Kıvanç Tığlı

Kıvanç Tığlı

Travma sonrası stres bozukluğu

Travma sonrası stres bozukluğu

Bir arabanın çarptığı Meral hanım, hafif yaralandıktan ve hastanede yattıktan bir hafta sonra, rüyalarında sürekli olarak bir arabanın kendisinin üzerine geldiğini görerek uykusundan terleyerek uyanıyor ve sabahları çok yorgun kalkıyordu.

Kazadan bir ay geçmesine rağmen, işinde çalışırken de kendini işine veremiyordu. Kendini huzursuz ve kaygılı hissediyordu. Oysa Meral hanım, işinde son derece başarılıydı, iyi de bir maaşı vardı. Ancak son zamanlarda işvereninden uyarılar almaya başlamıştı. Ne zaman kaldırımda yürüse, yanından bir araba geçse yine kaza geçireceğim diye korkuyordu. Çünkü o araba kazası, kendisi kaldırımın kenarında yürürken bir arabanın ona çarpması sonucu olmuştu. Arabanın şoförü, yeni ehliyet almış bir bayandı.
Değerli okuyucular, yukarıda anlattığım vakada olduğu gibi travma sonrası stres bozukluğu, travmatik olaydan birkaç saat, birkaç gün, daha seyrek olarak da birkaç hafta birkaç ay sonra ortaya çıkabilir.
Bu bozukluğu yaşayan kişiler normal hayatlarında telaşlı ve kaygılıdır. Normalde önemsenmeyecek uyaranlara karşı bile aşırı derecede duyarlıdır ve hemen en küçük uyaranlarla irkilir, yoğun bir kaygıya kapılır. Bazen ellerde büyük titremeler görülebilir. Travmatik olay hatırlandıkça, rüyalarda tekrar yaşandıkça hastanın sıkıntısı artar. Kişi çok tedirgin ve huzursuz olur. Bunaltı çok uzun sürerse kişi depresyona girebilir. Hasta insanlarla ilişki kurmaktan kaçınır, kendi iç dünyasına döner. Kişiler, unutkanlıktan yakınır, olayı sık sık hatırlar ve her hatırladığında sanki olayı yeniden yaşıyor gibi bunalır. Özellikle rüyasında travmatik olayı tekrar tekrar yaşar, korkuyla uyanır. Hastalar dikkatini işlerine veremezler, zihin karışıklığı yaşarlar. Hasta olayı unutmak ister, bunun için çabalar, ama travmatik olay bütün ayrıntılarıyla sık sık düşüncede yaşanır. Bütün bunların yanısıra kişi sorunları için çevreyi suçlar, çevresi tarafından suçlanır, kendini umutsuz ve depresif hisseder. En çok görülen ve kişinin hayatını zora sokan belirti ise; kişi yaşadığı üzücü olayı tekrar görürüm korkusuyla uyumaktan kaçınır, böylece uyku kalitesi bozulur.
Özetle söyleyecek olursak travma sonrası stres bozukluğu yaşayan kişilerde aşağıda sıralayacağım belirtiler görülür;
Uykusuzluk-Kabuslar-Olayla ilgili anıların sık hatırlanması-Sürekli olayın tekrarlanacağı korkusu ve bu nedenle diken üstünde hissetme-Kolay irkilme-Çabuk sinirlenme-Gelecekle ilgili plan yapamama- yabancılaşma yani benim yaşadıklarımı ve beni kimse anlamıyor hissi-olayı hatırlatan durumlarda huzursuz olma ve bu durumdan kaçınma gibi belirtiler görülür.
Bir olayın travmatik etki oluşturup oluşturmaması, tamamıyle bu kişinin olayları algılayış biçimine ve bu olayın, hayatını duygu ve düşüncelerini ne kadar olumsuz etkilediğine bağlıdır. Bu anlamda travma kişisel bir deneyimdir ve her kişi her olayı farklı bir biçimde değerlendirir. Olaylar kişileri farklı biçimde etkileyebilir. Aynı olumsuz deneyimleri yaşamış kişilerin bazıları için bu durum, travma oluşturabilirken bazıları için oluşturmayabilir.
Peki... Psikolojik travma bize nasıl etki yapar buna değinelim; Psikolojik travma, oldukça stres oluşturan durumlar, kişinin güvende olma duygusunu zedeler ve kişide çaresizlik yalnızlık, tehlikeli bir dünyada her an zarar görebileceği hissi uyandırır ve onu tehlikelere açık hale getirir.
Psikolojik travmalara örnek verelim;
Aile içi şiddet, trafik kazaları, doğal afetler, savaş, işkence, saldırıya uğramak ya da bir saldırıya tanıklık etmek, fiziksel ve duygusal ihmal, fiziksel -duygusal-cinsel istismar, hayatı tehdit edebilecek hastalığa yakalanmak ya da yakalanan birini tanıyor olmak, onun acılarına ortak olmak hepsi birer psikolojik travmadır ve kişinin yaşam kalitesini önemli derecede bozarlar.
Travma sonrasında kişinin, olayın etkileriyle başa çıkmak için kullandığı yöntemler sonuçları etkiliyor. Olay olmamış gibi davranan, unutmaya çalışan kişilerde hastalığın iyileşmesi gecikirken, sorunları için yardım arayan, sorunlarını paylaşan kişiler daha çabuk iyileşiyor.
Tedavide mutlaka öncelikle psikoterapi uygulanmalı, kişide depresyon veya başka bir rahatsızlık varsa ilaç tedavisine de başlanmalıdır.
Travmasız mutlu günler duasıyla Allah’a emanet olunuz.
PSİKOLOJİK DANIŞMAN-PSİKOTERAPİST
DNŞ TEL :0 212 503 79 95 - 0 506 401 79 91

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Kıvanç Tığlı Arşivi