Prof. Dr. Namık Açıkgöz

Prof. Dr. Namık Açıkgöz

Milliyetçilik iyi de ingilizcesi kötü: Nationalism

Milliyetçilik iyi de ingilizcesi kötü: Nationalism

Ge­çen­ler­de, sev­gi­li Ba­tu­han Ço­lak kar­de­şim, kö­şe­sin­de te­mas edin­ce, ne za­man­dan be­ri yaz­ma­yı dü­şün­dü­ğüm “mil­li­yet­çi­li­k” ko­nu­su­nu ya­za­yım de­dim. 

Mil­let ve İra­de­nin Da­va­sı

Ge­nel an­lam­da her­ke­sin ken­di mil­le­ti­ni sev­me­sin­den da­ha nor­mal ne ola­bi­lir? Ken­di ai­le­ni se­ver­sin; ken­di ak­ra­ba­la­rı­nı, aşi­re­ti­ni, ka­bi­le­ni, oy­ma­ğı­nı, bo­yu­nu ve mil­le­ti­ni fa­lan se­ver­sin. Ni­ha­ye­tin­de baş­ta dil ve din ol­mak üze­re, bü­tün kül­tür de­ğer­le­ri­ni­zin or­tak ol­du­ğu top­lum­lar­da ra­hat eder­si­niz. Bu­na Nu­ret­tin Top­çu­” ira­de­nin sü­kû­net bul­ma­sı­” di­yor­du. Her­kes ira­de­si­nin sü­kû­net bul­du­ğu yer­de ol­mak­tan hoş­la­nır.  En ba­si­tin­den, bı­ra­kın di­ni­ni di­li­ni bil­me­di­ğin bir yer­de, ye­mek kül­tü­rü fark­lı bir yer­de ol­mak bi­le in­sa­na hu­zur ver­mez. 

İs­la­mi­ye­t’­te Mil­let

İs­la­mi­ye­t’­in mil­let ve mil­li­yet me­se­le­si­ne ba­kı­şı fark­lı. Irk­çı­lık mâ­nâ­sın­da­ki kav­mi­yet­çi­lik; üs­tün­lük id­di­asın­da­ki kav­mi­yet­çi­lik, İs­la­mi­ye­t’­te hoş gö­rül­mez. İs­la­mi­ye­t’­in üs­tün­lük ku­ra­lı bel­li­dir: tak­va. Bu hu­sus tar­tı­şıl­maz bi­le. 
İs­la­mi­ye­t’­in mil­let an­la­yı­şı, mo­der­ni­te­nin ta­rif et­ti­ği mil­let an­la­yı­şın­dan fark­lı­dır. Me­se­lâ İs­la­mi­ye­t’­te mil­let men­su­bi­ye­ti Hz. İb­ra­hi­m’­edir. Ya­ni bü­tün Müs­lü­man­lar, İb­ra­him mil­le­tin­den­dir. Gel de bur­da­ki fark­lı­lı­ğı mo­der­ni­te­nin ve­ri­le­riy­le izah et. Ede­mez­si­niz... Çün­kü mo­der­ni­te­nin ve­ri­le­ri çer­çe­ve­sin­de ta­rif et­ti­ği mil­let ile İs­la­mi­ye­t’­in be­lir­le­di­ği esas­la­ra gö­re mil­let fark­lı fark­lı şey­ler­dir. 

Mo­der­ni­te­nin Mil­li­ye­ti

As­lın­da Fran­sız ih­ti­la­lin­den son­ra olu­şan mil­let ve mil­li­yet­çi­lik an­la­yı­şı da baş­lan­gıç­ta kö­tü bir an­lam ta­şı­mı­yor­du. Ne za­man ki Al­man­ya­’da Hit­ler di­ye bi­ri çı­kıp Na­ti­onal So­cia­list par­ti ile ik­ti­da­ra ge­lip uy­gu­la­ma­la­rıy­la “na­ti­on”; ya­ni “mil­le­t” ke­li­me­si­ne olum­suz bir an­lam yük­le­di, o gün bu­gün­dür “mil­let, mil­li­yet, mil­li­yet­çi­li­k” gi­bi ke­li­me­ler, tü ka­ka ol­du. 

