Mustafa Özcan

Mustafa Özcan

Kurra ile fukaha

Kurra ile fukaha

Bir yazar ‘günümüzde bilgiye eve kadına ulaşmak kolay’ demişti ve bu sözleri epey tartışmaya, atışmaya neden olmuştu. Tozu dumanı birbirine katmıştı. Zira, bu sözde kimilerine göre kadınların aşağılanması vardı. Birileri bu tespitten dolayı gocunmuştu. Bu sözler ne yönüyle bakılırsa bakılsın; esasen kadına ve bilgiye ulaşmanın kolaylaşması ahirzaman alametleri asındadır. Sosyal ve ahlaki ve dini bağların gevşemesi ve çözülmesiyle birlikte kadın kabından çıkmış ve dolayısıyla bir meta haline gelmiştir. Bundan dolayı da cinsler arasında günlük ve anlık beraberlikler ortaya çıkmıştır. Erkeğin derdi daha fazla kadına ulaşmak iken kadının derdi de daha fazla erkeğe ulaşmak olmuştur. Bunun sonucunda MAE gibi ünlüler gönül galerilerinin zenginliğiyle övünürken aynı kimyadan İngilizce hocası bir bayan da ‘çıplak tenimin hafızası’ diye bir teşhirname kaleme almıştır. Bu anlamda, ahirzamanda kadına ulaşmanın kolaylığı kendiliğinden ortaya çıkmış oluyor. Teknolojik araçların gelişmesiyle birlikte bilgiye ulaşmak da aynı şekilde kolaylaşmıştır. Bilgi bir tuş kadar yakındadır. Lakin bilginin kolaylaşması derinleşmeye katkı sunmamıştır. Tam tersine bilgiye ulaşmak kolaylaştıkça sathilik/yüzeysellik artmıştır. Belki de bunu en iyi ifade eden veciz sözlerden birisi, ahirzamanda kurranın artarak fukahanın azalması keyfiyetidir.
Bir hadisi şerifte, ahirzamanda kurranın artacağı ama fukahanın azalacağı beyan edilmektedir. Burada cedeli ve diyalektik bir durum vardır. Kurra arttıkça fukaha azalmaktadır. Peki kurra ile fukaha anlamları arasında zıtlık mı vardır? Birisi, ilme veya bilgiye diğeri ise fehme ve anlayışa daha yakın duruyor. Fıkıh(fakih) bilgide dinamizmi akla getirirken kıraat(kari/kurra) statizmi ve durağanlığı çağrıştırmaktadır. Dolayısıyla birisi tek yanlı tüketilen bilgidir. Birisi perde iken diğeri perdeyi kaldırmak ve aşmaktır. Bilgi interaktif ve katkı sunan bir çeşit değildir. Fakih ise kavrayan ve özümseyen kimsedir. Dolayısıyla kendisine hikmet verilmiştir. Aktaran olmaktan ziyade kavrayan ve üzerine katkı sunandır.
¥
Kurra ile fukaha arasındaki bu ayrım sadece ahirzamanla alakalı hadislerde değil eski kitaplar da yer almakta ve geçmektedir. Eski kitaplarda bu ayrım bilgi ile hikmet arasındaki ayrımdır. Danyal Peygamber ahirzamanda bilgi artarken (knowledge) aksine hikmetin (wisdom) azalacağını beyan etmektedir (The prophet Daniel warned that in the approach to the last days man would see an exponential increase in knowledge, he made no promise that wisdom would parallel that increase). Bu da hadis diliyle kurranın artması ama fakihlerin azalmasıdır. Yine aynı şekilde bilgi arttıkça sevgi azalacak ve ahlaksızlık ise insanlık tarihinde benzeri görülmedik bir biçimde tavan yapacaktır. Bu anlamda, aslında ahirzamanla alakalı umumi tasvirlerde, İslâm kaynaklarıyla eski kitaplar arasında genel bir mutabakatın varlığı dikkat çekmektedir. Lakin çok ilginçtir ki, bu paralellik çeşitli nedenlerden dolayı bazı Müslümanlar tarafından reddedilmektedir. ‘Mayan, Mahdi or Messianic – Don’t Ask the History Channel’ başlıklı yazısında Michael Bresciani bazı Müslümanların Mehdi meselesinde tereddüt gösterdiklerini ve önem vermediklerini ve hafife aldıklarını ifade etmektedir. Çünkü onlar kendi adlarına kurtarıcıya gerek duymamaktadırlar. Bundan dolayı Mehdi’yi listeden çıkardığınızda geriye sadece kurtarıcı ikon olarak Mesih inancı ve tasavvuru kalmaktadır. Michael Bresciani bu bağlamda Mesih’in kurtarıcılığının yekta yani eşsiz olduğunu ifade etmektedir. Hıristiyan ve Musevi kaynaklarında ahirzaman meseleleriyle alakalı İslâmi kaynakları doğrulayan ifadeler ve atıflar vardır. Sözgelimi, Hazreti Peygamber (S.A.V.) ahirzamanda nice sahte Mesihlerin zuhura geleceğini ve bunlardan birisinin de belki büyük Deccal veya gerçek Deccal olacağını haber vermektedir.
¥
Michael Bresciani bu bağlamda sahte Mesihleri Wannabes ifadesiyle anmaktadır (http://www.buzzle.com/articles/mayan-mahdi-or-messianic-dont-ask-the-history-channel.html).
Adalet, davranışla ve muamele ile ilgili düzeni kurmak demek ise, hikmet de bilgi düzeni demektir. Bilgi hiyerarşisi içinde düzen kurmaktır. Belki Mehdi’ye Mehdi denmesinin nedenleri arasında anarşik ve kaotik bilgiyi ve onun ötesinde toplumu düzene sokması olmalıdır. Bu anlamda, Mehdi weisman’dır. Bilginin egemen olduğu ve hikmetin bittiği yerde hikmeti yeniden kuşanmasıdır.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mustafa Özcan Arşivi