24 Ni­san 2015 gü­nü Er­me­nis­ta­n’­a gi­den Pu­ti­n’­ni ağ­zın­dan; BM ka­rar­la­rı­na atıf ola­rak söy­len­se de 2015 olay­la­rı­nın ta­nı­mı için ‘soy­kı­rı­m’ ifa­de­si çık­mış­tır.  Kı­sa­ca Pu­tin hi­le yo­lu ile Er­me­ni­le­rin ya­şa­dık­la­rı­nı ‘soy­kı­rı­m’ ola­rak tas­vir et­miş­tir. La­kin bu­nu ken­di­si söy­le­mek ye­ri­ne BM’­ye söy­let­miş­tir.  Bu, ka­rak­ter­siz si­ya­si Rus ge­ni­nin Pu­ti­n’­e sin­miş­li­ği­nin ifa­de­si­dir.  24 Ni­san gü­nü Er­me­ni­le­ri mem­nun et­mek ve Tür­ki­ye­’ye yö­ne­lik ola­rak da mev­zi ka­zan­mak için do­lay­lı ola­rak soy­kı­rım ifa­de­si­ni kul­la­nan Pu­tin, 18 Ni­san 1944 gü­nü Sta­lin ta­ra­fın­dan baş­la­tı­lan Ta­tar teh­ci­ri­nin Kı­rı­m’­da Kı­rım­lı­lar ta­ra­fın­dan se­ne-i dev­ri­ye­sin­de anıl­ma­sı­na kar­şı çık­mış­tır.  Da­ha doğ­ru­su en­gel­le­miş­tir. 24 Ni­sa­n’­da Er­me­ni­le­rin ya­nın­da 18 Ma­yı­s’­ta ise Ta­tar­la­rın kar­şı­sın­da ye­ri­ni al­mış­tır. Kı­rım­lı­la­rın ana yurt­la­rı­nı Rus­ya Fe­de­ras­yo­nu­na il­hak eden Pu­tin bu­nun­la da kal­ma­mış hem İkin­ci Ka­te­ri­na hem de Sta­li­n’­in mi­ra­sı­na sa­hip çık­mış­tır.  Müs­lü­man­la­ra yö­ne­lik soy­kı­rım­la­rın ve­ya teh­cir­le­rin ta­kip­çi­si yok iken na­hak ye­re, Er­me­ni­le­rin ya­şa­dık­la­rı, teh­cir­den öte soy­kı­rım ola­rak ni­te­len­di­ril­mek­te­dir. Bi­lin­di­ği üze­re Nu­ray Mert gi­bi­le­ri­nin de si­ta­yiş­le bah­set­ti­ği gi­bi Lüb­na­n’­da mil­li eği­tim ba­ka­nı Er­me­ni id­di­ala­rıy­la da­ya­nış­ma ba­bın­dan 24 Ni­sa­n’­da okul­la­rı bir gün ta­til et­miş­tir. Müs­lü­man­la­rın pı­sı­rık­lı­ğın­dan ve da­va­la­rı­nı ta­kip et­me­me­le­rin­den ce­sa­ret alan Şi­i müt­te­fi­ki Mic­hel Ao­un ise me­se­le­yi da­ha ile­ri nok­ta­la­ra ta­şı­mak is­te­mek­te; Er­me­ni soy­kı­rı­mı ye­ri­ne ta­mim­le Hı­ris­ti­yan soy­kı­rım­la­rın­dan bah­set­mek­te­dir.  Hal­bu­ki olup bi­ten bü­yük dev­let­le­rin Er­me­ni­le­ri ve Hı­ris­ti­yan azın­lık­la­rı şı­mart­ma­sı ve ço­ğun­luk üze­ri­ne ha­kim ve ege­men kıl­mak is­te­me­si­dir.  Şim­di dün­ya ege­men­le­ri Şi­ile­ri ve Hı­ris­ti­yan azın­lık­la­rı öne çı­kar­mak is­te­mek­te­dir.  İra­n’­la mü­za­ke­re yü­rü­ten 5+1 ül­ke­le­ri ve özel­lik­le Oba­ma Arap Ba­ha­rıy­la bir­lik­te post ko­lon­yal is­tib­dat re­jim­le­ri kar­şı­sın­da Sün­ni uya­nış ve sil­ke­le­ni­şi­ni bas­tır­mak ve dur­dur­mak için Şi­ile­ri se­fer­ber et­miş­tir. Bu ger­çek Cum­hu­ri­yet­çi Par­ti­’den Ile­ana Ros-Leh­ti­nen ta­ra­fın­dan da iti­raf edil­miş­tir.