“Mil­let, mil­li­yet ve mil­li­yet­çi­li­k” ke­li­me­le­ri, üs­tün­lük ve­si­le­si ola­rak gö­rül­me­di­ği sü­re­ce, Do­ğu top­lum­la­rın­da kul­la­nıl­dı­ğı za­man pek bi so­run çık­mı­yor ama Ba­tı­’da kul­la­nıl­dı­ğın­da, la­net­len­miş bir ke­li­me mu­ame­le­siy­le kar­şı­la­şı­yor. Çün­kü Ba­tı­lı bi­ri­si­ne “I am a na­ti­ona­list.” (Ben mil­li­yet­çi­yim) de­di­ği­niz­de, kar­şı­nız­da­ki­nin zih­nin­de he­men Hit­ler ve yap­tı­ğı zu­lüm can­la­nı­yor.

Gü­nah Ke­çi­si Mil­li­yet­çi­lik

Mil­li­yet ve mil­li­yet­çi­lik ke­li­me­si­nin bu şe­kil­de gü­nah ke­çi­si hâ­li­ne ge­ti­ril­me­si­nin se­be­bi, Hit­ler ve Ya­hu­di­le­rin Hit­ler düş­man­lı­ğı­dır. (Ay­nı Ya­hu­di­ler, sos­ya­lizm ke­li­me­si­ni gü­nah ke­çi­si hâ­li­ne ge­tir­me­miş­ler­dir.)  Ya­hu­di­ler, bir taş­la iki kuş­vu­ra­rak, hem Hit­ler düş­man­lı­ğı yap­mış­lar; hem de mil­li­yet­çi­lik düş­man­lı­ğı­nı kö­rük­le­ye­rek, ken­di top­lum­la­rın­da da­ha dü­ne ka­dar ol­ma­yan bir duy­gu­yu tü ka­ka şek­li­ne sok­ma­ya ça­lış­mış­lar­dır. O gün bu gün­dür, “mil­li­yet/mil­li­yet­çi­li­k” (na­ti­onal/na­ti­ona­list) ke­li­me­si bir tür en­te­lek­tü­el kü­für hâ­li­ne ge­ti­ril­miş­tir. 

Baş­lık­ta da de­di­ğim gi­bi, “mil­li­yet­çi­li­k” ke­li­me­si iyi bir ke­li­me de, İn­gi­liz­ce­’ye ter­cü­me edi­lip “na­ti­ona­lis­t” den­di­ğin­de, dün­ya­da olum­suz et­ki­si olu­yor. “Yok ben bil­di­ği­niz an­lam­da “na­ti­ona­lis­t” de­ği­lim.” di­ye­rek ağ­zı­nız­la kuş tut­sa­nız bi­le, ar­tık iş iş­ten geç­miş­tir; kar­şı­nız­da­ki si­zi Hit­le­r’­le öz­deş­leş­ti­rir. 
Ha­aa... Si­zin dün­ya di­ye bir der­di­niz yok­sa... Mil­lî sı­nır­la­rı­nız için­de ken­di­niz ça­lıp ken­di­niz söy­le­ye­cek­se­niz; di­ye­ce­ğim bir şey yok. Ama şu­nu unut­ma­mak la­zım, ar­tık dün­ya ile ile­ti­şi­me geç­me­miş hiç bir dü­şün­ce uzun sü­re ya­şa­ya­ma­ya­cak­tır. Bu yüz­den fik­rî ter­mi­no­lo­ji­mi­zi dün­ya ile ile­ti­şi­me ge­çe­cek şe­kil­de göz­den ge­çir­me­miz la­zım. 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Prof. Dr. Namık Açıkgöz Arşivi