Zamanında, paranızı aman ha dolara yatırın filan demiştik…
Kriz geldi, dolar patladı, bizi dinleyenler kurtardı.
Bir telefon, bir mesaj, sormayın gitsin:
“Ekonomik krizin geleceğini nasıl da gördünüz… TÜSİAD, önümüzdeki 10 yılın parlak geçeceğini öne sürerken, siz bir yazdınız hayatımızı kurtardınız. İyi ki dövizle borçlanmamışız, Allah razı olsun, tuttuğun altın olsun…”
Vesaire…
Sonra…
Gazı aldık; dolar şöyle çıkar, böyle çıkar diye devam…
Her zaman tutacak değil ya; bu sefer de dolar çakıldı…
Aynı vatandaşlar bu kez;
“Hay senin tavsiyene uyana!.. Batırdın oğlum bizi!..”
O gün bugün, bu tür tahminlerden uzak kalıyoruz…
Lâkin, taleplerin de ardı arkası kesilmiyor…
Hani, 2012’yi kapatıyoruz ve 2013’e giriyoruz ya…
Bir gün öven, diğer gün döven vatandaş yine tahmin istiyor…
İyisi mi uzmanına sormak…
Prof.Dr. Ünsal Ban…
Kendileri İşletme Profesörü, bugüne kadar da yanıldığını görmedik, yazılarını daimi takip eden bir vatandaş olarak…
Sorduk kendisine:
“Hocam; 2012’de neler oldu, kim kazandı, kim kaybetti!..”
El Cevap:
“2012’de tüm dünyanın kazananı Türkiye oldu!..”
Soru:
“Küçük yatırımcıların çoğu kaybetti ama!..”
Prof.Dr.Ban:
“Yatırım mantığınızı değiştirmezsiniz kaybedersiniz… Özellikle portföylerinde klasik yatırım araçlarına yer verenler kaybeder.”
“Klasik yatırım araçları neler?..”
-Mesela dolar, mesela altın. Artık Türk insanı yeni finansal araçları portföyüne almak zorunda. Eskiden ‘Ne alırsam fiyatı artar, kazanırım’ düşüncesi geçerliydi. Bu düşünce yerini ‘Ne almalıyım?’ sorusuna bırakmalı.”
“Hocam, anlayabileceğimiz gibi konuşun lütfen; dolar alınır mı alınmaz mı?..”
-Türk insanının artık dolardan kaçınması gerekiyor. Çünkü ABD’nin ne kadar dolar bastığını ve ne kadar basacağını kestiremiyoruz. Arzı çok olan bir malın fiyatı düşeceğine göre, cevap basit: Dolardan uzak dur.
“EURO’ya yatırsak?”
-AB kendini kurtaramadıki EURO’yu kurtarsın. Geleceği meçhul bir birliğin, parasına da güven olmaz.
“Altın alsak?”
-Altının maden olarak aslında hiçbir değeri yok. Nerede kullanılıyor ki?.. Kullanılmayan bir şeyin değerli olmasının tek sebebi ‘az’ olmasıdır. Geleneksel davranışlar son bulursa, altın fiyatlarında ciddi geri çekilmeler yaşanır. Yani, altının bir takı, süs aracı olarak kullanılmasını kast ediyorum. Örneğin, Hindistan ve bizim gibi birkaç ülkenin altın talebi azalırsa, altın fiyatlarında da çok ciddi gerilemeler olur. Hele hele ekonomideki belirsizlikler azaldığı an, altın tepetaklak olur. Diğer yandan, altın fiyatlarındaki yukarı hareketler, her zaman yeni arzların ortaya çıkmasına sebep olur. Yani, tıpkı dolarda olduğu gibi arz artınca, değer düşer.
“Hocam, altın da gitti, hani yok ya, paramız olsa, ne yapacağız, gayrimenkul?”
Gayrimenkulde yakın zamana kadar yaşanan fiyat artışları arz ve talebin aynı zamana denk gelmemesinden kaynaklanıyordu. Bundan sonra, arzın hızlanmasından yani gayrimenkul üretimin hızla artmasından dolayı, fiyatların hızla tırmanması gibi bir durum pek olmayacak. Ancak, yeni projeler, lokasyona bağlı olarak prim yapabilir.
“Eski daire alınır mı?”
-Yok, artık oralarda pek yüksek artış olmaz. Çünkü tüketici tercihlerinde ciddi değişmeler var. Şunu kast ediyorum; eskiden evlerde odalar salona açılırdı. Sonra, bağımsız salonlar çıktı. Talep bağımsız salon daireye kaydı. Yeni olan, eskiyi kovdu yani. Bundan sonra da böyle olur.
“Tavsiyeniz?..”
2015 yılına kadar, bazı özel yerler dışında gayrimenkul fiyatlarında çok ciddi artışlar olmaz. Genelde gayrimenkul fiyatları beş yılda bir ciddi artışlar sergiler. Tavsiyem, Türk Lirası likitte kalıp fırsatları değerlendirmektir.
“Faizden uzak kalmak da şart!”
O konuya hiç girmiyorum. Faizsiz getiri sağlayan kurumlar da var biliyorsunuz.
“Borsayı unuttuk..”
-İMKB’nın hâlâ kazanç sağlama potansiyeli var. Borsanın 100 bine geleceğini söylüyorduk, nitekim 100 bine yaklaştı. Büyük kağıtlarda hâlâ kazanma imkanı var. İMKB 100 içinde, bilançosu ve geleceği iyi olması kuvvetle muhtemel şirketlerde kalmak kaydı ile kazanç sağlanabilir. Tabii ben yine, birinci öncelik olarak Türk Lirası ve likiti tavsiye ediyorum.