*

1961 yı­lın­da ise Av­ru­pa­lı al­tı bü­yük ül­ke Lüb­na­n’­da Ma­ru­ni­le­rin ha­mi­si ol­muş ve on­lar üze­rin­den sek­te­rizm eği­lim­le­ri­ni kış­kırt­mış­tır.  Azın­lık­lar za­man­la sö­mür­ge­ci ül­ke­le­rin vas­sa­lı ko­nu­mu­na gel­miş­tir. Ay­nı da­mar ve kök­ten ge­len ve bes­le­nen Mic­hel  Ao­un şim­di de Şi­i it­ti­fa­kıy­la bir­lik­te Lüb­na­n’­ı Ta­if ant­laş­ma­sı ön­ce­si­ne dön­dür­mek ve  Hı­ris­ti­yan­la­ra yö­ne­lik me­za­lim id­di­ala­rı üze­rin­den kay­bet­tik­le­ri hak­sız ka­za­nım­la­rı ye­ni­den el­de et­me­nin yol­la­rı­nı ara­mak­ta­dır.  Ta­ri­hi Er­me­ni id­di­ala­rı si­ya­si mal­ze­me ya­pıl­dı­ğı gi­bi Ao­un gi­bi­ler ay­nı şe­kil­de Hı­ris­ti­yan me­za­li­mi id­di­ala­rı­nı da si­ya­si mal­ze­me ola­rak pa­zar­la­ma­yı ta­sar­la­mak­ta­dır­lar.   Rus­ya ve Ba­tı yi­ne ay­nı po­li­ti­ka­la­rı; azın­lık po­li­ti­ka­la­rı­nı iz­le­mek­te ve böl­ge­nin sa­hip­le­ri­nin sil­ke­le­ni­şi bas­tır­mak için on­la­rı araç ola­rak kul­lan­ma­nın der­din­de­dir.  Böy­le­ce azın­lık­lar ve azın­lık po­li­ti­ka­la­rı üze­rin­den böl­ge­de ye­ni­den ze­min ka­zan­ma­yı umut et­mek­te­dir.  Oba­ma­’nın Su­ri­ye­li mu­ha­lif­le­re ni­te­lik­li si­lah te­da­rik ve te­min edil­me­si­ni en­gel­le­me­si ve bu­na mü­ma­sil in­sa­ni ne­den­ler­den ötü­rü si­vil­ler için gü­ven­li böl­ge ih­da­sı­na da kar­şı çık­ma­sı Was­hing­ton Post ta­ra­fın­dan mu­va­za­a ola­rak ni­te­len­di­ril­miş­tir.  Böy­le­ce böl­ge hal­kı is­tib­dat ve­ya zor­ba­lık ile ya­ban­cı nü­fu­zu ara­sın­da sı­kış­tı­rıl­mak­ta, se­çe­nek­siz bı­ra­kıl­mak­ta­dır. Ya is­tik­lal ya ölüm ye­ri­ne ‘ya is­tib­dat ya iş­ga­l’ se­çe­nek­siz­li­ği­ne mah­kum edil­mek­te­dir. 

