Mustafa Akyol 12 Eylül (1980) darbesinin ardında ABD’nin bulunduğu iddiasına ‘şehir efsanesi’ diyor. Son yazısını dönüp bir daha okuyun, dediği aynen bu. Başka ülkelerde (meselâ İran’da) darbe tezgâhladığı ABD’nin (o, ‘organize ettiği’ diyor) sır değilmiş; çünkü kaynaklarda varmış...


“Bizde ise” diyor, “Dönemin CIA istasyon şefine atfedilen ‘Bizim çocuklar yaptı’ şeklindeki bir sözden başka bir şeye rastlamadım.”



Geçmişin tüm suçunu ya ‘dış mihraklara’ ya ‘derin devlete’ yıkmaya karşıymış Akyol. Bu sebeple 12 Eylül’e giden taşların TSK tarafından bilinçli bir şekilde döşendiği teorisine de aklı yatmıyormuş... İlginç...



Darbenin “Bizim çocuklar yaptı” haberiyle Washington’a ulaşmasından başlayayım.



İşin daha ilginç tarafı, ABD’nin şimdiki Ankara Büyükelçisi Frank Ricciardone’nin görevine başlamasından kısa süre sonra Milliyet’ten Aslı Aydıntaşbaş’a verdiği mülâkatta da bundan bahsediliyor olması....


“Sizler buna inanıyorsunuz, ama gerçek öyle değil” cevabını vermişti Ricciardone, Aydıntaşbaş’ın “Darbe sizin desteğinizle mi oldu?” sorusuna ve devam etmişti: “O günlerde insanlar darbenin gelmesini bekliyor ve istiyordu; biz de Elçilik’te tahminde bulunuyorduk, bilmiyorduk...”


“Bizim çocuklar iktidara el koydu” haberini de yanlışlıyor ABD Büyükelçisi. Dediği şu: “O yaz Ron Spiers büyükelçiydi. Kendisinin anılarında görmedim bu sözü; böyle bir yazışma olduğunu da sanmıyorum...”



Çok şaşırıp araştırdım ve mülâkatın ertesi günü bulgularımı Kulis’te okurlarla paylaştım: “Ricciardone’nin hafıza sorunu var. Çünkü ‘O yaz Ankara’da büyükelçiydi’ dediği Ron Spiers yazın gelmesine aylar varken, 1980 yılının ocak ayında (tam tarihi 11 Ocak), ülkesine dönmüş, yerine atanan James W. Spain 1,5 ay sonra (28 Şubat 1980 tarihinde) Ankara’ya gelip göreve başlamıştı.”



ABD Ankara Büyükelçiliği web sitesi tarihleri böyle veriyor.


Spain’in anılarını bulup göz attım. 12 Eylül öncesi ve sonrasını tıpkı Ricciardone gibi anlatıyordu. ABD Büyükelçisi seleflerini karıştırmıştı besbelli...



Peki de, Akyol’un ‘şehir efsanesi’ kabul ettiği, Ricciardone’nin “Böyle bir yazışma olduğunu sanmıyorum” dediği, içinde ‘çocuklar’ sözcüğü geçen cümle nereden çıktı?



Önce cümlenin doğrusunu yazayım: “Paul, your boys have done it” (Paul, senin çocuklar nihayet yaptı). Cümledeki Paul meslek hayatının neredeyse bütününü Türkiye’de veya Washington’da Türkiye ile ilgilenmekle geçiren CIA’den Paul Henze... O sırada Ankara’da değil, Washington’da görevli. Ulusal Güvenlik Konseyi’nde nöbetteymiş o gece ve haber Ankara’dan kendisine aynen böyle ulaşmış. Haberi eşiyle tiyatroda bulunan Jimmy Carter’a o iletmiş...



Şimdi de kaynağı vereyim: Mehmet Ali Birand’ın ‘12 Eylül: Saat 04.00’ kitabının 286. sayfası...


Ricciardone ayakbastı mülâkatında 12 Eylül darbecilerine hak verir ifadeler kullanmıştı, ama “Darbeciler kanı durdurdu” dese bile, işi “Akan kanda sorumlulukları yoktu” noktasına kadar götürmemişti.


Org. Bedrettin Demirel’in “Daha fazla kan dökülsün, halk darbeye hazır hale gelsin diye bekledik” anlamına gelen açıklamasından haberdardı herhalde.