Bu haftaki eserimiz İstanbul’un temizlik tarihini anlatan bir kitap. Yeditepe Yayınevi’nden çıkan eseri, Mehmet Mazak ve Fatih Güldal kaleme almış.
“İstanbul ve Temizlik” birbirine çok yakışan iki isim. İstanbul demek temizlik demek, temizlik demek İstanbul demektir.
Tanzifat kelimesinin temizlik manasına geldiğini söylemenin gereği yok ama yine de kaydetmekte fayda vardır.
Sekiz bin beş yüz yıllık tarihiyle İstanbul, bütün milletlerin, bütün medeniyetlerin gözbebeği olmuştur.
Görmeyen gözler bile başta olmak üzere gören gözler, göz kapakları daimi kapanıncaya kadar burayı seyretmek istemiştir.
İşte, böyle bir şehrin temizlik tarihi elbet olmalıdır. Mehmet Mazak ve Fatih Güldal, bu işe kafa yorarak güzel bir temizlik tarihi ortaya çıkarmışlar.
İstanbul, tarihinde iki defa yaşanmaz hale gelmiştir. Yani temizlikten yoksun yaşadığı iki dönem vardır.
İlki; Birinci Dünya Savaşı yıllarıdır.
İkincisi; İsmet İnönü dönemi olan tek partili seneler, daha sonra da yine CHP’liler ile aynı zihniyetteki diğer yöneticilerin zamanıdır.
Biz, Birinci Dünya Savaşı’ndaki İstanbul’a yetişemedik ama Başbakan R. Tayyip Erdoğan’ın belediye başkanı oluncaya kadar ki “Harap ve Virane İstanbul’u” yaşadık.
Allah bir daha o günleri göstermesin ve CHP zihniyetine de ne köy ne kasaba ne vilayet ne de bir mahalle bile yönetmeyi nasip etmesin.
İstanbul yine sekiz bin beş yüz yıllık tarihinde iki kez layığı veçhile yönetilmiş ve temiz kalmıştır.
İlki; Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethiyle başlamış ve I. Dünya Savaşı ile sona ermiştir.
İkincisi; Başbakan R. Tayyip Erdoğan’ın 1994 yılında Büyükşehir Belediye Başkanı olmasıyla başlamış ve Kadir Topbaş ile halen devam etmektedir.
¥
Kitabın özü, İstanbul’un temizlik tarihinden ibarettir. Çok ilginç bilgiler ve hatıralara yer verilmiş.
Mesela İstanbul’un geçmişine temizlik tarihinden bakılması farklı bir güzellik olmuş. İşte, bu farklı güzellik sayesinde ortaya harika bir eser çıkmış.
Yazarlar, kitap hakkında şöyle diyorlar:
Osmanlı’nın 29 Mayıs 1453 yılında İstanbul’u fethinden itibaren şehrin temizliği ve çevreye olan uyarlılıklarının günümüz toplumuna anlatılması gerekmektedir.
Okyanusa düşen yağmur taneleri misali asırlardır Türkler elinde nadide bir mücevher gibi el emeği ile işlenen İstanbul ve bu şehrin temizlik kültürü, toplumumuz tarafından öğrenilmeli ve yaşanmalıdır.
Tanzifat-ı İstanbul adlı bu eserde, İstanbul’un fethinden itibaren günümüze kadar şehrin temizliğinin hangi aşamalardan geçerek geldiğinin tarihi yer almaktadır.
Arayıcı esnafından tanzifat amelesine, çöpçüden temizlik işçisine geçiş süreçleri ve I. Dünya Savaşı döneminde İstanbul sokaklarına dokunan ilk hanım elleri bayan çöpçülerin dramatik hikâyeleri eserde yer almaktadır.
Kitabın ilerleyen bölümlerinde Cumhuriyet dönemi İstanbul’un temizlik anlayışı ve yapılış şekline ayrıntılarıyla yer verilmiştir.
Eser hakkında bilgi için Yeditepe Yayınları: 0212- 528 47 53