Or­ta öğ­re­tim­de öğ­ren­ci­le­re Os­man­lı harf­le­ri­nin öğ­re­til­me­si­ne ta­raf­tar olan­lar da var, kar­şı çı­kan­lar da.

Os­man­lı harf­le­ri­nin öğ­re­til­me­me­si­ni ne­le­re yol aça­ca­ğı­nın bir ör­ne­ği­ni ve­re­ce­ğim. Bir ca­mi ki­ta­be­si bu. Ye­ğe­nim, “Da­yı­cı­ğım, oku­yup gön­de­re­bi­lir mi­si?” di­ye gön­der­miş.  Ki­ta­be­yi gö­rün­ce “O­ku­ya­mam ve gön­de­re­mem da­yı­cım.” di­ye ce­vap ver­dim.

Gö­rü­nüş­te,ki­ta­be kla­sik bir Os­man­lı ki­ta­be­si; ya­zı da söz­de Os­man­lı harf­le­ri idi ama oku­mak müm­kün de­ğil­di. İş­te o ki­ta­be.

Me­tin­de göz âşi­na­lı­ğı ve me­tin alış­kan­lı­ğıy­la “sâh­bü­’l-hay­rât, rah­me­tu­’l­la­hi­aley­hi­m” gi­bi ba­zı yer­ler oku­nu­yor ama ge­ri ka­lan ke­li­me­le­rin okun­ma­sı müm­kün de­ğil. 

Ni­ye?

Çün­kü bu ki­ta­be, ta­di­lat-ta­mi­rat za­man­la­rın­da, bo­ya-ba­da­na ya­pı­lır­ken, oku­ma­sı da­ha da ko­lay ol­sun di­ye, gü­yâ yağ­lı bo­ya ile bo­yan­mış. Ya­pa­na sor­san “Al­lah rı­za­sı için bo­ya­dım.”der. Hi­kâ­ye­yi bi­lir­si­niz.

Bed ses­li bir adam, bir du­var di­bi­ne otur­muş ve ba­ğı­ra ba­ğı­ra Ku­r’­an-ı Ke­rim oku­yor­muş. Bi­ri ge­lip “Ne ya­pı­yor­sun?” di­ye sor­muş. Adam, “Al­lah rı­za­sı için Ku­r’­an oku­yo­rum.” de­miş. So­ru­yu so­ran da “Al­lah rı­za­sı için oku­ma!...” de­miş. 

O he­sap... Keş­ke o ba­da­na­cı da bu ki­ta­be­yi bo­ya­ma­say­mış. 

Kö­tü im­la­sı olan­lar­la il­gi­li Fu­zu­li­’nin şu kı­t’­ası meş­hur­dur:

Ka­lem ol­sun eli ol kâ­tib-i 
    bed-tah­ri­rin
Ki fe­sâd-ı ra­ka­mı sû­ru­mu­zu                                                                                                             şûr ey­ler
Gâh bir harf su­ku­tiy­le kı­lar 
    nâ­di­ri nâr
Gâh bir bir nok­ta ku­sû­riy­le  
    gö­zü kör ey­ler

Gü­nü­mü­zün di­lin­de şöy­le de­mek bu: “Kö­tü ya­zı ya­zan kâ­ti­bin eli ka­lem ol­sun ki ya­zı­şın­da­ki ka­rı­şık­lık­la ‘sû­r’ (eğ­len­ce)mi­zi ‘şû­r’ ey­le­ye­rek (tuz­la­ya­rak) bo­zar. Ba­zen de bir har­fi yaz­ma­yıp (dal har­fi­ni yaz­ma­yıp)  ‘nâ­di­r’ ke­li­me­si­ni ‘nâ­r’ şek­lin­de ya­zar; ba­zen de bir nok­ta koy­ma­ya­rak ‘gö­z’ ke­li­me­si­ni ‘kö­r’ şek­li­ne so­kar.” (Es­ki ya­zı­da “gö­z” ve kö­r” ke­li­me­le­ri­nin ya­zı­lı­şı bir­bi­ri­ne ben­zer. “Gö­z” ke­li­me­sin­de­ki ze har­fi­nin nok­ta­zı ya­zıl­maz­sa, o ke­li­me “kö­r” olur.)

Bu kı­t’­ayı, “Fır­ça ol­sun eli ol bo­ya­cı-ı bed-tah­ri­rin ki­m” şek­lin­de oku­mak var da, uğ­raş­ma­ya va­kit yok.

Os­man­lı harf­le­ri gün­dem­den çı­ka­rıl­ma­say­dı; bu ve bu­na ben­zer bin­ler­ce ki­ta­be bo­zul­ma­ya­cak­tı.  Bu ki­ta­be­yi söz­de “o­ku­nur ha­le­” ge­ti­ren ki­şi­nin et­ra­fın­da os­man­lı harf­le­ri­ni bi­len bi­ri­le­ri ol­say­dı ve­ya en azın­dan o bo­ya-ba­da­na­cı es­ki harf­le­ri bil­sey­di;  bu ki­ta­be ci­na­ye­ti iş­len­me­ye­cek­ti. 

Or­ta öğ­re­tim­de öğ­re­til­me­si­ni is­te­di­ği­miz Os­man­lı harf­le­ri, ma­te­ma­tik­te­ki 4 iş­lem ve çar­pım tab­lo­su gi­bi bir­şey. Ya­ni te­mel bil­gi.  Bu­gün 4 iş­le­mi bil­me­nin ki­me za­ra­rı var?