Önceki günden ve dünden devam ediyoruz…
15. Hz. Hüsam bin Abdullah el-Ensari: Medinelidir. Rivayete göre Bizans İmparatoru, Müslümanların şehirde serbestçe gezmelerine ve Ayasofya’nın bir kenarında namaz kılmalarına (doğrusu, İmparator, bazı laikçilerimizden daha insaflıymış) izin vermiş, ancak nedense bu sahabe Bizans’ın içinde gerçekleşen bir saldırısı sonucu şehit edilmiştir.
Türbesi, Fatih’te Sultan Çeşmesi Caddesi’nde Sultan Hamamı’nın (bugün Paşa Hamamı olarak biliniyor) külhan kısmındadır.
16. Hz. Câfer bin Abdullah el-Ensâri: Medinelidir. Bizans kuşatmasında şehit olduğu yolunda rivayetler vardır.
Türbesi Fatih’te Hoca Kasım Günâni Camii’nin mihrabı önünde bulunmaktadır. Bu cami “Hasan-Hüseyin Camii” olarak da bilinir.
17. Hz. Hasan-Hüseyin kardeşler: İstanbul’a Ebû Eyyub El-Ensâri ile birlikte gelmişlerdir. Bizans hükümdarının verdiği izinle şehre girip gezmişler ve bu esnada Bizanslı serkeşlerin saldırısı sonucu şehit olmuşlardır.
Ebediyeti uyudukları varsayılan türbe, Fatih’te Hoca Kasım Günâni Camii’nin karşısındaki yokuştadır.
18. Hz. Abdullah el-Ensâri: Medinelidir. Hakkında başka bilgi yoktur. Bunun da Bizanslılar tarafından şehit edildiği sanılmaktadır.
19. Abdullah El-Ensâri’nin türbesi Fatih’te Hoca Kasım Gürâni Mahallesi’nde Kürkçüçeşme Sokağı’ndadır. Aynı türbede dört kabir daha bulunmaktadır.
20. Hz. Amr bin Âs: Mekke’de dünyaya gelmiştir. Asıl ismi Amr bin El-Âs bin Vâil es-Sehmi el-Kureşi’dir. Kureyş’in önde gelenlerindendir.
Hem askeri, hem de siyasi açıdan son derece bilgili biridir.
Müslüman olmadan önce Müslümanlara karşı savaşan Kureyş ordusuna komutanlık etmiş, ancak Müslüman olduktan sonra bundan çok büyük pişmanlık duymuştur.
Hz. Ebû Bekir’in halifeliği döneminde, Güneydoğu Filistin’in fethinde bulunmuş, küçük bir askeri birlikle büyük başarılar kazanmıştır.
Hz. Ömer döneminde ise Filistin’i tümüyle Müslümanlaştırmıştır. “Mısır Fatihi” olarak da tanınmaktadır. Sıffin Savaşı’nda Şam Süvari Birlikleri’nin komutanlığını üstlenmiştir. Hâricîler’in suikastından kılpayı kurtulmuş, ancak bu olaydan üç yıl sonra vefat etmiştir.
Makam türbesi Karaköy’deki Yeraltı Camii’nde (Kurşunlu Mahzen Camii) bulunmaktadır. Bu cami, Kemankeş Caddesi üzerindedir.
21. Hz. Vehb bin Huşeyre: Rivayete göre, İstanbul’un Mesleme komutasındaki ordu tarafından kuşatılması esnasında şehit düştü.
Makamı Karaköy Yeraltı Camii’ndedir.
22. Hz. Süfyân bin Uyeyne: Küçük yaşta ilim tahsiline başlamıştır. Keskin bir zekâya, sağlam ve güçlü bir muhakemeye sahip olan bu sahabe yedi bin hadis rivâyet etmiştir.
Makamı Yeraltı Camii’ndedir.
23. Hz. Abdurrahman eş-Şâmi…
Eyyüb Sultan hazretlerinin sancaktarı olduğu rivayet edilmektedir. İstanbul’un ilk kuşatmasında şehit olduğu bilinmektedir.
Abdurrahman eş-Şâmi hazretlerinin de Bizans İmparatoru’nun teminatına güvenip sur içinde uzun gezilere çıktığı kaynaklarda mevcuttur. Bu gezilerin birinde kalleşliğe uğradığı ve şehit edildiği rivayet edilmektedir.
Türbesi Eminönü İlçesi’nde Sultan Ahmet Camii’nden Ayasofya Camii’ne doğru giden Kabasakal Caddesi üzerindeki Tevfikane Sokak içindedir.
Bu türbelerin çoğunun inşa ve ihyası Sultan II. Mahmud'un dindar kızı Bezmiâlem Sultan sayesinde olmuştur.
Yeniçeri Teşkilâtının 1826'da kaldırılması esnasında meydana gelen boşluk ve başıbozukluk döneminde ortaya çıkan gasp ve hırsızlık olaylarının (çünkü polis teşkilâtı henüz yoktu) bazı bölgelerde yok denecek kadar az olduğu dikkate alınıp araştırılınca “türbe” gerçeğiyle karşılaşılmıştır.
İstanbul’un külhanbeyleri, ipten-kazıktan kurtulmuşları bile “türbe”ye saygı gösteriyor, türbe bulunan semtlere hırsızlığa, serkeşliğe gitmiyorlardı.
Bezmiâlem Sultan dindarane duygularını, suç oranını azaltmak gibi sosyal bir ihtiyaçla bütünleyerek türbeleri onartmış, böylece güzel bir hayra vesile olmuştur.
Türbe sayısını yaygınlaştırma arzusunun gasp ve hırsızlık olaylarını azaltma ihtiyacından da doğmuş olabileceğini düşünüyorum.
Bendeniz gördüğünüz gibi sahabe türbesi olduğu iddia edilen makamlarla birlikte 23 türbe tespit edebildim. Bu arada yanlışlarım bulunabilir. Kendilerini bu işe verenler yanlışlarımı düzeltirse hiç gocunmam.