Bir cumhuriyet, bağlı olduğu ülkeden tek taraflı olarak ayrılma kararı alıp bağımsızlık ilan etmiş olsa bile, o ülkedeki kurumlar hâlâ uluslararası güçler tarafından idare ediliyor ve güvenliği o güçler tarafından sağlanıyor olsa bile, bağımsızlığı belli ülkeler tarafından tanınsa da, o ülke tam bağımsız kabul edilmemektedir.


Kosova bu ülkelerden biridir. Kosova, tek yanlı olarak Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan ettiği 2008’den bu yana, 23 AB ülkesiyle ABD ve Türkiye’den oluşan bir grubun yönetimi altındaydı ve tam bağımsız değildi.


Osmanlı’nın Balkanlar’dan çekilmesi sonrasında, Sırp işgalindeki Kosova’da Kosova Arnavutları işgale karşı direniş hareketi başlatmışlardı. Kosova 1999 yılında NATO tarafından yapılan Kosova Operasyonu sonrasında Sırbistan’dan ayrı özerklik kazandı.


1999 ile 2008 yılları arasında Birleşmiş Milletler idaresinde bir bölge olan Kosova 17 Şubat 2008 tarihinde tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Kosova’da bağımsızlık ilanının ardından, denetim, Milletlerden Avrupa Birliği’ne geçti. Kosova ile Sırbistan arasındaki özerk bölge sınırı, devlet sınırı oldu.


Kosova’yı yöneten Batılı güçler, ülke üzerindeki uluslararası idarenin son bulduğunu açıkladı ve Kosova artık tam bağımsız bir ülke oldu. Böylece Birleşmiş Milletlerin de 1999 yılından bu yana Kosova’da üstlendiği yönetim sona ermiş oldu.


Yaklaşık 4,5 yıl önce bağımsızlığını ilan eden Kosova’nın egemenlik hakları üzerindeki kısıtlamalar, Uluslararası Yönlendirme Grubu’nun son kez toplanmasıyla kaldırıldı.


BM, 1999’dan beri üstlendiği görevi sonlandırması sonucu Kosova’dan çekilirken Kosova’daki Avrupa Birliği temsilciliği, bundan sonra Uluslararası Sivil Temsilcilik adı altında hizmet vereceğini açıkladı.


Bu arada tam bağımsız Kosova’nın 120 kişilik parlamentosu, AB hukuk misyonu EULEX’in görev süresini 2014 yılına kadar iki sene daha uzatan uluslararası bir belgeyi onayladı. Daha önce BM kararıyla uzatılan görev süresinin bu sefer Kosova parlamentosu tarafından uzatılması tam bağımsızlığın kabulü anlamına gelmektedir.


Tanımayanlar ve engellemeye çalışanlara rağmen Kosova halkı resmi olarak tam bağımsız döneme geçişini kutluyor.


AB’NİN KOSOVA AÇMAZI


Rusya, Gürcistan ve Çin ise tanımaya yanaşmıyor olsalar da, Sırbistan’ın tüm engellemelerine rağmen dünya üzerinde Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan ülke sayısı 86 oldu. Dinsel, mezhepsel ve siyasi dengeler bakımından Kosova’yı tanımama konusunda direnen ülkelerin bu tavrının, bir anlamda anlaşılır tarafı vardır.


Aralarında Almanya’nın da bulunduğu üye ülkelerin büyük çoğunluğu kısa bir süre içinde Kosova’nın bağımsızlığını tanıdı. Ancak, AB üyelerinden Yunanistan, Romanya, Slovakya, İspanya ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi Kosova’nın bağımsızlığını tanımama kararlarında ısrarcılığını sürdürüyor.


Netice olarak; Avrupa Birliği hâlâ Kosova’yı tam bağımsız bir ülke olarak tanıma konusunda ikilem içindedir. Bu durum; AB içinde fikir birliğinin yanında ortak politik tavır geliştiremediğinin en bariz göstergesidir.


