke. Ukrayna ile Romanya arasında sıkışmış bir bölgede bulunur.

Moldova’nın bizi ilgilendiren önemli sebeplerinden birisi de Gagauz Türklerinin bu topraklarda kurulu özerk bir Cumhuriyete sahip olmasıdır.

Gagauz’yayı ve Gagauzları da önümüzdeki günlerde anlatacağım.

1991 yılında SSCB’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını ilan eden Moldova’nın başkenti Kişinev’dir. Türkiye olarak Moldova’nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke de biziz.

¥

Bilinen bir usuldür. Osmanlı içinden nehir geçmeyen yerlere şehir kurmaz veya fethetmez.

Moldova’nın da içinden Prut ve Dinyester nehirleri geçmektedir. Moldova’nın esas kısmı da bu iki nehrin arasında kalır ve tarihteki adı Besarabya’dır.

Bu bereketli topraklar, tarihi boyunca pek çok işgallere uğrar ve her işgal, beraberinde bir yığın problem getirir.

16. yüzyıl da ise Osmanlı hâkimiyetine girer ve yaklaşık 300 yıl huzur ve istikrar yüzü görür.

Dinyester Nehri’nin kenarına dev bir kale yaptıran Osmanlı, bölgeyi buradan idare eder ve çeşitli, din, dil ve ırklara mensup milletleri yönetir.

Osmanlı’daki adıyla Karaboğdan olan Moldova’da huzur, güven ve istikrar, Osmanlı Devleti’nin zayıflamasıyla inkıtaya uğrar.

1812 yılında Osmanlı ile Rusya arasında yapılan anlaşma gereği Moldova, Rusya’nın egemenliğine girer.

Bugün Moldova 33.845 km2 yüzölçüme sahiptir. 2004 yılı nüfus sayımına göre ise nüfusu 4.500.000 civarındadır.

Kişinev dışındaki önemli şehirleri, Tiraspol, Baltsy ve Tighina’dır. Tighina’nın Osmanlı dönemindeki adı ise Bender’dir.

Moldova demek üzüm bağları demektir. İşin garibi bu kadar üzüm bolluğu içerisinde ülkede pekmez bilinmiyor. Moldova yolculuğu sürecek.