*

Kı­rım ve Kı­rı­m’­a da­ir Pu­tin po­li­ti­ka­la­rın­da ön­ce mü­te­red­dit dav­ra­nan Tür­ki­ye, son sı­ra­lar­da da­ha açık­tan tu­tu­mu­nu bel­li eden yak­la­şım­lar içi­ne gir­miş­tir. Bu ye­rin­de bir ba­lans aya­rı­dır. Zi­ra Pu­tin eko­no­mik iliş­ki­le­re de­ğer ver­se de stra­te­ji­le­ri göz ar­dı et­me­mek­te­dir.  Ona gö­re en iyi­si Or­ta­do­ğu­’da Ba­tı boş­lu­ğu­nu dol­du­ra­cak yer­li ve ço­ğun­lu­ğu tem­sil eden ba­şat bir ül­ke­nin ol­ma­ma­sı­dır. Bu ne­den­le Tür­ki­ye ile eko­no­mik iliş­ki­le­re de­ğer ver­se de bu ter­cih­ten de­ğil ça­re­siz­lik­ten­dir.  İran gi­bi stra­te­jik an­lam­da Tür­ki­ye­’nin kar­şı­sın­da­dır. Üs­te­lik gü­ne­yi­miz­de Su­ri­ye hal­kı­nın ira­de­si­ni Esat dü­ze­ni ile bir­lik­te kır­ma­ya ve es­net­me­ye ça­lı­şır­ken ku­ze­yi­miz­de ise Rus azın­lı­ğı ka­muf­laj ola­rak kul­la­nıp açık­tan iş­gal de­ne­me­le­rin­de bu­lun­mak­ta­dır. Ay­rı­ca Ta­tar­la­rın ye­ni­den ana­va­tan­la­rı­na dö­nüş­le­rin­den iti­ba­ren ka­zan­dık­la­rı hak­la­rı da ka­de­me ka­de­me ge­ri al­mak­ta­dır. Bu açı­dan An­tal­ya­’da ya­pı­lan NA­TO Dı­şiş­le­ri Ba­kan­la­rı Top­lan­tı­sı ön­ce­si ve sı­ra­sın­da Mev­lüt Ça­vu­şoğ­lu ve Ah­met Da­vu­doğ­lu­’nun Kı­rım Ta­tar­la­rı ko­nu­sun­da­ki ha­tır­lat­ma­la­rı ye­rin­de ol­muş­tur.  Teh­ci­rin yıl­dö­nü­mü olan 18 Ma­yıs (2015) gü­nü AB Kı­rım Ta­tar­la­rı­nın teh­ci­riy­le ala­ka­lı ola­rak bir de­ğer­len­dir­me­de bu­lun­muş ve ta­ri­hi acı­la­rı ha­tır­lat­mış­tır. AB Dı­şiş­le­ri ve Gü­ven­lik Yük­sek Tem­sil­ci­si Fe­de­ri­ca Mog­he­ri­ni de bu ve­si­le ile Ta­tar­la­rın ye­ni­le­nen dram­la­rı­na dik­kat çek­miş­tir.

 Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Mev­lüt Ça­vu­şoğ­lu da Uk­ray­na­’da ya­pı­lan teh­ci­rin 71’in­ci yı­lı an­ma et­kin­lik­le­ri­ne ka­tıl­mış ve Pu­tin dö­ne­mi­ne ye­ni­le­nen Rus me­za­lim­le­ri­ne kar­şı Ta­tar­lar ve Uk­ray­na hal­kı ile da­ya­nış­ma ru­hu­nu ser­gi­le­miş­tir.  Tür­ki­ye Fran­sa­’ya  kar­şı Ce­za­yir ve­ya ben­ze­ri Af­ri­ka ül­ke­le­riy­le Rus­la­ra kar­şı da te­mas ku­şa­ğın­da yer alan ve Rus ya­yıl­ma­cı­lı­ğın­dan ür­ken ül­ke­ler­le iş­bir­li­ği ve hat­ta ka­der bir­li­ği et­mek zo­run­da­dır.  ABD ve Ba­tı­’nın ak­tif ve­ya pa­sif kat­kı­la­rıy­la İran ile Rus­ya, böl­ge­yi her açı­dan ku­şa­ta al­tı­na al­mak is­te­mek­te­dir.