AB’yi ikilemde bırakan Kosova’yı tanıyan ve tanımamada direnenlerin fikir ayrılıklarının yanında Uluslararası Toplumun AB’ye Kosova’da yüklediği sorumluluklardır. Kosova’da Avrupa Birliği ülkelerinden 1900 polis ve yargı mensubu görev yapacak. AB içinde Kosova’nın tam bağımsızlığının hâlâ tartışılıyor olmasının yanında bir belirsizlik söz konusudur.


Kendi içinde birliği sağlayamamış bir AB’nin, Uluslararası Toplum adına üstlendiği sorumlulukları yerine getiremediği ve de getiremeyeceği açıkça görülmüştür. AB’nin, Avrupa’nın ortasında bir inisiyatif gösterememesi, dünya barışı ve uluslararası sorunlarda görevler üstlenme gücünün olmadığı anlamına gelmektedir.


Mezhepsel yaklaşımlar içinde Kosova’nın bağımsızlığını tanımayan ülkelerden biri olan Kıbrıs Rum Kesimi’nin, AB Konseyi dönem başkanı oluşu Kosova’nın tam bağımsız olma sürecini engelleyememiş ancak geciktirmek suretiyle AB’yi sıkıntıya sokmuştur.


İşin doğrusu şu;


Sırbistan yanlısı AB üyesi beş ülke AB’nin Kosova konusunda etkin olmasını ve daha aktif sorumluluklar üstlenmesini engellemektedirler. AB, Hıristiyan bağnazlığı içinde üye kabulüne son vererek farklı kültür ve inanç kesimlerini de içine alarak uluslararası bir güç olmalıdır. Aksi halde içine kapanmış ve kendi içinde birliği sağlayamayan bir Hıristiyan kulübü olmaktan öte geçemeyecektir.


SIRBİSTAN’IN İŞGALCİ ALGISI DEĞİŞMEDİ


Sırbistan, Kosova’nın tam bağımsız olduğu açıklamasını, “anlamsız” diye niteledi. Sırbistan, Kosova’nın ülkeden ayrılmış olmasını tanımıyor ve bölgeyi hâlâ Sırbistan’ın bir parçası olarak görüyor. Sırbistan’ın bu tavrı dünya başkentleri ve Uluslararası Toplum tarafından “değişmeyen işgalci algı” olarak değerlendiriliyor.


Bazı AB ülkeleri ile ABD ve Türkiye’nin de bulunduğu 25 ülkenin temsilcilerinden oluşan Uluslararası Yönlendirme Grubu’nun Viyana’da yapılan son toplantısında Kosova’nın bağımsızlığı resmen ilan edildi.


Kosova’nın ilan ettiği bağımsızlığı bir türlü içine sindiremeyen Sırbistan’ın tüm aleyhteki girişimlerine rağmen Kosova’nın statüsünün 4.5 yıllık bir süreçten sonra ‘gözetimli bağımsızlıktan’ tam bağımsızlığa dönüşmesi büyük bir başarı olarak kaydediliyor. Uluslararası Toplum nezdinde Kosova’nın tam bağımsızlığını engelleyemeyen Sırbistan şimdi Kosova içindeki %8 oranındaki Sırp nüfusu kullanarak kışkırtmaktadır.


Sırbistan’ın tekrar bir işgal hareketine kalkışmaması ve ülkenin tam bağımsızlığının güvence altına alınabilmesi için, Kosova’daki hukuk misyonu EULEX ile NATO Kosova Gücü (KFOR)’nün ülkedeki varlığı devam edecek.


“Sırada NATO ve AB üyelikleri var”


Kosova’nın en büyük hedefi Sırp işgalinden korunmak için NATO ile Avrupa Birliği’ne üye olmaktır. Tam bağımsızlık Kosova açısından bir uluslararası başarıdır ve uluslararası topluluğun Kosova halkına saygı gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bizler de dost ve kardeş ülke Kosova’nın tam bağımsızlığına kavuşmasını kutluyoruz...